Młodzieżowe Słowo Roku 2025: "Szponcić"! Co oznacza?

- Za moich czasów też powstawało wśród młodzieży wiele słów, jak chociażby "prywatki", więc młodzież od zawsze pewne swoje powiedzenia. Niektóre potrafią przetrwać dłużej, niektóre szybko umykają. Niektóre mają konkretne znaczenie, a niektóre są mało precyzyjne, ale obrazowe. Czasem jednak jedno słowo załatwia bardzo wiele - mówi Karol Strasburger, jednak z gwiazd gali finałowej.

- Mamy dziś 10. edycję wyboru Młodzieżowego Słowa Roku. W mojej opinii, najciekawszym z tych, które wygrywały w dotychczasowych edycjach, jest słowo z 2018 roku, czyli "Dzban" - dodawał aktor.

Przypomnijmy, że 8 października oficjalnie otwarto plebiscyt, a zgłoszenia propozycji słów można było przesyłać do 5 listopada. Jurorzy analizowali propozycje pod kątem formalnym, a od 13 listopada można oddać głos na Młodzieżowe Słowo Roku z finałowej listy. Głosowanie trwało do 30 listopada.

Tak wyglądała finałowa lista słów, z której wybrane zostało jedno - Młodzieżowe Słowo Roku 2025!

