Śląski Dziki Zachód istnieje. Jednak zamiast kaktusów hałdy i dolomit
Śląski Dziki Zachód, czyli Wielki Kanion Tarnogórski
W rzeczywistości to nieco mniej znana dawna kopalnia dolomitu "Bobrowniki", przez wielu nazywana Wielkim Kanionem Tarnogórskim. Znajduje się tuż przy granicy Tarnowskich Gór i Bytomia, a dokładniej - na trasie między kamieniołomami Lazarówka i Blachówka. Wszystkie te miejsca dzieli od siebie zaledwie kilkanaście minut spaceru, co czyni je idealnym celem całodniowej wyprawy pieszej lub rowerowej.
To potężne wyrobisko to ponad 700 metrów długości, 500 metrów szerokości i miejscami aż 60 metrów głębokości. Wydobycie dolomitu prowadzono tu przez prawie 100 lat - aż do 1998 roku. Dziś natura powoli odzyskuje to miejsce: ściany kamieniołomu zarastają krzewy i drzewa, a na dnie wykształciły się niewielkie stawy i źródła, tworzące mikroklimat i siedlisko dla wielu gatunków roślin i zwierząt.
Nieczynna już kopalnia leży zaledwie 50 metrów od torów historycznej kolejki wąskotorowej Bytom - Miasteczko Śląskie, co tylko dodaje temu miejscu charakteru. Z góry rozpościera się zapierający dech w piersiach widok - szczególnie w słoneczne dni, gdy pomarańczowe ściany kontrastują z błękitnym niebem i zielenią lasów.
Wielki Kanion Bytomski. Kamieniołom, rezerwat i nietoperze
Nieco dalej, ale wciąż w bezpośrednim sąsiedztwie, znajduje się Wielki Kanion Bytomski, czyli dawna kopalnia dolomitu "Blachówka" w dzielnicy Bytom-Sucha Góra. Jej historia sięga aż XIX wieku - w 1889 roku wydobywano tu 35 tys. ton dolomitu rocznie. Początkowo była to kopalnia rudy żelaza, ale z czasem zdominowało ją wydobycie dolomitu, który trafiał m.in. do hut w Bytomiu i Gliwicach.
Po wojnie zakład przeszedł modernizację, ale w latach 70. zaczęto ograniczać działalność ze względu na sąsiedztwo rezerwatu przyrody "Segiet". Finalnie, w latach 90., wydobycie całkowicie zakończono, a teren poddano rekultywacji.
Dziś "Blachówka" to obszar o powierzchni około 6 hektarów, który zachwyca zarówno miłośników przyrody, jak i fanów historii przemysłu. Ścieżki prowadzące przez pozostałości młyna, hałdy i szyby łączą się z trasami rowerowymi prowadzącymi aż do kopalni srebra w Tarnowskich Górach, również wpisanej na listę UNESCO.
To również ważne miejsce dla przyrody: w kamieniołomie mieszka aż 10 gatunków nietoperzy, a także wiele chronionych gatunków płazów, gadów i ptaków. Co więcej, od stycznia 2023 roku, większa część kamieniołomu została włączona do rezerwatu "Segiet", będącego jednym z nielicznych leśnych rezerwatów górniczych na świecie.
Idealne miejsce na wycieczkę. Ale z szacunkiem do natury
Oba miejsca - zarówno Bobrowniki (Wielki Kanion Tarnogórski), jak i Blachówka (Wielki Kanion Bytomski) - są dostępne dla turystów i spacerowiczów. Można je eksplorować pieszo, rowerem, a nawet napotkać miłośników quadów i motocrossu. Warto jednak pamiętać, że część terenów objęta jest ochroną, zwłaszcza w obrębie rezerwatu Segiet - poruszaj się wyłącznie po wyznaczonych ścieżkach i nie zbaczaj z trasy.