Ten gaz będzie kluczem. Polska ma ogromny potencjał

Obecnie w Polsce działa jedna instalacja do produkcji biometanu, jednak w przygotowaniu jest już 30 kolejnych. Do 2035 roku Polska może osiągnąć roczną produkcję na poziomie około 5 miliardów m³. Z kolei Ukraina planuje zwiększenie produkcji biometanu do 1 miliarda m³ do 2030 roku, a do 2050 roku nawet do 21,8 miliarda m³ – wynika z raportu BGK poświęconemu potencjałowi biogazu. Jak podkreślono, współpraca pomiędzy naszymi krajami, przy wykorzystaniu istniejącej infrastruktury przesyłowej, może znacząco przyczynić się do europejskiej transformacji energetycznej.

Polska i Ukraina posiadają odpowiedni potencjał, aby stać się kluczowymi partnerami w realizacji ambitnego celu inicjatywy REPowerEU. Polska stawia na rozwój sektora biometanu przy wsparciu państwa, planując pierwsze aukcje w 2026 roku. Propozycje takie jak taryfa gwarantowana i uproszczenie procedur regulacyjnych mają zapewnić rentowność na poziomie 50-70 proc., co wpłynie pozytywnie na krajową produkcję biometanu.

Pomimo istniejących barier regulacyjnych, ukraińskie podmioty planują rozwój eksportu biometanu do krajów UE. Obecnie, ze względu na brak wsparcia państwa, produkcja ta pozostaje niekonkurencyjna na rynku krajowym. Jednak dostęp do europejskiego rynku, zwłaszcza w Niemczech, pozytywnie wpływa na biznesplany ukraińskich producentów. Kilka przedsiębiorstw dokonało już pierwszych dostaw, a poziom rentowności EBITDA kształtuje się na poziomie od 37 proc. do 84 proc.

W celu wykorzystania potencjału produkcyjnego biometanu konieczne będzie zharmonizowanie otoczenia regulacyjnego z wymogami prawodawstwa unijnego, a także stworzenie korzystnych warunków inwestycyjnych. Polska, ze względu na uwarunkowania krajowe, takie jak rozdrobnienie sektora rolnego i ograniczony dostęp do infrastruktury, będzie musiała skupić się na rozwoju małych instalacji o mocy około 2 MWh.

– Współpraca Ukrainy i Polski jest perspektywiczna ze względu na uzupełniające się mocne strony obu krajów w sektorze energii odnawialnej. Polska jest zainteresowana biometanem jako środkiem do dekarbonizacji sektora energetycznego, a geograficzna bliskość Ukrainy, z którą jest połączona istniejącą infrastrukturą przesyłu gazu, stwarza naturalne warunki do strategicznego partnerstwa – skomentował Krzysztof Błaszak, Ekspert ds. analiz geoekonomicznych BGK

Memorandum o porozumieniu między polskim operatorem GAZ-SYSTEM a ukraińskim GTSOU, podpisane w 2023 roku, położyło podwaliny pod dalszą modernizację infrastruktury transgranicznej i ujednolicenie standardów technicznych. Polska mogłaby stać się nie tylko kluczowym konsumentem, ale także węzłem tranzytowym dla ukraińskiego biometanu w drodze na rynek europejski.

– Podsumowując, ściślejsza koordynacja między Ukrainą, Polską i Unią Europejską nie tylko przyczyniłaby się do wzrostu gospodarczego, lecz także do poprawy bezpieczeństwa energetycznego regionu. Przy odpowiednich warunkach, czyli spójnej regulacji, inwestycjach w infrastrukturę i skutecznych mechanizmach rynkowych biometan może stać się ważnym elementem przyszłości energetycznej Europy, w której Europa Środkowo-Wschodnia odegra strategiczną rolę – dodał Błaszak.

W szerszym kontekście, zapotrzebowanie na paliwa gazowe w UE ma osiągnąć 120 miliardów m³ do 2040 roku, nawet w scenariuszu głębokiej dekarbonizacji. Biometan ma potencjał, aby odegrać istotną rolę w zaspokojeniu tego zapotrzebowania. Potencjalnie konkurencyjna podaż z Ukrainy, w połączeniu z dotowanym popytem z Polski, mogłaby być kluczem do zniwelowania luki między ambicjami UE a jej rzeczywistymi możliwościami.

Polsko-ukraińska współpraca w zakresie biometanu nie tylko przyczyni się do wzrostu gospodarczego obu krajów, ale także do poprawy bezpieczeństwa energetycznego całego regionu. Przy odpowiednich warunkach, biometan może stać się ważnym elementem przyszłości energetycznej Europy, w której Europa Środkowo-Wschodnia odegra strategiczną rolę.