Ponad połowa małych mieszkań powstała w czasach PRL-u
W tym artykule:
Tak się zmieniała średnia powierzchnia mieszkań w Polsce
W Polsce, według danych GUS, istnieje ponad 421 tysięcy mieszkań o powierzchni mniejszej niż 30 mkw. Ponad połowa z tych nieruchomości powstała w okresie PRL-u. To właśnie wtedy budowano najwięcej małych mieszkań, które miały zaspokoić potrzeby szybko rosnącej populacji miejskiej.
W latach 50.XX wieku przeciętna powierzchnia nowej nieruchomości wynosiła około 50 mkw. (to średnia dla mieszkań i domów!). Natomiast przeciętna nieruchomość oddana do użytkowania w 2024 roku miała nieco ponad 89 mkw. Na tę średnią składają się mieszkania w blokach mierzące ponad 51 mkw. oraz domy z wynikiem na poziomie przekraczającym 130 metrów. To znaczny wzrost w porównaniu do lat pięćdziesiątych.
Jednak jeśli weźmiemy pod uwagę tylko ostatnie dwie dekady, to obecnie zauważalne jest zmniejszenie średniej powierzchni.
– Szczególnie wyróżnia się tu rok 2003. Wtedy przeciętna nieruchomość oddawana do użytkowania mierzyła 116 metrów. Był to jednak efekt zmian podatkowych – zakończenie inwestycji w 2003 roku było kluczowe, aby skorzystać z dobrodziejstw dużej ulgi budowlanej. Na wynikach teoretycznego „boomu” budowlanego w 2003 roku zaważyć mogły ponadto zmiany w podatku od nieruchomości czy zmiany w przepisach dotyczących legalizacji samowoli budowlanych – informuje Bartosz Turek, główny analityk HREIT.
Polecamy: Mieszkanie za opiekę? Nie daj się oszukać. Radca prawny wyjaśnia, czym się różni umowa darowizny i dożywocia
Mieszkania mają mniejszy metraż, ale powstaje ich więcej
W ostatnich latach przeciętna powierzchnia nieruchomości oddawanych do użytkowania spadała, ale liczba budowanych mieszkań rosła. Głównym powodem ograniczania powierzchni są preferencje kupujących – na mniejsze mieszkania stać więcej osób. W latach 2009-2024 przeciętna powierzchnia nowego domu spadła o około 20 mkw., a przeciętna powierzchnia mieszkania w bloku o 7-8 metrów.
– To, że nieruchomości są teraz trochę bardziej kompaktowe niż te powstające 10 czy 20 lat temu jest ceną za fakt, że wyraźnie wzrosła liczba budowanych mieszkań i domów – dodaje ekspert.
Obecne mieszkania są o ponad 70% większe niż te z lat pięćdziesiątych
Mieszkania budowane w 2024 roku były o około 70% większe niż te z lat 50. Wtedy przeciętna nowa nieruchomość oddawana w Polsce do użytkowania miała około 50 mkw.
– Jeszcze ciekawsze wnioski wysnuć możemy zagłębiając się w statystyki publikowane przy okazji Narodowego Spisu Powszechnego. Wynika z nich bowiem, że ponad połowa małych mieszkań powstała w Polsce w okresie PRL – mówi Bartosz Turek.
W Polsce istnieje ponad 421 tysięcy mieszkań o powierzchni mniejszej niż 30 mkw., z czego ponad 55% powstało w okresie PRL-u. Dla porównania, nieruchomości mniejszych niż 30 mkw., a datowanych po 1989 roku, jest ponad trzy razy mniej.
– Jedni mogą powiedzieć, że to wynik presji społecznej wywieranej na deweloperów, aby nie budowali "mikrolokali”. Inni natomiast mogą stwierdzić, że twarde dane GUS pokazują, że często nagłaśniany problem zbyt małych mieszkań może być dość rzadki, ale za to nośny medialnie – dodaje ekspert HREIT.”
Podobna sytuacja dotyczy mieszkań o powierzchni między 30 a 40 mkw. GUS zliczył ponad 1,5 miliona takich nieruchomości, z czego prawie 2/3 zbudowano w okresie PRL-u, a tylko 1/5 po 1989 roku.