• 67 - idiom liczbowy o nieustalonym, kontekstowym znaczeniu (zapisywany także jako: 67, 6-7, six seven, sześć siedem) wywodzący się z utworu Skrilla "Doot Doot"; zyskał popularność dzięki wielokrotnie edytowanym klipom sportowym, zwłaszcza z udziałem koszykarza LaMelo Balla (wzrost 6'7") oraz wiralowym nagraniom chłopca krzyczącego "six-seven" i poruszającego rytmicznie rękami w górę i dół (mem "6 7 Kid"); W zależności od kontekstu 6 7 może być żartem, sygnałem radości, wyrazem ekscytacji lub tylko podtrzymywać komunikacyjny kontakt.
• brainrot - określenie specyficznych treści tworzonych przez użytkowników TikToka, którzy są nieustannie "podłączeni" do mediów społecznościowych. Słowo wywodzi się z języka angielskiego, gdzie oznacza 'gnicie mózgu' i nazywa praktykę generowania i pochłaniania treści (obrazowych lub językowych) o charakterze wyłącznie rozrywkowym, wiralowym, memicznym, niemających określonego znaczenia i celu.
• bro - 'kolega, ziomek, bliski znajomy, prawie jak brat'. Skrót angielskiego słowa "brother".
• freaky - ang. 'dziwaczny, osobliwy, trochę przerażający'; określenie używane przez młodych ludzi do opisu czegoś dziwnego, ekscentrycznego, groteskowego lub przekraczającego normy estetyczne i społeczne. Może odnosić się do osoby, stylu, zachowania, sytuacji lub treści internetowej, która zaskakuje czymś nietypowym (por. "trochę freaky", "freaky vibe", "freaky girl".
• FR - naprawdę' (skrót od ang. for real), używane twierdząco lub ironicznie ('no naprawdę?'), również w znaczeniu 'zgadzam się', czasem w formie 'fr fr'.
• GOAT - najlepszy/ najlepsza w jakiejś dziedzinie, ktoś niepokonany, nie do pobicia'. Słowo jest skrótem ang. Greatest Of All Time, czyli mistrz wszech czasów. Początkowo występowało w kontekstach sportowych, dziś często jest po prostu określeniem kogoś wyjątkowego, bardzo dobrego w jakiejś dziedzinie. Zapisywane czasem jako G.O.A.T., występuje także w angielskiej przymiotnikowej formie "goated" w analogicznym znaczeniu oraz w polskim zdrobnieniu "goacik", a nawet wraz z emoji kozy (ang. goat oznacza właśnie kozę).
• klasa - wyraz aprobaty i pozytywnej oceny; występuje przede wszystkim w tytule filmików "Klasa czy obciach" zamieszczanych w mediach społecznościowych. Wartościowanie pozytywne wyrazu klasa nie jest nowe, wywodzi się prawdopodobnie od wyrażenia "pierwsza klasa".
• lowkey - trochę, subtelnie, po cichu, do pewnego stopnia, stonowany'. Zapożyczenie z angielskiego, gdzie oprócz low-key istnieje także potoczne high-key 'intensywny'. Używany do wyrażania powściągliwych, stonowanych opinii. Oba połączenia angielskie pochodzą z terminologii fotograficznej i muzycznej.
• OKPA - trwałe połączenie międzynarodowego wyrazu aprobaty OK oraz polskiego pożegnania pa, wymawiane jako okpa/ okejpa/ okipa lub z dodatkiem łącznika to [okejtopa/ okitopa]; Wyrażenie to jest zapisywane często bez spacji.
• skibidi - słowo pozbawione znaczenia, wyrażające jedynie emocje mówiącego. Używane, by zasygnalizować - w zależności od kontekstu - że coś jest atrakcyjne, ciekawe, śmieszne, dziwne, pokręcone, ogólnie super.
• slay - (z ang. slay - 'niszczyć, gromić') świetnie, znakomicie, doskonale; określenie czegoś, co robi wrażenie albo wyrażenie podziwu dla kogoś, kto wyróżnia się atrakcyjnym wyglądem lub jakąś umiejętnością. Czasem bywa też pochwałą sposobu wykonania czegoś.
• szacun - skrót od słowa szacunek, używany wyłącznie w mianowniku jako samodzielna wypowiedź wyrażająca podziw i uznanie.
• Szponcić/szpont - słowo używane albo z dezaprobatą: robić coś niewłaściwego, złego, szkodliwego, igrać z czymś, wygłupiać się, cwaniaczyć, albo z podziwem: robić coś ciekawego, szalonego, organizować coś, flirtować. Występowało niegdyś także w gwarach miejskich i języku przestępczym ze znaczeniem 'kombinować, intrygować, powodować nieporozumienia'. Rzeczownik szpont odnosi się w zależności od kontekstu do m.in. 'zamieszania, wydarzenia, błędu lub triku'.
• tuff - trudny, ciężki (ang. tough), dziś częściej 'atrakcyjny, imponujący, fajny', szczególnie na TikToku. Występuje w kontekstach modowych (np. 'tuff spodnie', 'megatufiaste spodnie'), ale nie tylko (np. 'giga tuff' o nowej płycie Dawida Podsiadły). Słowo jest używane czasem także ironicznie.
• twin - osoba, z którą czujemy silną więź i podzielamy upodobania; idealnie dopasowany partner, najlepszy przyjaciel / przyjaciółka'. Wyraz zapożyczony z języka angielskiego, gdzie oznacza 'bliźniaka'. Może być żartobliwym synonimem slangowych określeń, takich jak "bestie", "BBF", "bro" czy "braciak".

Jest przedsięwzięciem popularyzującym język polski wśród młodzieży, zapoczątkowanym w 2016 roku w ramach projektu Słowa klucze i programu Narodowego Centrum Kultury "Ojczysty - dodaj do ulubionych".

Plebiscyt ma na celu wyłonienie najciekawszych i najbardziej popularnych wśród młodych ludzi słów, określeń lub wyrażeń. To dla nas okazja do zabawy językiem polskim i refleksji nad ciągłymi zmianami, które w nim zachodzą. Zależy nam, by plebiscyt wywoływał pozytywne emocje i przebiegał w przyjaznej atmosferze oraz z zachowaniem zasad etykiety i etyki. Przykładamy dużą wagę do tego, aby reguły wyboru zwycięskiego słowa były jak najbardziej przejrzyste i zrozumiałe dla wszystkich.

Młodzieżowe Słowo Roku nie musi być nowe, slangowe ani najczęściej używane w danym roku.