Syreny alarmowe i zasady ewakuacji. Edukacja dla bezpieczeństwa w szkołach

Edukacja dla bezpieczeństwa obejmuje treści dotyczące bezpieczeństwa państwa, organizacji działań ratowniczych, edukacji obronnej i pierwszej pomocy. Wymaga się od uczniów znajomości geopolitycznych, militarnych i gospodarczych aspektów bezpieczeństwa kraju, rozróżniania zagrożeń w czasie pokoju i wojny oraz rozumienia roli władz państwowych i samorządowych.

- Celem zajęć z edukacji dla bezpieczeństwa jest przekazanie uczniom wiedzy o zagrożeniach dnia codziennego i w stanach nadzwyczajnych oraz wykształcenie w nich praktycznych umiejętności w tym obszarze - czytamy w podstawie.

W ramach przygotowania do działań ratowniczych uczniowie poznają zasady postępowania w przypadku pożarów, wypadków komunikacyjnych, powodzi, katastrof budowlanych czy awarii chemicznych. Uczą się także rozpoznawania sygnałów alarmowych, zasad ewakuacji oraz korzystania z systemów ostrzegania o zagrożeniach. Szczególną rolę odgrywa tu przeciwdziałanie panice oraz kształcenie praktycznych umiejętności - od użycia podręcznego sprzętu gaśniczego po planowanie ewakuacji.

W szkole podstawowej ważnym elementem jest terenoznawstwo - orientacja w terenie z wykorzystaniem map, kompasu czy GPS - a także przygotowanie do szkolenia strzeleckiego. W szkołach ponadpodstawowych uczniowie poszerzają wiedzę o edukację obronną: uczą się reagowania w sytuacjach działań wojennych, poznają ograniczenia ludzkiego organizmu w warunkach kryzysowych, uczą się technik przetrwania i obsługi różnych rodzajów broni, w tym replik ASG czy broni pneumatycznej.

Największy nacisk w całym cyklu kształcenia położony jest jednak na naukę udzielania pierwszej pomocy. Od roku szkolnego 2024/2025 obowiązkowo prowadzą ją także nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej i wychowawcy w klasach IV-VII szkół podstawowych oraz w wyższych klasach szkół ponadpodstawowych.

- Wyrabianie w ten sposób u uczniów odpowiednich nawyków ma istotne znaczenie w wykorzystywaniu przez nich zdobytych umiejętności w warunkach realnego zagrożenia, kiedy to naturalnie występujący wysoki poziom stresu wpływa na proces decyzyjny - wyjaśniono.

Od roku szkolnego 2025/2026 wprowadzony został nowy, nieobowiązkowy przedmiot - edukacja zdrowotna. Uzupełnia on treści związane z bezpieczeństwem, koncentrując się na kształtowaniu umiejętności postępowania w stanach zagrożenia życia i zdrowia.

Od 2024 r. w szkołach realizowany jest również program "Edukacja z Wojskiem", wspólna inicjatywa Ministerstwa Edukacji Narodowej i Ministerstwa Obrony Narodowej. Żołnierze prowadzą specjalnie przygotowane zajęcia, których celem jest podniesienie świadomości uczniów w zakresie obronności, kształtowanie postaw proobronnych oraz nauka zachowania w sytuacjach kryzysowych.