Świętochłowice: Pod bramą obozu Zgoda złożono kwiaty i zapalono znicze

Świętochłowice dostały dotację z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na renowację bramy obozu pracy na Zgodzie. Prace objęły konserwację bramy, wymianę zniszczonej kostki brukowej oraz inne prace renowacyjne.

Teren przy bramie obozowej zdecydowanie wypiękniał i skłania do zadumy. Pojawiły się tam nowe alejki, uzupełniono kostkę, postawiono ławki, nowe lampy, a teren do przemówień przeniesiono do tyłu, aby był bezpieczny dla gości.

Dziś bramę w końcu po raz pierwszy w pełni zaprezentowano i uroczyście odsłonięto. Odbyło się to podczas uroczystości zakończenia obchodów 80. rocznicy Tragedii Górnośląskiej.

Pojęcie Tragedii Górnośląskiej pojawiło się w przestrzeni publicznej kilkanaście lat temu. Terminem tym określa się wydarzenia związane z wkroczeniem armii sowieckiej na Górny Śląsk w styczniu 1945 r. Towarzyszyły mu morderstwa, rabunki i gwałty, a także wysiedlenia oraz wywózki mężczyzn do przymusowej pracy w kopalniach Związku Radzieckiego.

Jednym z symboli Tragedii Górnośląskiej jest obóz w dzielnicy Świętochłowic - Zgodzie. Od 1943 roku był on filią hitlerowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz. Działał do grudnia 1944 roku. Otwarto go ponownie w 1945 r., gdy sowieccy żołnierze wkroczyli na Górny Śląsk. Trafiali tam m.in. Ślązacy podejrzewani o wrogi stosunek do władzy i współpracę z Niemcami. Osadzane tam osoby nazywano "zbrodniarzami faszystowsko-hitlerowskimi".

- Od lutego do listopada 1945 r., gdy obóz służył polskiemu komunistycznemu Urzędowi Bezpieczeństwa Publicznego, przeszło przez niego ok. 6 tys. osób. Panowały w nim straszliwe warunki bytowe i sanitarne. Osadzeni byli wyjątkowo okrutnie traktowani przez władze obozowe. Bicie, znęcanie się, wymyślne tortury były tu na porządku dziennym - mówi dr Dariusz Węgrzyn, historyk ze Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności. - Udokumentowano tu 1864 zgony, szacuje się, że mogło ich być ponad 2,5 tysiąca.

Obóz w Zgodzie jest najbardziej znanym i krwawym symbolem Tragedii Górnośląskiej. Często wymieniany jest obok dwóch kolejnych; w Mysłowicach i Łambinowicach. Tylko w tych trzech miejscach śmierć poniosło około 6 tys. osób.

Na mocy uchwał przyjętych przez Sejm i Senat RP rok 2025 ustanowiony został Rokiem Tragedii Górnośląskiej. Od stycznia do listopada w wielu miejscowościach regionu miały miejsce wydarzenia nawiązujące do 80 rocznicy Tragedii Górnośląskiej. Dziś w Świętochłowicach uroczyście zakończono te obchody.

- Zakończenie obchodów wieńczy Rok Tragedii Górnośląskiej - czas, w którym jako wspólnota pochyliliśmy się nad pamięcią o 1945 roku, angażując kolejne pokolenia, instytucje kultury i środowisko naukowe we współtworzenie przestrzeni refleksji i zrozumienia - mówił dziś Daniel Berger, prezydent Świętochłowic.

Symboliczne złożenie kwiatów przed bramą obozu Zgoda poprzedził blok edukacyjno-historyczny jaki miał dziś miejsce w Centrum Kultury Śląskiej w Świętochłowicach. W jego trakcie można było wysłuchać wykładów na temat wydarzeń jakie miały miejsce na terenie miasta w trakcie wojny i tuż po jej zakończeniu a także obejrzeć filmy dokumentalne o obozie