Supraśl: Uroczystość w Akademii Supraskiej. Bezcenna księga z 1791 roku wróciła do Supraśla po blisko 230 latach

Księga przez dziesięciolecia pozostawała w posiadaniu rodziny pani Habekost. Jak wspomina darczyńczyni, książka miała "bardzo tajemniczą historię", której do końca nie zna.

- Została uratowana przez mojego dziadka, człowieka głęboko wierzącego, który traktował ją jako biblię lub dzieło biblijne. Przez lata moja rodzina nazywała ją "Starą Biblią", nie znając jej prawdziwej treści ani pochodzenia - wspominała Gisela Habekost.

Dopiero w latach 80. XX wieku historycy ustalili, że to dzieło pochodzi z drukarni supraskiej. Okazało się, że księga zawiera homilie świętego Efrema Syryjczyka z 1791 roku, napisane w języku cerkiewnosłowiańskim. Została wydana dla starowierców, wyznawców starej wiary prawosławnej, którzy z Rygi przyjeżdżali na teren Polski i osiedlali się we wsiach jak Wojnowo czy Gabowe Grądy.

Profesor Aleksander Naumow, literaturoznawca, podkreślił znaczenie tej księgi w kontekście historii drukarni supraskiej. Oficyna powstała pod koniec XVII wieku, gdy grekokatolicy zrozumieli potrzebę kontynuowania tradycji słowiańskiej i prawosławnych korzeni. Od 1699 roku drukarnia funkcjonowała nieprzerwanie przez ponad sto lat.

Księga stanowi przykład dbałości bazylianów o zachowanie tradycji wschodniego chrześcijaństwa.

- W tym czasie drukarnia supraska równocześnie wydawała dzieła w języku polskim, w tym słynny przekład "Podróży Guliwera", co pokazuje jej otwartość na nowe prądy kulturowe przy jednoczesnym kultywowaniu dawnych tradycji - mówił profesor Naumow,

Podczas uroczystości pani Habekost podkreśliła symboliczny wymiar tego gestu. Nawiązała do trudnej historii polsko-niemieckiej, wskazując, że zwrot księgi jest wyrazem dążenia do życia w pokoju i przyjaźni między narodami.

- Pomimo pewnych różnic w praktykowaniu naszej religii, jesteśmy przekonani, że każdy człowiek jest stworzeniem Bożym - mówiła darczyńczyni. - Cieszę się, że po tylu latach, dzięki mojej rodzinie ta księga wróciła do domu...

Sprawdź kto zarządza prawosławnymi parafiami w Białymstoku. Oto przegląd białostockich cerkwi i proboszczów. Pełna lista! | Kurier Poranny

Ksiądz Jarosław Jóźwik, kanclerz Akademii Supraskiej, potwierdził, że przekazana księga jest obecnie najstarszą oryginalną pozycją w zbiorach biblioteki klasztornej. Dzieło, mimo swojego wieku, zachowało się w dobrym stanie dzięki trosce kolejnych pokoleń. Zawiera homilie skierowane do osób potrzebujących wiedzy religijnej, pochodzące z dwóch tradycji - antiocheńskiej i jerozolimskiej.

Biblioteka Supraska, licząca obecnie około dziesięciu tysięcy skatalogowanych pozycji, powstaje głównie dzięki prywatnym darowiznom. Do zbiorów trafiają księgi od emigrantów polskich z Londynu, a także od współczesnych darczyńców z różnych krajów.

- Księgi nie potrafią leżeć, ale uwielbiają podróżować. Dzisiejsza uroczystość stała się doskonałym przykładem tego, że książki potrafią odnaleźć swoją właściwą drogę i powrócić tam, gdzie znajduje się ich źródło - mówił ksiądz Jarosław Jóźwik.

Ceremonia przekazania księgi była możliwa dzięki pomocy pani Gabrieli Ziai, tłumaczki i przyjaciółki darczyńczyni, która umożliwiła nawiązanie kontaktu z klasztorem i przeprowadzenie całej procedury zwrotu.