Szczecin: NSA kontra zmiany wokół placu Orła Białego. Sprawa wraca do sądu, kierowcy czekają

To efekt decyzji Naczelnego Sądu Administracyjnego, który właśnie uchylił wyrok NSA sprzed 4 lat, w którym sędziowie nie dopatrzyli się błędów w uchwale radnych Szczecina. Zadowolenie nie ukrywa też prokuratura.

Sprawa sięga września 2019 r. i planów modernizacji placu Orła Białego. Radni na wniosek miejskich urzędników zdecydowali wtedy na sesji o pozbawieniu kilku ulic kategorii dróg gminnych poprzez wyłączenie ich z użytkowania: plac Orła Białego, część ulicy Staromłyńskiej na odcinku od ul. Grodzkiej do skrzyżowania z ulicami: ul. Koński Kierat i ul. Łaziebną oraz część ulicy Koński Kierat na odcinku od ul. Staromłyńskiej do ul. Mariackiej.

Chodziło to, aby ta część starówki stała się deptakiem z ograniczonym do niezbędnego minimum ruchem aut.

- Rejon placu Orła Białego został objęty prototypowaniem urbanistycznym mającym na celu wprowadzenie trwałych zmian w przestrzeni publicznej, polegającym między innymi na wprowadzeniu nowej organizacji ruchu znacznie ograniczającej ruch drogowy. Wprowadzenie nowych rozwiązań transportowych w oparciu o badania natężenia ruchu i liczne konsultacje społeczne z mieszkańcami Szczecina ma na celu wyodrębnienie miejsca w przestrzeni publicznej, w którym priorytetowo traktuje się pieszych. Wyodrębniona strefa uspokojonego ruchu wpłynie na podwyższenie jakości użytkowej i społecznej obszaru - uzasadniali urzędnicy.

Po tej decyzji szybko jednak zdecydowano, że powstanie tam nowa strefa płatnego parkowania (droższa niż dotychczasowa). To doprowadziło do szewskiej pasji kilku mieszkańców Szczecina, którzy postanowili zaskarżyć uchwałę o pozbawieniu ulic kategorii gminnej.

- Wskazali, że w sposób dowolny i wbrew obowiązującym przepisom prawa pozbawia ona te ulice kategorii drogi publicznej. Zdaniem skarżących Miasto na tej podstawie ustanowiło „płatny parking niestrzeżony”, w którym pobierano wyższe opłaty za postój samochodów, niż w istniejącej wcześniej Strefie Płatnego Parkowania - wyjaśnia prokurator Łukasz Błogowski, z Prokuratury Regionalnej w Szczecinie, która zaangażowała się do tej sprawy  w ramach obowiązku stania na straży praworządności.

2 września 2021 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie odrzucił argumenty mieszkańców. Wskazał, że ta część starówki została objęta projektem urbanistycznym mającym na celu, między innymi, znaczne ograniczenie ruchu samochodowego, stwarzając tym samym, priorytet dla ruchu pieszych.  Mieszkańcy nie dali wygraną i odwołali się do Naczelnego Sądu Administracyjnego. NSA uchylił teraz wyrok WSA i polecił temu sądowi ponowne rozpoznanie skargi na uchwałę Rady Miasta Szczecin.

- Uchylając wyrok WSA w Szczecinie NSA w Warszawie podzielił stanowisko prokuratora. Sąd uznał, że skoro część ulicy Koński Kierat, Staromłyńskiej oraz Plac Orła Białego nie zostały zlikwidowane dla ruchu komunikacyjnego, to rozstrzygnięcie WSA w Szczecinie było niezasadne - dodaje prok. Błogowski. 

Na razie nie wiadomo, kiedy NSA ponownie zbada sprawę. Gdyby uchylił uchwałę, kierowcy mieliby szansę na starania o zwrot pieniędzy za parkowanie.

- Powyższa aktywność prokuratora była związana z konsekwentnym działaniem w zakresie oceny zasadności uchwał Rady Miasta Szczecin, dotyczących pozbawiania niektórych ulic kategorii dróg gminnych- dodaje prokurator.

To nie jedyna sprawa dotycząca starówki, parkowania i zmian organizacji ulic przed sądem. Na prawomocne rozstrzygniecie przed NSA czeka wątek związany z uchwałą o pozbawieniu kategorii dróg gminnych ulic: Łaziebnej, Mariackiej oraz część ulic Tkackiej, Staromłyńskiej i Koński Kierat oraz wprowadzeniu (zlikwidowanej niedawno Strefy Zamieszkania Stare Miasto). Dwa lata temu NSA uchylił ją, ale miasto się odwołało. Termin apelacji czeka na wyznaczenie. Jeśli NSA utrzyma decyzję WSA kierowcy będą mogli się starać o zwrot pieniędzy za płatne parkowanie na tych ulicach. Wydali na nie kilka mln zł.

- Prokurator Prokuratury Regionalnej zainicjował również postępowanie wobec uchwały Rady Miasta Szczecin z dnia 22 września 2020 roku, którą pozbawiono kategorii dróg gminnych ulicę Łaziebną, Mariacką oraz część ulic Tkackiej, Staromłyńskiej i Koński Kierat. Wyrokiem WSA w Szczecinie z dnia 9 lutego 2023 roku, uchwała ta została uznana za nieważną.  Sąd zgodził się prokuratorem, że tą uchwałą przekształcono ulice w drogi wewnętrzne, jednakże ich funkcja się nie zmieniła. W dalszym ciągu na tych ulicach odbywał się ruch samochodów i pieszych, a także kierowcy parkowali na nich swoje pojazdy. Zmianie uległ wyłącznie, regulowany odrębną uchwałą Rady Miasta Szczecin, sposób korzystania i wysokość opłat za parkowanie samochodów w nowej strefie płatnego parkowania - „Strefie Zamieszkania Stare Miasto” - dodaje prok. Błogowski.

-