Paraliż senny może wywołać ogromny lęk i niepokój. Zobacz, jakie są przyczyny tego zjawiska i jak zapobiegać paraliżowi sennemu

Objawia się nagłą niemożnością poruszania ciałem, zwykle w momencie zasypiania lub tuż po przebudzeniu. Choć przeżycie to bywa przerażające, w większości przypadków nie zagraża zdrowiu. Jakie są przyczyny paraliżu sennego? Co to właściwie jest i u kogo najczęściej występuje?

Paraliż senny to zjawisko, w którym świadomość wraca, podczas gdy utrzymuje się bezwład mięśni charakterystyczny dla fazy REM (szybkich ruchów gałek ocznych) snu. W efekcie osoba leżąca w łóżku nie jest w stanie poruszyć żadną częścią ciała, co często wywołuje silny lęk i poczucie niepokoju.

Paraliż senny często wiąże się z występowaniem halucynacji - obserwuje się je w około 40 proc. przypadków. Pojawiają się one tuż przed zaśnięciem lub zaraz po przebudzeniu. W ich trakcie osoba może mieć wrażenie obecności innych osób w pokoju, odczuwać ucisk na klatkę piersiową, a także doświadczać wrażeń spadania czy unoszenia się w powietrzu. Dodatkowo mogą wystąpić halucynacje słuchowe, które potęgują uczucie niepokoju.

Przyczyny paraliżu sennego są wieloczynnikowe i związane głównie z zaburzeniami naturalnego rytmu snu. Najczęściej pojawia się on w wyniku zakłóceń cyklu snu REM, w którym mózg jest aktywny, a ciało pozostaje w stanie naturalnego paraliżu. Czynniki takie jak chroniczne zmęczenie, stres, nieregularny tryb życia czy brak odpowiedniej ilości snu zwiększają ryzyko wystąpienia paraliżu sennego.

Również niektóre choroby, jak narkolepsja, oraz przyjmowanie określonych leków mogą predysponować do tego zjawiska. Ponadto, u niektórych osób istotną rolę odgrywają uwarunkowania genetyczne oraz skłonność do zaburzeń snu. Paraliż senny może występować także na skutek nadużywania alkoholu.

Paraliż senny często występuje u osób z zaburzeniami snu, dlatego poprawa higieny snu jest jednym z kluczowych sposobów profilaktyki tego zjawiska. Higiena snu obejmuje codzienne nawyki i rutyny, które wpływają na jakość snu i pomagają organizmowi lepiej się regenerować.

Do najważniejszych zasad należą:

• stały harmonogram snu - kładzenie się spać i wstawanie o podobnej porze każdego dnia, także w weekendy.
• wygodne miejsce do spania - odpowiedni materac i poduszka wspierające komfort snu.
• odpowiednie warunki w sypialni - ograniczenie światła i hałasu, które mogą zaburzać sen.
• rutyna przed snem - unikanie oglądania telewizji lub korzystania z urządzeń elektronicznych w sypialni.
• ograniczenie kofeiny i alkoholu - zwłaszcza w godzinach wieczornych, aby nie zakłócać fazy snu REM.
• wyłączenie elektroniki przed snem - przynajmniej pół godziny przed położeniem się do łóżka, co pozwala organizmowi lepiej przygotować się do odpoczynku.