Skandal na Wawelu. Czy żona Jagiełły miała kochanka?

Anna Cylejska

Anna Cylejska wychowywała się w Celje na dworze swojego stryja – Hermana II Cylejskiego, który był ojcem Barbary Cylejskiej, przyszłej żony cesarza Zygmunta Luksemburskiego. Anna Cylejska i Barbara Cylejska były zatem bliskimi kuzynkami.

Ojcem Anny był Wilhelm Cylejski, który ożenił się z Anną Kazimierzówną – córką króla Polski Kazimierza Wielkiego i jego czwartej żony Jadwigi Żagańskiej. Córki Kazimierza Wielkiego z czwartego małżeństwa zostały wywiezione z Krakowa przez jego następcę – Ludwika Andegaweńskiego.

O siostrach Anny Kazimierzówny praktycznie nic nie wiadomo. Wiemy, że Anna urodziła córkę, także Annę. Niedługo po śmierci pierwszej żony Władysława II Jagiełły – Jadwigi Andegaweńskiej, polskie poselstwo udało się do Celje. Tam poprosili Hermana II Cylejskiego o rękę jego bratanicy dla polskiego króla.

Królowa Polski musi umieć mówić po polsku

Mimo że polscy posłowie zgodę uzyskali i Anna przyjechała do Krakowa, to nie spodobała się to Jagielle, który odwlekał moment ślubu z wnuczką Kazimierza Wielkiego. Odbył się on dopiero rok po jej przyjeździe do Krakowa. Jagiełło wymagał, żeby żona nauczyła się polskiego i rozumiała język swoich poddanych.

Na koronację córki, po raz pierwszy od czasu wywiezienia jej z Krakowa przez Ludwika Andegaweńskiego, pojawiła się matka Anny Cylejskiej – Anna Kazimierzówna.

Niewierna królowa Anna

Mimo wcześniejszych oporów, król Władysław II Jagiełło przekonał się do drugiej żony. Wkrótce miało się okazać, że to zaufanie było przedwczesne. Władysław II Jagiełło zyskał określenie rex ambulans, czyli władca podróżujący. Często polował i uczestniczył w wielu kampaniach zbrojnych, trwających długie miesiące.

Anna Cylejska w tym samym czasie przebywała na Wawelu, czując się zaniedbywana. Były to doskonałe warunki do zdradzenia króla, o co monarchinię zresztą później posądzono. Były to jednak pomówienia, bez twardych dowodów.

Mimo że tych twardych dowodów nie było, Jan Długosz podaje, że król Władysław II Jagiełło uwięził Jakuba z Kobylan z rodu Grzymalitów, jednego z podejrzanych o zdradę. Zamknięto go w Zamku Górnym we Lwowie, gdzie siedział trzy lata. Inny rycerz – Mikołaj Chrzęstowski herbu Strzegomia, został decyzją króla wygnany.

Zdaniem Jana Długosza, był też trzeci podejrzany, rycerz Andrzej Tęczyński z rodu Toporczyków. Podobno przyłapano go na zamku o "tajemnej porze", jednakże niczego mu nie dowiedziono. Zresztą sam kronikarz całą sprawę przedstawił na tyle mgliście, że do dziś historycy nie są w wstanie wyjaśnić, o co dokładnie mu chodziło.

Kara dla królowej?

Wyżej opisane wydarzenia sprawiły, że Anna Cylejska okryła się złą sławą, a kropką nad "i" miał być wypadek, do którego doszło na zamku królewskim. Pod łóżkiem królowej zawaliła się bowiem podłoga. Było to wydarzenie tak niecodzienne, że na trwałe wpisało się w historię Wawelu, przechodzącego w ciągu wieków różne zawirowania.

Przyczyną omawianego wypadku mogły być spróchniałe belki, ale na Wawelu twierdzono, że to miłosne harce Anny Cylejskiej, i to nie z mężem, przyczyniły się do tego niebezpiecznego zdarzenia.

Czy to możliwe, że wnuczka podwójnego bigamisty, który zasiadał na polskim tronie – Kazimierza Wielkiego, odziedziczyła po nim skłonność do bycia niewierną? Nie ma na to jednoznacznych dowodów, lecz część historyków ma już wyrobioną opinię na ten temat. Jedno jest pewne. Ta historia pokazuje, że Jagiełło zasłużył na miano "wiernego męża niewiernych żon".