Królowa informatyki. Przewidziała komputery, zanim powstały

Ada Lovelace przyszła na świat 10 grudnia 1815 roku w Londynie jako jedyne dziecko słynnego poety George’a Byrona i matematyczki Annabelli Milbanke. Rodzice rozstali się zaledwie miesiąc po narodzinach córki, a Ada nigdy nie poznała ojca. Jej matka, obawiając się "poetyckiego szaleństwa" Byrona, zadbała o ścisłą edukację matematyczną i logiczną córki, co było wówczas rzadkością wśród kobiet z wyższych sfer.

Ada wykazywała niezwykłe zdolności już jako dziecko. W wieku 12 lat projektowała własne maszyny latające, a jej nauczycielami byli m.in. Augustus De Morgan, pierwszy profesor matematyki na University College London, oraz Mary Somerville, wybitna szkocka matematyczka.

W 1833 roku Ada poznała Charlesa Babbage’a, ekscentrycznego matematyka i wynalazcę, który pracował nad "Difference Engine" – mechanicznym kalkulatorem. Babbage szybko dostrzegł niezwykły talent młodej arystokratki i nazwał ją "Czarodziejką liczb". Ich relacja przerodziła się w wieloletnią przyjaźń i intelektualne partnerstwo, w którym Ada nie tylko rozumiała, ale i twórczo rozwijała idee Babbage’a.

Najważniejszym projektem Babbage’a był "Analytical Engine" – maszyna, która miała być pierwszym uniwersalnym komputerem mechanicznym. Choć nigdy nie została zbudowana, jej koncepcja wyprzedzała epokę: miała wykorzystywać karty perforowane do programowania, pamięć, jednostkę arytmetyczną i mechanizmy sterujące. Ada Lovelace była jedną z niewielu osób, które w pełni pojęły możliwości tej maszyny.

W 1842 roku Babbage poprosił Adę o przetłumaczenie francuskiego artykułu włoskiego matematyka Luigi Federico Menabrei o Analytical Engine. Ada nie tylko przetłumaczyła tekst, ale dodała własne, obszerne notatki – trzykrotnie dłuższe niż oryginał. W słynnej "Notatce G" opisała algorytm obliczania liczb Bernoulliego, który uznaje się za pierwszy program komputerowy w historii.

To właśnie w tych notatkach Ada wyprzedziła swoją epokę: przewidziała, że maszyny będą mogły manipulować nie tylko liczbami, ale także symbolami, dźwiękami czy obrazami. Pisała, że komputer może "komponować muzykę o dowolnym stopniu złożoności i długości" .

W 1835 roku Ada wyszła za Williama Kinga, który trzy lata później został hrabią Lovelace. Zyskała tytuł hrabiny i urodziła troje dzieci, lecz nigdy nie porzuciła naukowych pasji. W listach do Babbage’a i innych naukowców często żartowała z własnej pozycji społecznej, podkreślając, że matematyka jest jej prawdziwą miłością.

Mimo szlacheckiego statusu i rodzinnych obowiązków, Ada zmagała się z poważnymi problemami zdrowotnymi – od dzieciństwa cierpiała na różne choroby, w tym astmę i migreny.

Zmarła na raka macicy 27 listopada 1852 roku w wieku 36 lat. Co ciekawe, w tym samym wieku, w którym odszedł jej ojciec. Na własną prośbę została pochowana obok Byrona w Hucknall.

Przez wiele lat jej prace pozostawały w cieniu – maszyna Babbage’a nie została zbudowana, a notatki Ady zapomniano. Dopiero w 1953 roku, wraz z rozwojem informatyki, opublikowano je ponownie w książce "Faster Than Thought" Bertrama Bowdena.

Od tego czasu Ada Lovelace zyskała status pionierki, a jej wizjonerskie idee zaczęły inspirować kolejne pokolenia programistów i naukowców. 1979 roku Departament Obrony USA nazwał nowy język programowania "Ada" na jej cześć.