Nie każdemu wolno wsiadać za kierownicę. Z tymi problemami zdrowotnymi możesz zapomnieć o prowadzeniu samochodu

Prawidłowy wzrok jest jednym z kluczowych warunków uzyskania lub przedłużenia prawa jazdy. W Polsce obowiązują szczegółowe kryteria medyczne dotyczące ostrości wzroku, pola widzenia, rozpoznawania barw i innych funkcji wzrokowych. Kryteria te różnią się w zależności od grupy kierowców, czyli rodzaju prawa jazdy.

W przypadku osób ubiegających się o prawo jazdy kategorii należących do tzw. pierwszej grupy, czyli m.in. kategorii A, B czy T, wymagana ostrość widzenia przy patrzeniu obuocznym powinna wynosić nie mniej niż 0,5. Dopuszczalne jest stosowanie korekcji wzroku, czyli noszenie okularów lub soczewek kontaktowych. Pole widzenia w tej grupie powinno obejmować co najmniej 120 stopni w poziomie.

W przypadku kierowców należących do drugiej grupy, a więc osób prowadzących pojazdy ciężarowe, autobusy lub wykonujących transport zawodowy, wymagania są znacznie bardziej rygorystyczne. Osoba chcąca prowadzić pojazd należący do tej kategorii musi mieć ostrość widzenia wynoszącą co najmniej 0,8 w lepiej widzącym oku oraz co najmniej 0,1 w oku słabszym. Korekcja wzroku jest dopuszczalna, o ile nie przekracza ±8 dioptrii. Pole widzenia w tym przypadku musi wynosić co najmniej 160 stopni.

Oprócz tego, kierowcy z drugiej grupy muszą spełniać dodatkowe warunki związane z funkcjonowaniem narządu wzroku. Wymagane jest prawidłowe widzenie stereoskopowe (czyli postrzeganie głębi) oraz zdolność widzenia w warunkach ograniczonego oświetlenia, czyli tzw. widzenie zmierzchowe. Kandydat nie może mieć diplopii, czyli podwójnego widzenia, które mogłoby poważnie zaburzyć ocenę sytuacji na drodze. Istotna jest również odpowiednia wrażliwość na kontrast i światło (olśnienie), a także prawidłowe rozpoznawanie barw, zwłaszcza sygnałów świetlnych.

W Polsce osoby chorujące na cukrzycę mogą ubiegać się o prawo jazdy we wszystkich kategoriach – zarówno do użytku prywatnego, jak i zawodowego. Kwestia ta została uregulowana na poziomie unijnym przez dyrektywy 2009/112/UE oraz 2009/113/UE, które jasno wskazują, że cukrzyca nie stanowi automatycznej przeszkody w uzyskaniu lub utrzymaniu uprawnień do kierowania pojazdami.

Osoby chore na cukrzycę muszą jednak spełniać określone warunki, by móc legalnie i bezpiecznie prowadzić pojazdy. Przede wszystkim zobowiązane są do regularnych badań lekarskich – nie rzadziej niż co 5 lat. Oprócz tego, kierowca musi mieć pełną świadomość ryzyka związanego z hipoglikemią, czyli nagłym spadkiem poziomu cukru we krwi. Oznacza to konieczność umiejętności rozpoznawania objawów niedocukrzenia i przewidywania sytuacji, w których może ono wystąpić – nie tylko za kierownicą, ale także w codziennym życiu.

Warunkiem koniecznym do zachowania uprawnień jest także przestrzeganie zaleceń lekarskich i systematyczne leczenie cukrzycy. Kierowcy powinni pozostawać pod stałą opieką diabetologiczną – zgodnie z obecnymi wytycznymi, konsultacje powinny odbywać się co najmniej trzy razy w roku.

W Polsce osoby uzależnione od alkoholu nie mogą otrzymać prawa jazdy, jeśli uzależnienie jest aktywne. W przypadku osób, które w przeszłości zmagały się z alkoholizmem, ale przeszły leczenie i utrzymują abstynencję, sytuacja jest bardziej indywidualna.

