Szkoły z mniejszym finansowaniem. To konsekwencja reform

W 2025 roku w powiecie jarocińskim zredukowano wysokość dotacji przekazywanej szkołom niepublicznym o 215,45 zł miesięcznie na każdego ucznia. Przy 60-osobowej grupie to aż 160 tysięcy złotych rocznie mniej dla jednej placówki. Wcześniej szkoły mogły liczyć na dodatkowe środki dzięki tzw. wadze P3 – mechanizmowi wprowadzanemu do podziału subwencji oświatowej, który zwiększał wsparcie dla małych szkół działających w mniej zamożnych gminach.

Pytanie w tej sprawie skierowała do Ministerstwa Edukacji posłanka Lidia Czechak. Podkreśliła, że likwidacja wagi P3 oznacza realne straty finansowe dla organizacji prowadzących placówki oświatowe.

Ministerstwo Edukacji tłumaczy, że zmiany są konsekwencją reformy finansów samorządów.

– 25 października weszła w życie nowa ustawa z dnia 1 października 2024 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (...). W 2025 roku sytuacja finansowa powiatu jarocińskiego uległa poprawie – wskazuje Henryk Kiepura, sekretarz stanu w MEN.

Wskaźnik zamożności powiatu przekroczył próg 90% średniej krajowej, co automatycznie wykluczyło wszystkie działające tam szkoły – w tym niepubliczne – z prawa do naliczania subwencji według wagi P3.

– Powiat jarociński – począwszy od 2025 roku – nie przekazywał szkołom niepublicznym środków wynikających z naliczenia wagi P3, gdyż sam również nie otrzymywał takich środków – dodaje Kiepura.

Wyjaśnia także, skąd w ogóle wzięła się waga P3:

– Od 2019 r. do podziału algorytmicznego części oświatowej subwencji ogólnej wprowadzono wagę P3 jako mechanizm połączenia wskaźnika „zamożności” ustalanego na podstawie dochodów podatkowych i wskaźnika określającego wielkość szkoły dla dzieci i młodzieży. W 2021 roku zwiększono wsparcie w tym zakresie. Ponieważ dotychczas duże wsparcie w subwencji kierowane było do szkół położonych na terenach wiejskich i w miastach do 5 tys. mieszkańców istniała potrzeba dofinansowania małych szkół spoza terenów wiejskich, których samorządowe organy prowadzące lub dotujące je znajdowały się w trudniejszej sytuacji finansowej – mówi Kiepura.

Skutek? Szkoły niepubliczne w Jarocinie i okolicach zostały pozbawione części wsparcia finansowego, na które dotąd mogły liczyć. Reforma, choć w założeniu miała wzmocnić samorządy, dla wielu lokalnych placówek oznacza realne straty. Na razie nie zapowiedziano żadnych działań wyrównujących te różnice. W praktyce oznacza to większe obciążenie dla organizacji prowadzących szkoły – i pytania o przyszłość takich placówek.