Ruszyły wypłaty renty wdowiej. Dużo decyzji odmownych

- Niestety, te pieniądze nie są dla wszystkich wdów, ja nie dostanę, bo mój mąż umarł za szybko. Zginął w wypadku mając 36 lat, ja miałam wtedy 34. Strasznie to niesprawiedliwe - uważa pani Ewa z Bydgoszczy.

To prawda, ponieważ jednym z warunków otrzymania świadczenia jest, że wdowa po zmarłym małżonku nie może mieć mniej niż 55 lat, tzn. być więcej niż 5 lat przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego (60 lat).

Świadczenie trafiło już do 86 tys. Polaków, a łączna kwota wypłat wyniosła blisko 317 mln zł.

- Na Kujawach i Pomorzu tzw. rentę wdowią otrzymało 6,5 tys. osób, którym wypłacono łącznie 24,4 mln zł - informuje Krystyna Michałek, rzeczniczka ZUS w naszym województwie.

Od stycznia ZUS przyjmuje wnioski o rentę wdowią - to połączenie dwóch świadczeń, czyli 100 proc. własnej emerytury lub renty oraz 15 proc. renty rodzinnej po zmarłym małżonku, albo odwrotnie.

Do tej pory do ZUS wpłynęło 978,2 tys. wniosków. Najwięcej w województwach: śląskim (123,7 tys.), mazowieckim (113,4 tys.) i wielkopolskim (89,5 tys.). Na Kujawach i Pomorzu złożono 56,2 tys. wniosków, a najmniej – w województwie podlaskim (25,5 tys.).

Na wspomnianą wcześniej łączną sumę wypłat - dokładnie 316, 8 mln zł - składają się: kwota świadczeń wypłacanych w 100 proc. – ok. 286, 5 mln zł oraz w 15 proc. – ok. 30,2 mln zł.

350 zł brutto, czyli ok. 300 zł na rękę - tyle wynosi średnia renta wdowia, a łącznie z dotychczasowym świadczeniem to nie może być więcej niż 5 636,73 zł, tzn. 4 753,42 zł netto.

Kolejne pieniądze będą przekazywane zarówno w terminach płatności dotychczas przyjmowanych świadczeń, jak i w inne dni lipca. Od sierpnia renty wdowie w zbiegu będą już wypłacane łącznie w terminach płatności – 1, 6, 10, 15, 20, 25 dnia miesiąca.

W 60 proc. przypadków zbieg świadczeń ma taką konstrukcję: 100 proc. renty rodzinnej plus 15 proc. własnego świadczenia. Część uprawnionych osób dostanie pieniądze z dwóch instytucji: ZUS-u oraz innego organu emerytalno-rentowego.

- Oznacza to, że tacy klienci mogą spodziewać się dwóch wypłat w jednym miesiącu, jednak w różnych terminach. Otrzymają jedną decyzję – od instytucji, która będzie wypłacać mniejszą część świadczenia (15 proc. - red.). Druga instytucja jedynie poinformuje o kontynuacji wypłaty dotychczasowego świadczenia w pełnej wysokości (100 proc. - red.) - dodaje Krystyna Michałek.

Aby otrzymać rentę wdowią, konieczne jest spełnienie kilku warunków łącznie:

• kobieta powinna mieć co najmniej 60 lat, a mężczyzna co najmniej 65 lat;
• do dnia śmierci małżonka pozostawać z nim we wspólności małżeńskiej;
• nabyć prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż w dniu ukończenia 55 lat przez kobietę;
• 60 lat przez mężczyznę; nie być obecnie w związku małżeńskim.

Jeśli wdowa lub wdowiec nie spełnią wszystkich warunków, albo gdy wysokość któregokolwiek ze świadczeń wchodzących w skład zbiegu wyniesie co najmniej 5 636,73 zł brutto (trzykrotność najniższej emerytury), ZUS odmówi przyznania renty wdowiej.

- Równolegle do wypłat świadczeń przetwarzane są także decyzje odmowne, których łączna liczba wynosi obecnie 8,6 tys. - mów rzeczniczka i podaje ich przyczyny.

Do najczęstszych powodów decyzji odmownych należą:

• zbyt wysoka kwota aktualnie pobieranego świadczenia (powyżej trzykrotności najniższej emerytury, tj. 5 636,73 zł brutto, czyli 4 753,42 zł netto.);
• nabycie prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego;
• brak prawa do własnego świadczenia;
• brak prawa do renty rodzinnej; zawarcie nowego związku małżeńskiego;
• niepozostawanie we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka;
• i nieosiągnięcie powszechnego wieku emerytalnego.

Wnioski o rentę wdowią złożone do ZUS-u do 31 lipca 2025 r., które zostaną pozytywnie rozpatrzone, uprawnią do wypłaty świadczenia z wyrównaniem od lipca 2025 r. W przypadku wniosków złożonych po tej dacie, świadczenie będzie wypłacane od miesiąca, w którym złożono wniosek.

Aby złożyć wniosek o rentę wdowią, należy przede wszystkim skompletować odpowiednie dokumenty (z numerami decyzji o przyznaniu emerytury lub renty rodzinnej) i wypełnić wniosek ERWD. Można to zrobić osobiście w placówce ZUS, wysłać pocztą lub elektronicznie przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS. 

Od wydanych przez ZUS decyzji w sprawie renty wdowiej można odwołać się do sądu okręgowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Odwołanie będzie można złożyć za pośrednictwem ZUS w ciągu miesiąca od dnia doręczenia decyzji.