Sosnowiec: Zakopiański dom obok kopalni. I to w samym sercu Zagłębia
Dom Ludowy w Sosnowcu to wyjątkowy przykład architektury zakopiańskiej na terenie Zagłębia.
W tym artykule:
Świadek podniósł alarm. Spójrzcie na nagranie ze Śląska
Góralskie klimaty w Zagłębiu? Niezwykły Dom Ludowy w Sosnowcu
Od ponad 120 lat Dom Ludowy jest architektoniczną atrakcją Ostrowów Górniczych, dzisiejszej dzielnicy Sosnowca, która niegdyś była samodzielną wsią o nazwie Niemce. Charakterystyczny budynek rzuca się w oczy. Zdecydowanie wyróżnia się architektonicznym stylem, w którym został zaprojektowany. Widać tu nawiązania do budynków Podhala. Ten zakopiański pazur nie jest tu jednak przypadkowy.
Dom Ludowy w Sosnowcu, czyli zakopiański styl w Zagłębiu. Zobacz zdjęcia tego wyjątkowego budynku
Dom Ludowy centrum osiedla w Niemcach
Sporych rozmiarów obiekt powstał w latach 1902-1903 według projektu warszawskich architektów Franciszka Lilpopa i Kazimierza Jankowskiego. Inwestorem było Warszawskie Towarzystwo Kopalń Węgla i Zakładów Hutniczych. Ta warszawska spółka była w tym czasie właścicielem kopalni Kazimierz i rozpoczynała w pobliżu budowę kopalni Juliusz.
W tym samym czasie, z myślą o kadrze kierowniczej tych kopalń, na terenie wsi Niemce powstało osiedle patronackie. Tworzyły go dwa budynki szkolne, szpital, ambulatorium, willa dyrektorska, budynek biurowy oraz domy mieszkalne dla kadry zarządzającej i robotników. W centrum osiedla ulokowano Klub zwany także Gospodą lub Domem Ludowym, wokół którego utworzono park. W budynku mieściły się m.in. gospoda górnicza, biblioteka i czytelnia, sala balowa, sala bilardowa, restauracja oraz sala teatralna.
Styl zakopiański w Sosnowcu
Architekci Lilpop i Jankowski wyraźnie inspirowali się stylem zakopiańskim propagowanym przez Stanisława Witkiewicza. Widać tu elementy zapożyczone z podhalańskich budynków, a Dom Ludowy często porównywany jest do sanatoriów i hoteli powstających w tych czasach pod Tatrami. Na elewacji umieszczono "psy", "pazdury" i "słonka" - ornamenty charakterystycznymi dla Podhala. Podhalańska snycerka i ciesiołka nieźle zachowała się do naszych czasów.
Imponujące było też jego wnętrze. Ściany przyozdobiono malowidłami z motywami roślinnymi, a nad dwukondygnacyjną salą balową zawisł modrzewiowy strop. Do zakopiańskiego stylu nawiązywało też bogate i zdobne wyposażenie.
Powojenne losy Domu Ludowego
Po II wojnie światowej w budynku mieścił się dom kultury Kopalni "Kazimierz-Juliusz". W latach 90. XX wieku zrujnowany obiekt trafił w prywatne ręce i został misternie odremontowany. Przez szereg lat odbywały się w nim imprezy okolicznościowe. Obecnie nie jest dostępny. Oglądać można go tylko z zewnątrz.
