Strzyżewice: Zapomniany cmentarz. Od dawna nie grzebie się tam zmarłych

W sobotę - 1 listopada 2025 na cmentarzach w Lesznie i całej Polski zapalą się znicze, a groby będą zdobiły stroiki. Odwiedzając nekropolie, można odwiedzić cmentarz ewangelicki w Strzyżewicach. Mieści się obok cmentarza katolickiego na końcu wioski, tuż przy lesie, a obok trasy kolejowej Leszno-Głogów. Na cmentarzu grzebano od połowy 18. wieku do 1945 roku.

Cmentarz ewangelicki w StrzyżewicachCmentarz ewangelicki graniczy z katolickim. Mieści się na końcu wioski, tuż przy lesie, obok trasy kolejowej Leszno-Głogów. Na cmentarzu grzebano od połowy 18. wieku do 1945 roku
Źródło zdjęć: © Polska Press Grupa | Dariusz Staniszewski
Dariusz Staniszewski
  • Cmentarz ewangelicki w Strzyżewicach
  • Cmentarz ewangelicki w Strzyżewicach
  • Cmentarz ewangelicki w Strzyżewicach
  • Cmentarz ewangelicki w Strzyżewicach
  • Cmentarz ewangelicki w Strzyżewicach
[1/5] Cmentarz ewangelicki graniczy z katolickim. Mieści się na końcu wioski, tuż przy lesie, obok trasy kolejowej Leszno-Głogów. Na cmentarzu grzebano od połowy 18. wieku do 1945 roku Źródło zdjęć: Polska Press Grupa | Dariusz Staniszewski

Porządki na ewangelickim cmentarzu w Strzyżewicach

Blisko dziesięć lat temu na cmentarzu ewangelickim w Strzyżewicach odsłonięto tablicę pamiątkową mówiącą o przeszłości nekropolii. Wcześniej cmentarz został posprzątany, a chwasty i zarośla usunięte. Akcja porządkowa wyszła od Beaty Zabroni i Wiesławy Małychy z Towarzystwa Przyjaciół Strzyżewic.

Historia cmentarza ewangelickiego w Strzyżewicach

Cmentarz ewangelicki graniczy z katolickim. Mieści się na końcu wioski, tuż przy lesie, obok trasy kolejowej Leszno-Głogów. Na cmentarzu grzebano od połowy 18. wieku do 1945 roku
Cmentarz ewangelicki graniczy z katolickim. Mieści się na końcu wioski, tuż przy lesie, obok trasy kolejowej Leszno-Głogów. Na cmentarzu grzebano od połowy 18. wieku do 1945 roku © Polska Press Grupa | Dariusz Staniszewski

- Na terenie dawnego cmentarza ewangelickiego znajduje się już niewiele nagrobków. Są to najczęściej obramowania grobów, czasem stelle nagrobne z przełomu XIX i XX w. Bez wyjątku są one poprzewracane, porosły mchem, a czas naniósł na nie glebę i liście. Na części z nich można wciąż odczytać nazwiska osób, dla których były one wykonane. Nie są to dzieła sztuki o wielkim znaczeniu, choć niektóre z nich ozdobione są modnymi wówczas elementami kwiatowymi oraz zdobnymi literami. Jeden z nagrobków jest sygnowany przez leszczyńskiego rzeźbiarza H. Bissinga. Siedziba jego firmy znajdowała się przy ulicy Zielonej. Był on także wykonawcą większości nagrobków na nieistniejącym już cmentarzu ewangelickim przy Kościele Krzyża w Lesznie - mówi dr Marcin Błaszkowski, lekarz i regionalista.

Cmentarz ewangelików w Strzyżewicach założono w 18. wieku. Wszystko wskazuje na to, że zmarłych chowano do 1945 roku. Podczas drugiej wojny światowej i tuż po zakończeniu, wiele grobów zostało zniszczonych i splądrowanych.

Do najstarszych nagrobków należy grobowiec rodziny Andersch, która od wieków mieszkała w Strzyżewicach. Rodzina była właścicielami największego we wsi majątku. Na cmentarzu w Strzyżewicach pochowano między innymi członków rodzin Anders, Andersch, Greulich, Handke, Jachner, Jackel, Koschel, Kuhn, Schmidt, Seidel, Schubert, Tscheuschner, Ulm, Vetter, Weigt, Zimmer, Złotowicz.

- Najciekawszą częścią tego cmentarza jest kwatera rodziny Andersch, która przez wieki była utożsamiana ze Strzyżewicami. Anderschowie byli właścicielami największego majątku w tej wsi, pełnili przez kilka pokoleń funkcję wójta, mieli nawet częściowe uprawnienia sądownicze wobec mieszkańców Strzyżewic - dodaje M. Błaszkowski.

Nagrobek Samuela Anderscha prawdopodobnie jest najstarszym zabytkiem sztuki w Strzyżewicach. Wyryta jest na nim nazwa wsi w języku niemieckim - Striesewitz.

Wybrane dla Ciebie
Bytom: Jerzy Stuhr patronem Wydziału Teatru Tańca AST
Bytom: Jerzy Stuhr patronem Wydziału Teatru Tańca AST
Kuchnia podczas okupacji. To jedli Polacy, by przetrwać wojnę
Kuchnia podczas okupacji. To jedli Polacy, by przetrwać wojnę
Poznań: Komenda Wojewódzka PSP wydała komunikat ws. pożaru
Poznań: Komenda Wojewódzka PSP wydała komunikat ws. pożaru
Jak górali wyrzucano z Tatr. "Była nagonka na nas". TPN przypomni trudne czasy w rocznicę swojego powstania
Jak górali wyrzucano z Tatr. "Była nagonka na nas". TPN przypomni trudne czasy w rocznicę swojego powstania
Bydgoszcz: Na dworcu głównym nie działają windy. Do kiedy potrwają utrudnienia?
Bydgoszcz: Na dworcu głównym nie działają windy. Do kiedy potrwają utrudnienia?
Jelenia Góra: Karkonoska Akademia Nauk Stosowanych uroczyście zainaugurowała nowy rok akademicki
Jelenia Góra: Karkonoska Akademia Nauk Stosowanych uroczyście zainaugurowała nowy rok akademicki
Jadwiga Piłsudska. Niezwykła historia córki Marszałka
Jadwiga Piłsudska. Niezwykła historia córki Marszałka
Lubaczów: 19-latek pijany za kierownicą, mimo trzech zakazów
Lubaczów: 19-latek pijany za kierownicą, mimo trzech zakazów
Ile dni można chodzić w tych samych majtkach? Odpowiedź może zaskoczyć
Ile dni można chodzić w tych samych majtkach? Odpowiedź może zaskoczyć
Truskaw: Pożar Toyoty na drodze. Kierwoca w szpitalu
Truskaw: Pożar Toyoty na drodze. Kierwoca w szpitalu
Warszawa: Mężczyzna wjechał w motocyklistę i potrącił troje pieszych
Warszawa: Mężczyzna wjechał w motocyklistę i potrącił troje pieszych
Pruszcz Gdański: Ruszyła rewitalizacja Placu Wyzwolenia
Pruszcz Gdański: Ruszyła rewitalizacja Placu Wyzwolenia