Łosie: Zagroda Maziarska to podróż śladami łemkowskich maziarzy, rzemieślników i handlowców przemierzających Europę

Z dala od zgiełku miast i tłumów turystów, znajduje się niezwykłe miejsce, Zagroda Maziarska w Łosiu. To niewielkie muzeum na wolnym powietrzu, a jednocześnie bezcenny skrawek historii i kultury regionu. Skansen ten opowiada historię ludzi, których życie i tożsamość były nierozerwalnie związane z maziarstwem, zawodem dziś niemal zapomnianym.

To unikatowy mini-skansen poświęcony maziarstwu - dawnemu, rzemieślniczemu handlowi mazią i dziegciem prowadzonemu przez mieszkańców łemkowskiej wsi Łosie, położonej w Beskidzie Niskim

Źródło zdjęć: © Polska Press Grupa | Lech Klimek

Lech Klimek

6 sierpnia 2025, 12:10

W tym artykule:

Rozwiń

Kim byli maziarze?
Zagroda Maziarska - żywa lekcja historii
Na terenie skansenu zwiedzający mogą zobaczyć:
Informacje praktyczne
Godziny otwarcia:kwiecień - październik

Iga Świątek mówi o swoich nawykach. Polska tenisistka w Polsce

Zagroda Maziarska w Łosiu to niezwykłe miejsce, które pozwala poznać rzadko opowiadaną historię maziarstwa - kluczowego zawodu dla rozwoju wsi i regionu. Niezależnie czy jesteś miłośnikiem historii, kultury łemkowskiej, czy rodzicem szukającym edukacyjnych atrakcji dla dzieci, to miejsce ma wiele do zaoferowania.

Kim byli maziarze?

Maziarze to wędrowni handlarze i rzemieślnicy, którzy specjalizowali się w produkcji i sprzedaży mazi - smaru pozyskiwanego z drewna (dziegciu, smoły drzewnej). Przez lata przemierzali pieszo lub wozami konnymi szlaki handlowe biegnące przez Karpaty, docierając nawet na Węgry, do Czech, Rumunii czy Serbii. Ich maź wykorzystywano głównie do smarowania osi wozów, konserwacji drewna, a także w lecznictwie ludowym.

Największym centrum maziarstwa w Polsce była wieś Łosie, zamieszkiwana przez Łemków - mniejszość etniczną o bogatej tradycji i unikalnym języku. W 1934 roku z Łosia wyruszyło aż 335 wozów wypełnionych mazią do różnych zakątków Europy. Ostatni maziarze swoimi wozami wyruszyli na wędrówkę na początku lat 60-tych ubiegłego wieku.

Zagroda Maziarska - żywa lekcja historii

Zagroda Maziarska powstała jako filia Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach. Główna część ekspozycji znajduje się w autentycznej łemkowskiej chyży z końca XIX wieku, zbudowanej z drewna, krytej gontem. Wewnątrz znajduje się tradycyjna izba mieszkalna, czarna kuchnia, a także warsztat, w którym produkowano i przechowywano maź.

Na terenie skansenu zwiedzający mogą zobaczyć:

oryginalne narzędzia używane do wytwarzania dziegciu,
wozy maziarskie, którymi handlarze przemierzali setki kilometrów,
multimedialne wystawy i materiały edukacyjne,
sezonowe wystawy czasowe i wydarzenia kulturalne, jak pokazy rzemiosła, warsztaty dla dzieci, czy koncerty muzyki łemkowskiej.