Szef już nie może być pułkownikiem. Nadciąga zmiana na rynku pracy

- Ważne, żeby pracodawcy nie byli pułkownikami, ale żeby faktycznie zarządzający, liderzy, menedżerowie mieli ogląd na to, co się dzieje wokół. Powinni od samego początku, poprzez chociażby biura karier zawodowych, praktyki studenckie, staże i poprzez współpracę z organizacjami, które aktywizują ludzi do działania, szukać takich rozwiązań, które będą przyciągały talenty do firm - uważa Ilona Pietrzak, wiceprezeska Instytutu Spraw Obywatelskich.

Komentuje w ten sposób zmiany, które do 2030 roku zajdą na rynku pracy. Pracownicy z pokolenia Z będą wówczas stanowić 1/3 globalnej siły roboczej. Ich odmienne od starszej generacji oczekiwania zmienią podejście firm.

Dla przedstawicieli pokolenia Z (urodzonych między 1995 a 2012 rokiem), wkraczających na rynek pracy w dobie cyfryzacji i globalnych wyzwań, kluczowe w wyborze pracodawcy są atrakcyjne zarobki, dobra atmosfera w pracy oraz równowaga między życiem zawodowym a prywatnym (work-life balance). Ich podejście do kariery różni się od starszych pokoleń, co sprawia, że menedżerowie często nie są zadowoleni z młodych pracowników.

Aż 3/4 menedżerów krytycznie ocenia młodych absolwentów, wskazując na takie problemy jak słaba motywacja, brak profesjonalizmu i niskie umiejętności organizacyjne. Z tego powodu eksperci rynku pracy podkreślają, że firmy chcące przyciągnąć i zatrzymać młode talenty muszą zmienić swoją kulturę organizacyjną, aby sprostać nowym oczekiwaniom.

- Młodzi ludzie kierują się kilkoma aspektami podczas wyboru miejsca pracy. Kluczowe są dla nich przede wszystkim kwestie związane z work-life balance. Dla pokolenia, które wchodzi na rynek pracy albo jest na nim od niedawna, takie właśnie mądre podejście do dzielenia czasu między życie zawodowe a prywatne jest niezwykle ważne. Dzisiejsze pokolenie jest też o wiele bardziej świadome tego, jak istotne jest, oprócz zdrowia fizycznego, zdrowie psychiczne. Liczą się również wszystkie obszary związane z odpowiedzialnością biznesu, z kwestiami ESG, czyli aspektami środowiskowymi, społecznymi i zarządzaniem korporacyjnym - mówi agencji Newseria Ilona Pietrzak.

Zgodnie z raportem "Work War Z", przygotowanym przez Enpulse i środowisko akademickie, pokolenie Z ceni sobie równowagę między życiem prywatnym a zawodowym, ale najważniejszym czynnikiem przy wyborze pracodawcy jest atrakcyjne wynagrodzenie, wskazane przez 47% badanych.

Na drugim miejscu (30%) znalazła się dobra atmosfera w pracy. Młodzi pracownicy postrzegają elastyczność, taką jak praca zdalna czy ruchome godziny, jako istotny benefit zwiększający ich zaangażowanie, jednak podkreślają, że nie może ona zastępować konkurencyjnych zarobków.

Oczekiwania pokolenia Z zmieniają się w zależności od ich sytuacji życiowej. Dla osób skupionych wyłącznie na pracy, kluczowe są wysokie pensje i stabilność zatrudnienia.

Z kolei ci, którzy łączą pracę ze studiami, najbardziej cenią sobie elastyczne warunki pracy, które pozwalają im pogodzić te dwa aspekty życia. Natomiast pracownicy z najkrótszym stażem najbardziej stawiają na równowagę między życiem zawodowym a prywatnym, otwarcie komunikując tę potrzebę pracodawcom.

- Rodzice pokolenia Z byli bardziej nastawieni na zysk ekonomiczny. Dzięki temu pokolenie Z, przynajmniej częściowo, miało ułatwiony start i buduje swoją karierę zawodową na zrównoważonym rozwoju, zwracając uwagę na to, co się dzieje w sferze zawodowej, ale równie ważne jest życie prywatne. Na pewno pokolenie Z daje nam taką lekcję, że warto korzystać z życia i że praca jest po to, żeby rozwijać swoje pasje, żeby łatwiej się żyło, a nie żeby żyć dla pracy - zwraca uwagę Ilona Pietrzak.

Pracodawcy muszą przygotować się na zmiany, ponieważ Światowe Forum Ekonomiczne prognozuje, że do 2030 roku pokolenie Z będzie stanowić jedną trzecią globalnej siły roboczej, co stawia przed firmami wiele nowych wyzwań.

- Wygrywać będą te firmy, organizacje, urzędy, jednostki administracji publicznej, które będą uważne na potrzeby pracowników i będą włączać ich w procesy decyzyjne. Dzięki temu będą miały dużo mniejsze wyzwania związane z rekrutacją. Uważność na potrzeby tej drugiej strony, pytanie pracowników o zdanie i odkrywanie motywacji pozwolą jak najdłużej zatrzymać taką osobę i przyciągać do firmy talenty - zauważa wiceprezeska Instytutu Spraw Obywatelskich.

Amerykańskie firmy mają coraz większe trudności z zatrudnieniem i utrzymaniem w pracy przedstawicieli pokolenia Z, na co wskazuje badanie serwisu Intelligent.com. Wyniki ankiety przeprowadzonej wśród niemal 1000 menedżerów pokazują, że aż trzy czwarte z nich jest niezadowolonych ze swoich młodych pracowników. Co więcej, 60% firm musiało zwolnić świeżo upieczonych absolwentów w ciągu roku, pomimo że większość pracodawców (prawie 80%) próbowała pomóc im poprawić wyniki.

Menedżerowie wskazują na kilka kluczowych problemów:

• Brak motywacji (50%)
• Brak profesjonalizmu (46%)
• Słabe umiejętności organizacyjne (42%)
• Trudności w komunikacji (39%)
• Nieumiejętność przyjmowania informacji zwrotnej (38%)

Mimo tych zarzutów, większość firm (84%) nadal planuje zatrudniać młodych absolwentów w nadchodzącym roku, ponieważ widzi w nich potencjał, zaledwie 5% firm zamierza z tego całkowicie zrezygnować.

Zarówno menedżerowie, jak i raport "Work War Z" wskazują na te same problemy, ale podchodzą do nich z innej perspektywy. Młodzi pracownicy, choć często krytykowani za brak umiejętności organizacyjnych i motywacji, oczekują od przełożonych wsparcia w tych obszarach. Raport podkreśla, że kluczowa jest kultura organizacyjna firmy, oparta na wzajemnym wsparciu, motywacji zespołowej i przywództwie służebnym (servant leadership). Pokolenie Z nie chce jedynie otrzymywać poleceń, ale oczekuje, że liderzy będą im aktywnie pomagać, udzielać wskazówek i wspierać w trudnych chwilach. Jest to szczególnie ważne w kwestii zarządzania czasem, co jest sporym wyzwaniem dla tej generacji.

Analitycy sugerują, że firmy, aby sprostać tym oczekiwaniom, powinny inwestować w programy well-beingowe, oferować wsparcie psychologiczne i promować empatyczną, wspierającą komunikację. Takie działania mogłyby zwiększyć efektywność pracy, obniżyć poziom stresu i poprawić ogólną odporność psychiczną młodych pracowników.