Potężna kobieta imperium. Kiedy mąż ją uderzył, odpowiedziała siłą

W państwie osmańskim rodziły się kobiety, których decyzje i dramaty miały wpływ na losy całego imperium. Şah Sultan, córka Selima Groźnego i siostra Sulejmana Wspaniałego, była jedną z tych postaci, których życie to nie tylko pałacowe intrygi, ale także realny wpływ na politykę, reformy i kulturę osmańską.

Şah Sultan w serialu "Wspaniałe Stulecie"Şah Sultan w serialu "Wspaniałe Stulecie"
Źródło zdjęć: © Internet
Przez Wieki

Şah Sultan

Şah Sultan przyszła na świat około 1500 roku jako córka sułtana Selima I Groźnego oraz jego żony lub konkubiny Ayşe Hatun. Wychowywała się razem z rodzeństwem, w tym z przyszłym sułtanem Sulejmanem Wspaniałym.

Dzieciństwo spędziła w Manisie, jednym z najważniejszych ośrodków edukacji i wychowania osmańskich książąt i księżniczek. W rodzinie panującej była otoczona nie tylko luksusem, ale też rygorem dworskiej etykiety oraz wpływami religijnymi i politycznymi.

Jej matka, Ayşe Hatun, była jedną z kilku żon Selima I, a rodzeństwo Şah Sultan obejmowało m.in. siostry Hatice, Fatmę i Beyhan. Wychowana w atmosferze politycznych intryg i dworskich układów, Şah Sultan od najmłodszych lat poznawała mechanizmy władzy oraz rolę kobiet w utrzymaniu dynastii i wpływaniu na decyzje polityczne sułtanów.

Małżeństwo z Lütfi Paszą

W 1523 roku Şah Sultan została wydana za mąż za Lütfi Paszę – utalentowanego urzędnika i wojskowego, który wkrótce miał odegrać kluczową rolę w państwie. Lütfi Pasza, pochodzący najprawdopodobniej z Albanii, przeszedł klasyczną drogę kariery osmańskiej: od nauki na dworze, przez zarządzanie prowincjami, aż po udział w największych kampaniach militarnych epoki Sulejmana. Jako sandżakbej i bejlerbej Karamanu, Anatolii i Rumelii, zdobył uznanie w oczach sułtana.

Małżeństwo Şah Sultan i Lütfi Paszy trwało 19 lat. Para doczekała się przynajmniej jednej córki, Esmehan Baharnaz Sultan, oraz – według niektórych źródeł – trzech synów.

Życie rodzinne księżniczki nie było jednak wolne od napięć. Lütfi Pasza, znany z surowości i bezkompromisowości, wprowadzał niepopularne reformy i niejednokrotnie popadał w konflikty z żoną, która miała własne ambicje polityczne i nie wahała się krytykować jego decyzji.

Skandal, rozwód i upadek wielkiego wezyra

W 1539 roku Lütfi Pasza został mianowany wielkim wezyrem – najważniejszym urzędnikiem po sułtanie. Jednak już dwa lata później, w 1541 roku, doszło do głośnego skandalu, który wstrząsnął dworem.

Według historyka Mustafy Aliego, Lütfi Pasza wydał rozkaz brutalnego okaleczenia kobiety przyłapanej na cudzołóstwie. Decyzja ta spotkała się z gwałtownym sprzeciwem Şah Sultan, która publicznie skrytykowała męża, podważając jego autorytet.

Konflikt eskalował – według relacji, Lütfi Pasza uderzył księżniczkę, a ta wezwała swoich służących, by go ukarali. Następnie zwróciła się o pomoc do brata, sułtana Sulejmana.

Sułtan, oburzony zachowaniem szwagra wobec siostry, nakazał rozwód i natychmiastowe usunięcie Lütfi Paszy ze stanowiska wielkiego wezyra. Były już wezyr został zesłany do Didimoticho, gdzie spędził resztę życia na pisaniu historii sułtanów osmańskich.

Powrót do pałacu i działalność fundacyjna

Po rozwodzie Şah Sultan powróciła do pałacu, gdzie spędziła resztę życia jako jedna z najbardziej wpływowych kobiet epoki. Nie wyszła ponownie za mąż, choć niektóre źródła sugerują, że mogła być przez krótki czas formalną żoną słynnego teologa i mistyka Merkez Efendi. Jej życie duchowe i zaangażowanie religijne znalazły wyraz w działalności fundacyjnej.

W 1555 roku Şah Sultan ufundowała tekke (klasztor derwiszów) w Eyüp, a rok później – meczet swojego imienia, również w tej dzielnicy Stambułu. W 1564 roku założyła szkołę w dzielnicy Fatih. Kompleksy te, projektowane przez samego Mimar Sinana, do dziś są świadectwem jej hojności i troski o rozwój religijny oraz edukacyjny społeczności osmańskiej. Meczet Şah Sultan, wzniesiony w 1556 roku, stał się jednym z ważniejszych zabytków architektury sakralnej XVI wieku.

Şah Sultan zmarła w 1572 roku, dożywając około 72 lat. Została pochowana w mauzoleum przy swoim meczecie w Eyüp, obok córki Esmehan i wnuczek Neslihan oraz Vasfihan.

Źródło artykułu:

Wybrane dla Ciebie

Barka paliwowa uderzyła w nabrzeże i odpłynęła z miejsca. Kapitan statku był pijany
Barka paliwowa uderzyła w nabrzeże i odpłynęła z miejsca. Kapitan statku był pijany
Weekend otwartej Wieży Braniborskiej. Ciekawe widoki i smaczne ciasta
Weekend otwartej Wieży Braniborskiej. Ciekawe widoki i smaczne ciasta
Tak prezentuje się wyczekiwany stadion Sandecji w Nowym Sączu. Prace w końcu na finiszu. Będzie wielkie otwarcie
Tak prezentuje się wyczekiwany stadion Sandecji w Nowym Sączu. Prace w końcu na finiszu. Będzie wielkie otwarcie
Co się dzieje z Tobą, kiedy śnisz, że jesteś kimś innym?
Co się dzieje z Tobą, kiedy śnisz, że jesteś kimś innym?
Zgierz: "Polskie art déco w setną rocznicę Wystawy Światowej w Paryżu"
Zgierz: "Polskie art déco w setną rocznicę Wystawy Światowej w Paryżu"
Radom: Fosa Pełna Kultury w Amfiteatrze
Radom: Fosa Pełna Kultury w Amfiteatrze
Władysław Warneńczyk. Czy naprawdę miał sześć palców?
Władysław Warneńczyk. Czy naprawdę miał sześć palców?
Chłopi zatrzymali Krzyżaków. Zwycięstwo Polaków w XIV wieku
Chłopi zatrzymali Krzyżaków. Zwycięstwo Polaków w XIV wieku
Zmarł czy został wyeliminowany? Kulisy śmierci Breżniewa
Zmarł czy został wyeliminowany? Kulisy śmierci Breżniewa
Stefan Batory. Był okazem zdrowia, umierał w męczarniach
Stefan Batory. Był okazem zdrowia, umierał w męczarniach
Himalaistka Dorota Rasińska-Samoćko: „Wspinaczka to próba wytrwałości do końca”. Rozmowa
Himalaistka Dorota Rasińska-Samoćko: „Wspinaczka to próba wytrwałości do końca”. Rozmowa
Kopalniany szyb na Śląsku atrakcją turystyczną. Tak będzie wyglądać
Kopalniany szyb na Śląsku atrakcją turystyczną. Tak będzie wyglądać