Ruszył sezon grzybowy. Sanepid i policja apelują

Od 2020 roku na terenie województwa lubelskiego odnotowano osiem przypadków zatruć grzybami. Najwięcej z nich wywołał muchomor zielonawy, znany wcześniej jako muchomor sromotnikowy – jeden z najbardziej trujących grzybów rosnących w Polsce.

– Za sześć z nich odpowiadał muchomor zielonawy (dawniej nazywany sromotnikowym). Pięć przypadków zakończyło się hospitalizacją, natomiast w 2024 roku spożycie tego grzyba doprowadziło do zgonu – przekazała Agnieszka Dados, rzeczniczka Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Lublinie.

W 2022 roku odnotowano dwa przypadki zatruć muchomorem czerwonym, również zakończone hospitalizacją. Rok później – w 2023 – oraz do chwili obecnej w 2025 roku, nie zgłoszono żadnych nowych przypadków zatruć grzybami.

Sanepid przypomina: jeśli mamy jakiekolwiek wątpliwości co do tego, z jakim gatunkiem grzyba mamy do czynienia – lepiej go nie zrywać i nie wkładać do koszyka z innymi okazami.

– Przypominamy, że każda osoba zbierająca grzyby na własny użytek może zgłosić się do najbliższej stacji sanitarno-epidemiologicznej, gdzie możliwa jest bezpłatna konsultacja z grzyboznawcą lub klasyfikatorem grzybów – dodaje Dados.

Jeśli po powrocie z lasu nie mamy pewności co do tego, czy zebrane grzyby są jadalne – należy powstrzymać się od ich spożywania. Jak podkreślają specjaliści, lepiej wyrzucić nawet cały kosz niż zatruć się jednym niesprawdzonym grzybem.

Grzyboznawcy z lubelskiego sanepidu obserwują, że wiele zatruć to wynik pomyłki – często nawet doświadczeni grzybiarze dają się zmylić łudząco podobnym gatunkom. Oto najczęstsze z nich:

• Goryczak żółciowy – mylony z borowikiem szlachetnym
• Krowiak podwinięty (olszówka) – mylony z rydzem
• Lisówka pomarańczowa (fałszywa kurka) – mylona z pieprznikiem jadalnym (kurką)
• Pieczarka karbolowa – mylona z pieczarką jadalną
• Czubajnik ogrodowy – mylony z czubajką kanią
• Muchomor zielonawy – mylony z czubajką kanią i gąską zieloną

Groźne mogą być nie tylko grzyby trujące – zagrożeniem są również grzyby jadalne, które zostały niewłaściwie przechowane lub przygotowane.

– Grzyby przejrzałe, zepsute, źle przechowywane lub nieprawidłowo przyrządzone mogą stać się przyczyną zatrucia. Grzybów nie należy zbierać do plastikowych toreb. W plastikowej torbie lub wiadrze grzyby bardzo szybko się psują i w rezultacie nawet gatunki jadalne mogą zaszkodzić zdrowiu. Zalecamy używanie przewiewnych koszy wiklinowych lub łubianek – wyjaśnia Dados.

Nie należy też zbierać młodych, niewykształconych grzybów – właśnie one są najczęściej mylone z trującymi lub niejadalnymi.

Wraz z jesiennym wysypem grzybów rośnie liczba zaginięć w lasach. Zdarzają się one również w środku lata. Zgubieni grzybiarze to zazwyczaj osoby starsze, schorowane lub takie, które zbyt daleko oddaliły się od ścieżek i straciły orientację w terenie.

Przykład z czerwca 2025 roku. 24 czerwca, tuż przed godziną 18, do włodawskiego dyżurnego policji zadzwoniła rodzina 53-letniego mężczyzny z gminy Włodawa, który zaginął w lesie.

– Mieszkaniec gminy Włodawa wyszedł około godziny 13:30 do lasu na grzyby i w pewnym momencie stracił orientację w terenie. Na szczęście mężczyzna zabrał ze sobą telefon, za pośrednictwem którego można było nawiązać z nim kontakt telefoniczny – poinformowała podkom. Elwira Tadyniewicz z Komendy Powiatowej Policji we Włodawie.

Policjanci nawiązali z nim kontakt i – dzięki podaniu numeru pobliskiego słupka oddziałowego – zlokalizowali go i wyprowadzili z lasu.

– Ta historia na szczęście zakończyła się szczęśliwie. Dużą rolę w szybkim odnalezieniu mężczyzny odegrał telefon komórkowy, który został zabrany przez mężczyznę – podkreśla funkcjonariuszka.

Lubelskie lasy zachwycają bogactwem grzybów, ale wyprawy do nich wymagają rozwagi. Oto kilka podstawowych zasad:

• Nie wybieraj się samodzielnie do nieznanego lasu
• Zawsze poinformuj rodzinę, dokąd idziesz
• Zabierz naładowany telefon i – jeśli możesz – powerbanka
• Udostępnij bliskim swoją lokalizację w aplikacji
• Wyruszaj rano, wracaj przed zmrokiem
• Trzymaj się znanych ścieżek i szlaków komunikacyjnych
• Zbieraj tylko dobrze znane grzyby – w razie wątpliwości skonsultuj się z grzyboznawcą

Grzybobranie może być przyjemnym i zdrowym sposobem na spędzanie czasu na łonie natury – pod warunkiem, że przestrzegamy zasad bezpieczeństwa. Lepiej zrezygnować z jednego grzyba niż zaryzykować zdrowie, a nawet życie.