Kraków: Batalii o park Wisławy Szymborskiej w centrum ciąg dalszy

Przypomnijmy: Fundacja im. Wisławy Szymborskiej wydzierżawiła od miasta na trzydzieści lat działkę przy ul. Karmelickiej o powierzchni 718 mwk. Na wydzierżawionym terenie fundacja chce zbudować budynek o przeznaczeniu w większej części kulturalnym (70 proc.), w mniejszej – komercyjnym (30 proc.). Budynek, według fundacji, miałby tworzyć spójną całość z parkiem słynnej noblistki.

Szkopuł w tym, że obiekt zasłoniłby dotychczasowy mural z utworem noblistki "Nic dwa razy". Co więcej, dotychczasowe plany zabudowania obszaru „Rejon parku im. Wisławy Szymborskiej” zakładają zapewnienie określonej liczby miejsc parkingowych. Według inwestora jest to wysoce problematyczne, w związku z czym Fundacja Wisławy Szymborskiej zwróciła się do miasta o powiększenie terenu pod zabudowę oraz zmianę wysokości obiektu.

Po zapoznaniu się z wizualizacjami pawilonu Szymborskiej, przedstawiającymi kilkupiętrowy budynek o sporych gabarytach, prezydent Aleksander Miszalski zapowiedział, że zgody miasta na taki obiekt w parku przy ul. Karmelickiej nie będzie. Pomysłodawcy obywatelskiego projektu uchwały o zmianie MPZP Rajska nie czekają jednak z założonymi rękami i dmuchają na zimne. Liczą także, że będą mieli więcej szczęścia niż radni klubu Kraków dla Mieszkańców, których propozycja o podobnej treści została odrzucona 21 maja podczas sesji Rady Miasta Krakowa.

- Inwestor zwrócił się o zwiększenie skali zabudowy, czyli o wyjście poza to, co przewiduje obecny miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla obszaru „Rejon parku im. Wisławy Szymborskiej” . To obudziło wszystkie demony i całą złość, no bo nie dość, że dostali już bardzo dużo, to chcą jeszcze więcej - mówi dr hab. Monika Bogdanowska, pomysłodawczyni obywatelskiego projektu uchwały o zmianie MPZP Rajsk oraz była małopolska wojewódzka konserwator zabytków.

- Po wielkiej wrzawie społecznej i protestach z tych planów zrezygnowano, ale chodzi o to, że działka dalej pozostaje działką pod zabudowę. I właśnie w związku z tym podjęliśmy inicjatywę uchwałodawczą. Żeby zmienić plan miejscowy i w ogóle wykluczyć możliwość zabudowy tego fragmentu parku. Dla nas jest to troszkę strzał w kolano, dlatego, że nam się marzył w parku Wisławy Szymborskiej niski pawilon. W momencie, kiedy zwracamy się o wykluczenie możliwości zabudowy na tym terenie, musimy liczyć się z tym, że w tym miejscu nie powstanie ani oranżeria, ani najmniejszy nawet pawilon, ani nawet kiosk - zaznacza Bogdanowska.

- Fundacja Wisławy Szymborskiej chce zarabiać i ja się fundacji nie dziwię, Tylko pytanie, jakim kosztem. Jest bardzo dużo pustych obiektów dookoła, między innymi przy ul. Krupniczej 22, w kamienicy krakowskiego Domu Literatów, miejscu, z którym związana była Wisława Szymborska. Są też puste budynki na Wesołej, które można by było zagospodarować - podkreśla.

Nie bez znaczenia są także aspekty ekologiczne i przyrodnicze.

- Potrzebna jest zmiana paradygmatu myślenia o miejskiej przestrzeni. Temperatura w Krakowie cały czas rośnie, powinniśmy wykorzystywać te obiekty, które już są, a nie budować nowe, ekstremalnie energochłonne – podkreśla była konserwator zabytków.

Kwestie te szczegółowo omówione zostały w uzasadnieniu projektu obywatelskiego odnośnie zmiany uchwały XCIX/25 82/18 Rady Miasta Krakowa z dnia 11 kwietnia 2018 r., w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Rejon ulicy Rajskiej".

"Centra dużych miast borykają się z negatywnymi skutkami antropogenicznych zmian klimatu. Aglomeracja krakowska stała się wyspą ciepła, której niekorzystne oddziaływanie na dobrostan ludzi i świata przyrody narasta. Dlatego władze miasta zleciły badania, których wyniki zebrano w dokumencie pt. 'Ekspertyza Miejskiej Wyspy Ciepła w Krakowie', oprac. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Wydział Geodezji, Referat ds. Miejskiego Systemu Informacji Przestrzenne, Kraków 2023" – napisali pomysłodawcy obywatelskiego projektu uchwały o zmianie MPZP Rajska.

"Jak wskazano na intensywność przegrzewania obszaru wpływają m.in. gęstość zabudowy oraz ilość powierzchni biologicznie czynnych. Załączona do opracowania mapa nie pozostawia żadnych wątpliwości: teren na którym znajdują się działki będące przedmiotem wniosku wykazuje się najwyższymi temperaturami w skali całego miasta, w tym tzw. nocami tropikalnymi" – zaznaczyli.

- Nie wiem, czy teraz jest sens cokolwiek komentować, cokolwiek na ten temat mówić, ale proszę mi powiedzieć, gdzie jest miejsce w tym mieście, mieście, które otrzymało tytuł Miasta Literatury UNESCO, gdzie można zaprowadzić na przykład zagranicznych turystów i pokazać im, jak dbamy o noblistkę, jak dbamy o  literaturę - mówi Michał Rusinek.

- Chcieliśmy najpierw wprowadzić zmiany w tym obecnym, miejscowym planie. To nie chodziło bynajmniej o to, żeby wyszarpnąć kawałek parku i go zabetonować, tylko obecny plan jest po prostu niedobry, ktoś go zrobił bez pomyślunku. Na przykład bez względu na to, co tam wybudujemy - my albo ktokolwiek inny - musimy zapewnić na terenie działki około 25 miejsc parkingowych. Co dla mnie jest czystym absurdem, bo przecież chodzi o to, żeby w centrum Krakowa było mniej samochodów i przecież na organizowane tam imprezy goście będą przyjeżdżać komunikacją miejską. Jest to też absurd ekonomiczny, bo budowanie wielopoziomowego parkingu podziemnego na tak małej działce jest po prostu nieopłacalne - tłumaczy Michał Rusinek.

- Nasz pomysł polega na tym, żeby postawić na dzierżawionym przez nas terenie budynek, który będzie sam na siebie zarabiał, nie będzie obciążał kasy miasta. Ma on zostać zbudowany za zebrane przez nas środki - zaznacza.

Michał Rusinek zapewnia, że Fundacja Wisławy Szymborskiej planuje konsultacje z mieszkańcami w pobliskim budynku biblioteki przy ul. Rajskiej w Krakowie. Konsultacje odbędą się jednak dopiero wtedy, gdy wiadomo będzie, na czym dzierżawca, jeśli chodzi o realne do realizacji możliwości zagospodarowania terenu, stoi. Czyli po konsultacjach z miejskimi urzędnikami.

Bezsprzecznym jest fakt, że Wisława Szymborska, jako noblistka oraz słynna na całym świecie mieszkanka Krakowa, zasługuje na odpowiednie upamiętnienie w naszym mieście. Jako stali bywalcy parku oraz sympatycy twórczości poetki mamy nadzieję, że uda się wypracować akceptowalny dla wszystkich stron kompromis.