Piątek trzynastego – skąd wzięła się jego pechowa sława?

Piątek trzynastego od wieków uchodzi za pechowy dzień. Skąd się wzięła ta legenda? Sprawdź, jakie wydarzenia ukształtowały jego złą sławę!

Piątek 13-tego od wieków jest uważany za pechowy dzień

Katarzyna Kaźmierczak-Milewska

20 sierpnia 2025, 06:50

Dlaczego liczba 13 jest pechowa?

Liczba 13 od wieków budzi niepokój. W numerologii symbolizuje chaos i brak harmonii, ponieważ następuje po „doskonałej” liczbie 12 (12 miesięcy w roku, 12 znaków zodiaku). Na dodatek 12 to wynik mnożenia 3x4, a obie liczby mają znaczenie w tradycji (Trójca Święta, cztery pory roku, cztery strony świata). Trzynastka miała być jej zupełną przeciwnością.

W tradycji chrześcijańskiej 13 miała być pechowa także ze względu na Ostatnią Wieczerzę. Zasiadło do niej 13 osób – Jezus Chrystus i jego 13 apostołów. Od tego momentu trzynastka stała się symbolem zdrady i krzywdy.

W wielu kulturach unika się tej liczby – niektóre hotele nie mają pokoju numer 13, a w samolotach brakuje trzynastego rzędu lub miejsca, by pasażerowie nie czuli się zagrożeni. Co ciekawe we Włoszech za feralną datę uznaje się piątek siedemnastego. W starożytnym Rzymie liczba 17 zapisywana była jako XVII, co jako anagram tworzyło łacińskie słowo „VIXI”, oznaczające „żyłem” – a więc coś, co już minęło, co mogło zwiastować śmierć.

Poznaj inne staropolskie zwyczaje i przekonania tutaj

Klątwa templariuszy

Jedna z najpopularniejszych teorii dotyczących pechowego piątku trzynastego sięga XIV wieku. W piątek 13 października 1307 roku król Francji Filip IV kazał aresztować członków zakonu templariuszy. Templariusze, oskarżeni o herezję i inne zbrodnie, byli torturowani i skazani na śmierć.

Legenda głosi, że ich wielki mistrz, Jacques de Molay, tuż przed śmiercią rzucił klątwę na króla i papieża Klemensa V, zapowiadając ich rychły koniec. Przepowiednia się spełniła – obaj zmarli w krótkim czasie. Od tamtej pory piątek trzynastego ma się kojarzyć z pechowym dniem.

Symbolika chrześcijańska

W tradycji chrześcijańskiej piątek nie jest szczęśliwym dniem, ponieważ to właśnie wtedy ukrzyżowano Jezusa Chrystusa. Uważało się, że dzieci urodzone tego dnia tygodnia są pechowe i nic dobrego im się w życiu nie zdarzy. W średniowieczu unikano podejmowania ważnych decyzji w piątki, uważa się także, że w piątek nie powinno się przeprowadzać do nowego miejsca ani wyruszać w dłuższą podróż.

Dodatkowo, podczas Ostatniej Wieczerzy przy stole siedziało 13 osób – Jezus i jego 12 apostołów, z których trzynastym był Judasz, zdrajca. Połączenie tych dwóch elementów sprawiło, że niemal cały chrześcijański świat zaczął się obawiać piątków trzynastego.