Aby móc uzyskać lub przedłużyć prawo jazdy, konieczne jest przedstawienie lekarzowi orzecznemu odpowiedniej dokumentacji potwierdzającej co najmniej roczny okres abstynencji. Dodatkowo wymagana jest opinia lekarza lub terapeuty prowadzącego leczenie odwykowe, która potwierdza stabilny stan zdrowia i brak aktywnego uzależnienia.

Dopiero na podstawie takiej kompleksowej oceny lekarz może wydać pozytywną opinię o zdolności do kierowania pojazdami. Ta procedura ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa na drodze, minimalizując ryzyko prowadzenia przez osoby, które mogą mieć zaburzenia kontroli spowodowane wcześniejszym uzależnieniem.

Nie każda diagnoza psychiatryczna oznacza automatyczne odebranie prawa jazdy. Wiele osób z rozpoznaniem depresji, zaburzeń lękowych czy nerwicowych może bezpiecznie prowadzić samochód – o ile ich stan jest stabilny i znajduje się pod kontrolą specjalisty. Kluczowe znaczenie ma tu regularne leczenie i stosowanie się do zaleceń lekarza psychiatry.

Inaczej wygląda sytuacja w przypadku cięższych zaburzeń, takich jak schizofrenia w fazie aktywnej, silne epizody maniakalne w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej, czy ostre psychozy. W takich przypadkach prowadzenie pojazdu może być niebezpieczne zarówno dla kierowcy, jak i innych uczestników ruchu drogowego. Ostateczną decyzję o zdolności do kierowania pojazdami podejmuje lekarz, na podstawie szczegółowej oceny stanu psychicznego pacjenta, historii leczenia oraz ewentualnych nawrotów choroby.

Ważne jest, aby osoba z chorobą psychiczną pozostawała pod stałą opieką medyczną i szczerze informowała lekarza o swoim stanie, także w kontekście planów związanych z prowadzeniem auta.

W Polsce osoby chorujące na padaczkę mogą ubiegać się o prawo jazdy, ale wyłącznie pod określonymi warunkami zdrowotnymi i formalnymi. Zasady te reguluje zarówno kodeks drogowy, jak i rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 grudnia 2022 r. (Dz.U. 2022 poz. 2503). Szczegółowe kryteria opisano w pkt 6 załącznika nr 6 do tego aktu prawnego.

Osoba z rozpoznaną padaczką, ubiegająca się o prawo jazdy kategorii AM, A1, A2, A, B1, B, B+E lub T, może zostać uznana za zdolną do kierowania pojazdem, jeżeli:

• nie miała napadów przez minimum 12 miesięcy,
• przedstawi opinię lekarza specjalisty neurologa, potwierdzającą ten brak napadów i stabilność zdrowotną,
• zobowiąże się do odbywania regularnych badań kontrolnych w odpowiednich odstępach czasu: co pół roku przez pierwsze dwa lata, następnie raz w roku przez kolejne trzy lata, później zgodnie z zaleceniami lekarza prowadzącego.

Padaczka wiąże się z ryzykiem nagłej utraty świadomości, przytomności, kontroli mięśniowej lub orientacji, co może mieć tragiczne skutki na drodze. Dlatego ustawodawca i lekarze stosują zasady ostrożności. Każda decyzja o dopuszczeniu do kierowania pojazdem musi być poparta konkretną oceną medyczną.

W przypadku prawa jazdy kategorii C, C+E, D, D+E i pracy jako kierowca zawodowy, przepisy są jeszcze bardziej rygorystyczne. Osoby z czynną padaczką zasadniczo nie mogą uzyskać prawa jazdy wyższych kategorii. Możliwe są wyjątki tylko w bardzo szczególnych przypadkach i po wielu latach całkowitej remisji choroby, potwierdzonej specjalistycznymi opiniami.

Źródło: postmedical.pl

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2019 r. w sprawie badań lekarskich osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami i kierowców