Warszawa: Ogród Światła samowolką? Nie było na niego pozwolenia

Królewski Ogród Światła na terenie pałacu Jana III Sobieskiego w Wilanowie, obok świątecznych świateł na Starym Mieście i Garden Of Lights w Ogrodzie Botanicznym PAN w Powsinie należy do najpopularniejszych warszawskich iluminacji okresu jesienno-zimowego. Tłumy warszawiaków i turystów odwiedzają pałacowe ogrody, by nacieszyć oko feerią barwnych świateł w nich zainstalowanych, a także efektownymi mappingami na fasadzie samej siedziby króla Jana.

Nie wszystkim jednak iluminacje w ogrodzie Sobieskich się podobają. Wątpliwości niektórych budzą też prawne aspekty tej inicjatywy. Dwie miejskie radne klubu Lewicy, Dorota Olko i Daria Gosek-Popiołek, w 2024 wystosowały do ówczesnej ministry kultury, Hanny Wróblewskiej interpelację dotyczącą Królewskiego Ogrodu Świateł, którego elementy ich zdaniem "zostały ocenione jako rażąco nieestetyczne, ingerujące w kompozycję ogrodu i zakłócające jego historyczny charakter". Surowo skrytykowały również montaż wielkiego namiotu Wielkiej Aukcji Charytatywnej Top Charity, zorganizowanej przez OmenaArt Foundation, który zasłaniał fasadę królewskiego pałacu. Namiot ten stawał w Wilanowie w 2023 i 2024. Radne wypunktowały, że jego obecność skutkowała zniszczeniem murawy i nawierzchni w tym miejscu.

W interpelacji Olko i Gosek-Popiołek pytały ministrę, czy dyrektor Muzeum Pałacu Jana III Sobieskiego, Paweł Jaskanis, otrzymał na powyższe inicjatywy pozwolenia Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Jak podaje "Gazeta Wyborcza", z pism wydanych przez Generalnego Konserwatora Zabytków i MWKZ wynikało, że takich zgód nie było, a indagowany o to dyrektor utrzymywał, że takowych nie potrzebował.

Na interpelację radnym odpowiedziała Bożena Żelazowska, sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W cytowanym przez "GW" dokumencie potwierdziła, że dyrektor Muzeum nie zwracał się do konserwatorów o zgody na organizację Królewskiego Ogrodu Światła i montaż namiotu Top Charity.

We wskazanym okresie do MWKZ nie wpływały pisma w sprawie wydania opinii lub zgody na realizację ww. działań przy zabytku (...)W związku z powyższym MWKZ 27 czerwca 2024 r. wystosował pismo do dyrektora Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie podkreślające obowiązek uzyskania pozwolenia na umieszczanie na zabytku wpisanym do rejestru zabytków urządzeń technicznych, tablic reklamowych lub urządzeń reklamowych (...) oraz napisów na budynku Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie oraz w jego otoczeniu.W przedmiotowym piśmie wskazano m.in. "że działanie polegające na arbitralnym umieszczeniu np. wizualizacji na elewacji jest niedopuszczalne pod względem konserwatorskim i przypomina o obowiązku uzyskania pozwolenia na wszelkie działania, które mogą naruszyć substancję zabytkową oraz wartości niematerialne reprezentatywne dla Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie".

O komentarz w sprawie powyższych zarzutów poprosiliśmy dyrekcję Muzeum Pałacu Jana III Sobieskiego. Dyrektor Paweł Jaskanis zapewnia nas, że instalacje świetlne i mappingi w żaden sposób nie naruszają tkanki zabytkowej wilanowskiego pałacu. Zapewnia również, że tegoroczna edycja Królewskiego Ogrodu Światła przebiega bez zakłóceń.

- Tegoroczna edycja Królewskiego Ogrodu Światła odbywa się za pozwoleniem Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków - zaznacza dyrektor. - Nie niszczy zatem substancji zabytkowej i wyglądu zabytków, jak wszystkie poprzednie edycje, które w sumie odwiedziło ok. 3 milionów osób. Muzeum zarabia w ten sposób na konserwację zabytków i programy edukacyjne. MWKZ wydając pozwolenie nie wdał się w dyskusję o estetyce, co mogło by ocierać się o cenzurę kulturową. Społecznicy nagłaśniający i kreujący spór wokół muzeum nie komunikują się z muzeum.Pokreślę, że muzeum nie niszczy zabytków, także instalacjami świetlnymi i mappingami.