Rolnictwo zajmuje 62 proc. Polski. Na horyzoncie są trzy problemy

Już w poniedziałek 25 sierpnia będziemy obchodzić Dzień Polskiej Żywności, który jest doskonałą okazją, by zwrócić uwagę na znaczenie naszych codziennych wyborów żywieniowych, przypomina Instytut Ochrony Środowiska - Państwowy Instytut Badawczy.

- To, co jemy, ma ogromny wpływ nie tylko na nasze zdrowie, ale także na gospodarkę i środowisko. Polska żywność łączy w sobie bogactwo smaków i tradycji z odpowiedzialnością za planetę - przekonuje dr inż. Sylwia Łaba, ekspertka IOŚ-PIB.

Polska zajmuje piąte miejsce w Unii Europejskiej pod względem wartości produkcji rolno-spożywczej (dane za 2024 r.), co czyni ją jednym z największych producentów w regionie. Rolnictwo zajmuje aż 62% powierzchni kraju, co podkreśla jego kluczową rolę w gospodarce. Produkcja opiera się na rodzimych surowcach, takich jak:

• zboża,
• mleko,
• mięso,
• owoce i warzywa,

które są nie tylko podstawą polskiej diety, ale również ważnym towarem eksportowym.

Polskie rolnictwo mierzy się z licznymi wyzwaniami, takimi jak:

• spadek liczby gospodarstw,
• starzenie się rolników,
• konieczność adaptacji do zmian klimatu.

W odpowiedzi na te problemy, rolnicy coraz częściej wdrażają nowoczesne technologie, które zmniejszają zużycie wody i nawozów, a także rośnie zainteresowanie produkcją ekologiczną i zasadami zrównoważonego rolnictwa. Ważną rolę w tym procesie odgrywają rodzinne gospodarstwa, które wspierają różnorodność upraw i bioróżnorodność.

Wybierając polskie produkty, wspieramy lokalnych rolników, którzy coraz częściej inwestują w proekologiczne rozwiązania, zwraca uwagę IOŚ.

Co więcej, skracamy łańcuch dostaw "z pola na stół", co przekłada się na mniejsze emisje CO₂ związane z transportem. Według danych Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami, w 2023 roku emisja gazów cieplarnianych z polskiego rolnictwa stanowiła 9,8% całkowitej emisji antropogenicznej kraju.

Polska wyróżnia się na tle UE jednym z najniższych poziomów pozostałości pestycydów w produktach rolnych, co jest efektem rygorystycznych systemów kontroli, które obejmują cały proces: od gospodarstwa, przez przetwórstwo, aż po handel detaliczny. Dzięki stabilnej produkcji i dużym rezerwom, Polska jest też krajem samowystarczalnym w zakresie podstawowych grup żywności, co ma znaczenie strategiczne w obliczu globalnych kryzysów.

Wartością dodaną jest również zmieniająca się świadomość konsumentów, którzy coraz częściej poszukują produktów lokalnych, sezonowych i ekologicznych. Rośnie spożycie warzyw, owoców i nabiału, choć wciąż dominują produkty mięsne, a także wzrasta popularność żywności wygodnej i przetworzonej.

Jednym z poważniejszych problemów pozostaje marnowanie żywności. Z danych Instytutu Ochrony Środowiska - Państwowego Instytutu Badawczego wynika, że w Polsce rocznie wyrzuca się 4,8-5 milionów ton jedzenia. Aż 60% tych strat generują gospodarstwa domowe. W przeliczeniu na osobę, to średnio 126 kg rocznie, z czego 92 kg przypada na każdego z nas.

Dr inż. Sylwia Łaba, ekspertka IOŚ-PIB, podkreśla, że:

"skala strat żywności jest ogromna - a każdy kilogram wyrzuconej żywności to nie tylko zmarnowane pieniądze, ale również zasoby naturalne - woda, energia i praca ludzi, którzy ją wytwarzali".

Stopniowo rośnie świadomość konsumentów, którzy deklarują, że starają się kupować bardziej rozsądnie i odpowiednio przechowywać produkty, aby ograniczyć marnotrawstwo.

Podsumowując, dr inż. Sylwia Łaba podkreśla, że polska żywność wyróżnia się nie tylko skalą produkcji, ale także wysokimi standardami jakości i bezpieczeństwa.

- Jej rozwój powinien iść w kierunku zrównoważonego rolnictwa, wspierania lokalnych producentów i ograniczania marnotrawstwa. Dzień Polskiej Żywności to doskonała okazja, aby celebrować bogactwo smaków i tradycji, ale również, by zastanowić się nad naszą odpowiedzialnością. Nasze codzienne wybory mają realny wpływ na środowisko i gospodarkę.