Stary program w nowej odsłonie. MEN przeznaczy prawie 500 mln zł

Rusza rządowy program wyrównywania szans edukacyjnych dzieci i młodzieży z Ukrainy „Przyjazna szkoła” - podał w poniedziałek resort edukacji. Program zakłada m.in. dofinansowanie zatrudnienia asystentów międzykulturowych.

Ministerstwo Edukacji Narodowej poinformowało, że uchwałę w sprawie rządowego programu Rada Ministrów przyjęła w piątek.

Przekazało, że głównym celem programu jest wsparcie szkół, w których uczą się dzieci z Ukrainy - chodzi o stworzenie warunków, w których „całe społeczności szkolne czują się bezpiecznie, a dzieci i młodzież mogą budować przyjazne relacje rówieśnicze oraz rozwijać swoją wiedzę, umiejętności i kompetencje”.

Działania w ramach programu mają uwzględniać szczególne i zróżnicowane potrzeby uczniów z doświadczeniem migracji i uchodźstwa, wynikające m.in. z odmienności językowej i kulturowej, doświadczenia traumy wojennej, trudności edukacyjnych spowodowanych zmianą środowiska edukacyjnego, jak również potrzeby wynikające z niepełnosprawności czy szczególnych uzdolnień ucznia.

Program składa się z trzech modułów:

• pomoc asystenta,
• dobrostan społeczności szkolnej,
• doskonalenie kadr systemu oświaty.

Pierwszy moduł zakłada dofinansowanie zatrudnienia asystentów międzykulturowych, którzy wspierają i pomagają uczniom niebędącym obywatelami polskimi - w szczególności z Ukrainy, w tym pochodzenia romskiego. Zadania asystenta to m.in. diagnozowanie etapów szoku kulturowego oraz bariery adaptacji i integracji, a także pomoc uczniom w przystosowaniu się do nowych realiów w polskich szkołach.

Drugi moduł przewiduje podwyższenie poziomu dobrostanu społeczności szkolnej, jak np. wzmocnienie profilaktyki zaburzeń zdrowia psychicznego i wzmocnienie wsparcia psychologiczno-pedagogicznego. Oznacza to - dla uczniów - konsultacje specjalistyczne i doradztwo zawodowe; dla rodziców lub opiekunów uczniów z doświadczeniem migracji lub uchodźstwa - wsparcie w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i dydaktycznych oraz rozwijaniu ich umiejętności wychowawczych; dla kadr systemu oświaty - wsparcie w rozwiązywaniu problemów wychowawczych, dydaktycznych i opiekuńczych.

Trzeci moduł zakłada podniesienie kompetencji zawodowych kadr systemu oświaty w celu skutecznej integracji uczniów z doświadczeniem migracji lub uchodźstwa. W jego ramach organizowane będą szkolenia w zakresie m.in. wsparcia edukacyjnego wynikającego z doświadczenia migracji lub uchodźstwa; pracy z oddziałem i w zespołach klasowych, do których uczęszczają uczniowie z takim doświadczeniem; wspierania włączenia uczniów; indywidulanego wsparcia.

Resort podał, że na realizację programu planuje się przeznaczyć prawie 500 mln zł.

Jak podało ministerstwo w Ocenie Skutków Regulacji, zgodnie z danymi z systemu informacji oświatowej (SIO) w dniu zakończenia zajęć dydaktycznych w roku szkolnym 2023/2024 (stan na 21 czerwca 2024 r.) w polskich szkołach uczyło się 132 495 dzieci i młodzieży z Ukrainy, co stanowiło ok. 2,6 proc. ogółu uczniów w polskim systemie oświaty.

Zgodnie z danymi z SIO - według stanu na 30 września 2024 r. - liczba uczniów w szkołach polskiego systemu oświaty, którzy przybyli do Polski od 24 lutego 2022 r., wynosi 151 816 osób, a więc na początku roku szkolnego 2024/2025 zwiększyła się o niemal 20 tys. osób.

Jak podał resort, przewiduje się, że w kolejnych latach szkolnych - 2025/2026 i 2026/2027 - wzrośnie liczba uczniów realizujących obowiązek szkolny w polskich szkołach, m.in. o dzieci ukraińskie realizujące obecnie w Polsce obowiązkowe przygotowanie przedszkolne i wychowanie przedszkolne. Dodał, że wg SIO (stan na 30 września 2024 r.) liczba dzieci ukraińskich, które przybyły do Polski od 24 lutego 2022 r., przypisanych do oddziału wychowania przedszkolnego wynosi: 9390 dzieci (rocznik 2018) i 8568 dzieci (rocznik 2019).

Program pierwotnie nazwano „Szkoła dla wszystkich” i pod tą nazwą projekt uchwały o jego ustanowieniu trafił do konsultacji publicznych na początku grudnia 2024 r. Wcześniej za program odpowiadała była wiceministra edukacji Joanna Mucha, która pod koniec czerwca poinformowała o rezygnacji ze stanowiska z powodu braku poparcia dla projektów, nad którymi pracowała.