Ruan Lingyu. Zniszczyły ją tabloidy

Ruan Lingyu przyszła na świat w 1910 roku w Szanghaju w rodzinie o skromnych dochodach. Po śmierci ojca, gdy miała zaledwie sześć lat, jej matka musiała podjąć pracę jako służąca, aby utrzymać siebie i córkę. Wczesne dzieciństwo Ruan upływało na granicy ubóstwa, a codzienność naznaczona była niepewnością i brakiem stabilizacji. Dzięki pracy matki w domu zamożnej rodziny, Ruan mogła uczęszczać do szkoły dla dziewcząt, co było wówczas rzadkością dla dzieci z jej środowiska.

Wielkomiejski Szanghaj lat 20. i 30. był miejscem kontrastów: luksusowe dzielnice sąsiadowały z biedą, a życie codzienne naznaczały konflikty społeczne, przestępczość i wszechobecna przemoc. Te doświadczenia ukształtowały wrażliwość Ruan i jej późniejszą zdolność do wcielania się w role kobiet zmagających się z losem. Jej wejście do świata filmu nie było spełnieniem marzeń, lecz desperacką próbą ratowania rodziny przed finansową ruiną.

Karierę aktorską rozpoczęła w wieku 16 lat, podpisując kontrakt z Mingxing Film Company. Jej debiutem był film "A Married Couple in Name Only" (1927). Szybko zdobyła uznanie dzięki naturalności i umiejętności wyrażania emocji bez słów – cechy niezbędnej w epoce kina niemego.

W kolejnych latach zagrała w kilku produkcjach, ale prawdziwy przełom nastąpił po przejściu do Lianhua Studio w 1930 roku. Tam zyskała status gwiazdy, grając główne role w takich filmach jak "Spring Dream of an Old Capital" oraz "Love and Duty".

Ruan była wyjątkowa na tle innych aktorek – jej kreacje wykraczały poza melodramatyczne schematy, a ona sama potrafiła nadać postaciom głębię i autentyczność. W filmach wcielała się w kobiety z marginesu: prostytutki, samotne matki, robotnice. Jej role odzwierciedlały rzeczywiste problemy społeczne, z jakimi borykały się kobiety w patriarchalnym społeczeństwie Chin.

Największą sławę przyniosły jej filmy "Little Toys" (1933) oraz "The Goddess" (1934). W pierwszym z nich zagrała samotną matkę, która walczy o przetrwanie w czasie wojny, a jej dramat rezonował z widzami żyjącymi w cieniu japońskiej inwazji.

Z kolei w "The Goddess" wcieliła się w prostytutkę, która poświęca wszystko dla dobra swojego dziecka. Jej gra była pełna niuansów – subtelna mowa ciała, zmęczone spojrzenie, autentyczne emocje. Krytycy i publiczność byli zgodni: Ruan Lingyu potrafiła przekazać na ekranie ból i samotność kobiet, których głos był w społeczeństwie ignorowany.

Współpraca z reżyserami lewicowymi, takimi jak Wu Yonggang i Cai Chusheng, sprawiła, że jej filmy stały się nie tylko artystycznymi arcydziełami, ale także manifestami społecznymi. Ruan była twarzą nowoczesnej kobiety – silnej, niezależnej, ale wciąż uwięzionej w sieci patriarchalnych ograniczeń.

Poza ekranem życie Ruan było nieustanną walką. Jej związek z Zhang Daminem, hazardzistą z bogatej rodziny, okazał się katastrofą – to ona utrzymywała partnera, a jego długi wpędzały ją w coraz większe kłopoty finansowe.

Po rozstaniu z Zhangiem związała się z Tang Jishanem, wpływowym biznesmenem, który z czasem zaczął ją wykorzystywać i znęcać się psychicznie. Kiedy Zhang pozwał ją o pieniądze, sąd potraktował ją jak przedmiot, a nie osobę – jej majątek stał się przedmiotem targów między mężczyznami.

Prasa brukowa uczyniła z jej życia publiczny spektakl. Tabloidy rozpisywały się o jej rzekomych romansach, skandalach i "niemoralności", ignorując jej sukcesy artystyczne i osobiste tragedie.

8 marca 1935 roku Ruan Lingyu odebrała sobie życie, zażywając śmiertelną dawkę barbituranów. Miała zaledwie 24 lata. Jej śmierć wstrząsnęła całymi Chinami – pogrzeb aktorki przerodził się w trzydniową żałobę narodową, a w procesji uczestniczyło ponad sto tysięcy osób. Trzy kobiety popełniły samobójstwo podczas uroczystości pogrzebowych, co tylko podkreśliło skalę tragedii.

W pozostawionym liście Ruan miała napisać: "Plotka to straszna rzecz" – słowa te stały się symbolem jej losu i przestrogą dla kolejnych pokoleń. Jej śmierć była nie tylko osobistą tragedią, ale też aktem politycznym – protestem przeciwko społeczeństwu, które celebrowało jej talent, ale odmawiało jej prawa do prywatności i godności.

Po śmierci Ruan Lingyu stała się legendą. Jej filmy do dziś uznawane są za arcydzieła chińskiego kina niemego, choć większość z nich przepadła w zawierusze dziejów. Jej postać inspirowała kolejne pokolenia artystów i reżyserów – w 1991 roku Stanley Kwan nakręcił film "Center Stage", w którym Maggie Cheung wcieliła się w rolę Ruan, ukazując zarówno jej geniusz aktorski, jak i dramat osobisty. Współcześni badacze, tacy jak Yingjin Zhang, analizują jej życie jako symbol walki kobiet o autonomię w patriarchalnym społeczeństwie.