Szczecin: Tylko 4,5 proc. donosów do szczecińskiej skarbówki jest prawdziwa

Jak zapewniają urzędnicy, wszystkie zgłoszenia są weryfikowane, również te anonimowe. W tej grupie znajdują się też sprawy przekazywane do ZUS-u, policji czy prokuratury. Ale nieprawidłowości dotyczące prawa podatkowego zostają potwierdzone tylko w znikomej części przypadków.

Jak wynika z danych przekazanych przez 16 Izb Administracji Skarbowej, w I połowie br. liczba informacji sygnalnych, a więc tzw. donosów, skierowanych do jednostek KAS wyniosła 37,2 tys. Przy tym zestawienie nie jest pełne, bowiem nie zakończył się obowiązek sprawozdawczy urzędów skarbowych w tym zakresie. Zatem na chwilę obecną to o 4,2 proc. więcej niż w analogicznym okresie 2024 roku. Natomiast, zestawiając tegoroczne dane z tymi z I połowy 2023 roku, widać wzrost o 6 proc.

- Ta większa liczba donosów do skarbówki może wynikać z rosnącej świadomości podatników oraz łatwiejszego dostępu do oficjalnych kanałów zgłaszania - komentuje prawnik Alicja Woźniak z kancelarii Ars Aequi. - Z drugiej strony - może odzwierciedlać rzeczywisty wzrost nieprawidłowości w obrocie gospodarczym.

Jak twierdzą pracownicy skarbówki, obserwowana jest tendencja rosnąca otrzymywanych informacji za pośrednictwem Krajowego Telefonu Interwencyjnego KAS. Powodem wzrostu liczby zgłoszeń może być udostępnienie, poza całodobowym telefonem interwencyjnym oraz e-mailem, dodatkowych kanałów komunikacyjnych umożliwiających przekazanie informacji. To mobilna aplikacja na telefon e-Paragony oraz formularz elektroniczny na stronie BIP MF.

- Skala zjawiska informacji sygnalnych jest w ujęciu względnym relatywnie niewielka. Liczba zgłoszeń stanowi jedynie część spraw rozpatrywanych przez administrację skarbową. W porównaniu z liczbą podatników nie można jej uznać za dużą, choć nie jest też marginalna. Można ją określić jako umiarkowaną i zauważalną - dodaje Alicja Woźniak.

KAS podchodzi do informacji sygnalnych rzetelnie, skrupulatnie, z dużym naciskiem na szybką i skuteczną weryfikację. Każda z nich jest poddawana wnikliwej analizie i weryfikowana w celu potwierdzenia lub zaprzeczenia treści przekazanych przez osobę zgłaszającą. W przypadku potwierdzenia treści przekazanych w informacji sygnalnej następują działania na dalszych etapach prowadzenia sprawy.

- O kolejności weryfikowania spraw decyduje data wpływu. Nie ma znaczenia, czy zgłaszający podpisał się swoimi danymi, czy zamierza pozostać anonimowy. Zdarzają się również przypadki, że zgłaszający, chcąc ukryć tożsamość, posługuje się nieprawdziwymi danymi osobowymi. Takie sprawy również poddajemy merytorycznej analizie pod kątem ryzyka wystąpienia nieprawidłowości z zakresu działania Krajowej Administracji Skarbowej - wyjaśnia dr Sebastian Osiński, rzecznik prasowy Izby Administracji Skarbowej w Szczecinie.

Decyzja o reakcji na informację sygnalną pozostaje w gestii właściwego naczelnika urzędu skarbowego lub urzędu celno-skarbowego. Działania sprowadzają się jednak w pierwszej kolejności do analizy otrzymanej informacji.

Tylko część Izb Administracji Skarbowej dysponuje statystykami dotyczącymi skuteczności przekazywanych informacji sygnalnych. IAS w Szczecinie podaje, że w I połowie br. nieprawidłowości zostały potwierdzone w przypadku 4,5 proc. zgłoszeń do urzędów skarbowych. Rok wcześniej było to 11 proc., a w pierwszych sześciu miesiącach 2023 roku - 7 proc. Średnia dla analizowanego okresu (pierwsze półrocza w latach 2023-2025) wyniosła więc 7,5 proc.

- Choć obywatele są aktywni w sygnalizowaniu potencjalnych uchybień, to większość zgłoszeń nie odnosi się do faktycznych naruszeń prawa podatkowego. Część sygnalistów dysponuje ograniczoną wiedzą prawną lub nie zna szczegółów sytuacji danego podatnika. Nie można jednak wykluczyć, że część zgłoszeń ma charakter instrumentalny. Dokonana jest z pobudek osobistych, chęci zemsty czy zazdrości - zauważają eksperci.

Treść i sposób formułowania informacji wskazuje często na emocjonalny stosunek zawiadamiającego. Można się zatem domyślać, że zgłoszeń dokonują osoby skonfliktowane ze sobą w codziennym życiu - rodzina, sąsiedzi, klienci, byli wspólnicy i pracownicy. Informacje dotyczą zarówno przedsiębiorców, jak i osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej.