Rolnicy zyskają ochronę przed komornikiem? Nowelizacja ustawy chroniąca gospodarstwa w restrukturyzacji coraz bliżej

Z inicjatywy poseł Małgorzaty Gromadzkiej (KO), we współpracy z Podlaską Izbą Rolniczą oraz stowarzyszeniem Dla Powiatu, opracowano projekt nowelizacji ustawy o restrukturyzacji zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne. Proponowane zmiany mają na celu usprawnienie procedury restrukturyzacji zobowiązań finansowych rolników oraz wprowadzenie mechanizmów ochronnych, które zabezpieczą ich przed egzekucją komorniczą na czas rozpatrywania wniosku o przejęcie długu przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR).

Restrukturyzacja zadłużenia rolników prowadzona za pośrednictwem KOWR to procedura stworzona z myślą o tych, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji ekonomicznej i nie są w stanie samodzielnie spłacać swoich zobowiązań. Gospodarz może złożyć wniosek o restrukturyzację do KOWR, a jeśli zostanie on rozpatrzony pozytywnie, możliwe jest oddłużenie, np. poprzez przekazanie majątku gospodarstwa w zamian za umorzenie zadłużenia.

Jednak w obowiązującym stanie prawnym brakuje jednoznacznego mechanizmu umożliwiającego wstrzymanie egzekucji komorniczej na czas rozpatrywania wniosku o przejęcie długu. Prowadzi to do sytuacji, w której zadłużeni rolnicy żyją w niepewności co do przyszłości swojego gospodarstwa, a ich majątek może zostać zlicytowany jeszcze przed zakończeniem całej procedury.

- Bywało często tak, że w momencie złożenia wniosku do KOWR-u odzywali się komornicy, którzy wówczas podejmowali czynności egzekucyjne. Powodowało to często egzekucję majątku, który miał być objęty procesem restrukturyzacji. Czyli ten proces nie dochodził do skutku, bo nie było już co procedować w momencie, kiedy dotykała takiego rolnika licytacja komornicza - wyjaśniała posłanka w czerwcu podczas prezentacji projektu zmiany ustawy.

Nowelizacja, która obecnie czeka na podpis prezydenta ma to zmienić. Przewiduje możliwość zawieszenia postępowań egzekucyjnych dotyczących długów objętych wnioskiem o restrukturyzację - do czasu jego rozpatrzenia przez KOWR. To kluczowy krok dla ochrony płynności finansowej gospodarstw i zapobieżenia ich likwidacji zanim zakończy się procedura.

Prezes stowarzyszenia Dla Powiatu i rolnik z województwa podlaskiego, Jan Ogił, podkreśla, że proponowana nowelizacja ustawy jest bardzo potrzebna i długo wyczekiwana.

- Ta ustawa jest ważna dla rolników znajdujących się w trudnej sytuacji związanej z produkcją rolną. Często chodzi o problemy, które wynikły niekoniecznie z winy rolnika. Wiemy, jaka jest koniunktura gospodarcza. Sytuacja po covidowa, wojna na Ukrainie, dostępność produktów rolno-spożywczych, rosnące ceny - to wszystko odbiło się negatywnie na wielu rolnikach - mówi Jan Ogił.

Jak zaznacza, dotychczasowa ustawa z 2018 roku co prawda wprowadzała możliwość restrukturyzacji zadłużenia, ale nie dawała rolnikom realnej ochrony przed egzekucją komorniczą w czasie rozpatrywania wniosków.

- Były nawet u nas, na Podlasiu, takie przypadki, że rolnik, który chciał skorzystać z tej ustawy, w momencie, gdy składał wniosek i KOWR rozpoczynał procedowanie, to dochodziło do licytacji komorniczych - relacjonuje.

Nowelizacja wprowadza istotną zmianę - od momentu złożenia wniosku do Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa o przejęcie zobowiązania za grunty, wszelkie egzekucje mają być automatycznie wstrzymywane z mocy prawa.

- Państwo do tego nic nie dokłada, bo zyskuje w postaci przejętych gruntów, a rolnik zyskuje pewność. Przez 20 lat ma prawo pierwokupu, a także pierwszeństwo w dzierżawie. Jeśli jego sytuacja się poprawi, będzie mógł te grunty wykupić, jednocześnie dalej na nich gospodarując- wyjaśnia Jan Ogił.