Wrocław: Te nowoczesne badania wykrywają raka szyjki macicy. Płaci NFZ. Gdzie się zgłosić?

Rak szyjki macicy - brzmi strasznie, ale diagnoza wcale nie musi oznaczać wyroku. Nowotwór wykryty na wczesnym etapie jest wyleczalny w ponad 99 procentach przypadków. Dlatego tak ważne jest profilaktyka. Od lipca tego roku (2025) kobiety mogą skorzystać z nowoczesnego testu HPV HR i cytologii na podłożu płynnym. Badania są finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

- To jest absolutny przełom. To co mnie niezwykle cieszy to to, że w tej profilaktyce wtórnej wszystkie kobiety w Polsce będą mogły skorzystać z badania, które wykryje nie tylko zmiany nowotworowe, ale wykryje także wirusa, który może te zmiany dopiero spowodować. Wszystko w rękach pacjentek. Zgłaszajmy się do poradni ginekologiczno-położniczych, które mają umowy z NFZ. Będziemy namawiać także kolejne POZ-y, czyli te nasze przychodnie z lekarzami rodzinnymi, żeby to położna mogła pobierać tam materiał od kobiet. Badajmy się, bo naprawdę jesteśmy w stanie wyeliminować jedną z niezwykle groźnych chorób - mówiła, inaugurując zmiany w programie, minister zdrowia Izabela Leszczyna.

Do niedawna podstawowym badaniem w programie profilaktyki raka szyjki macicy była cytologia. Badanie polega na pobraniu komórek z szyjki macicy, a następnie ocenie ich stanu pod mikroskopem. Badanie nie jest jednak najdokładniejsze i w wielu przypadkach nie wykrywa wszystkich komórek nowotworowych.

Teraz panie mogą - za darmo - wykonać test HPV HR z genotypowaniem, który wykrywa DNA lub RNA wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV) o wysokim ryzyku onkogennym w wymazie z szyjki macicy. Jeśli wynik testu jest dodatni, z tego samego pobranego materiału, wykonuje się dodatkowo cytologię na podłożu płynnym (LBC).

W prywatnych gabinetach we Wrocławiu cytologia płynna, połączona z testem na wirusa HPV, kosztuje nawet około 300-400 złotych.

- Krótko mówiąc, wymaz w kierunku wirusa HPV zastępuje klasyczną cytologię - wyjaśnił prof. Andrzej Nowakowski, kierownik Poradni Profilaktyki Raka Szyjki Macicy Narodowego Instytutu Onkologii. - Zmieniamy także interwał czasowy między kolejnymi badaniami. Wynika to z ogromnej wartości diagnostycznej testu HPV. Ujemny wynik oznacza bardzo niskie ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy w ciągu kolejnych pięciu lat, dlatego kolejne badanie może być wykonywane właśnie w takim odstępie czasu - dodał.

Bezpłatny program profilaktyki raka szyjki macicy przeznaczony jest dla kobiet między 25 a 64 rokiem życia. Dostępne są dwa rodzaje badań przesiewowych. Oba warianty są finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia:

• schemat tradycyjny, czyli klasyczna cytologia wykonywana co 3 lata
• oraz nowy schemat (test HPV HR i cytologia LBC) - badanie przeprowadzana raz na 5 lat.

Jak informuje NFZ, wybór schematu badań należy do pacjentki i lekarza. Kobiety, u których rozpoznano niepokojące zmiany w szyjce macicy, są kierowane na pogłębioną diagnostykę - badanie kolposkopowe lub badanie kolposkopowe z pobraniem wycinka do badania histopatologicznego.

- Mamy nadzieję, że dostęp do tak nowoczesnej diagnostyki zachęci kobiety do regularnego wykonywania badań i kontrolowania swojego stanu zdrowia. Pacjentka u której wykryte zostaną nieprawidłowości zostanie objęta dalsza opieką - mówi Anna Szewczuk-Łebska, rzeczniczka prasowa Dolnośląskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ

Co ważne, do udziału w programie nie potrzeba skierowania. Wystarczy zgłosić się do poradni położniczo-ginekologicznej, która ma podpisaną umowę z NFZ lub do gabinetu położnej POZ, posiadającego uprawnienia do pobierania wymazów cytologicznych, w ramach umowy z NFZ. Na badanie nie obowiązuje rejonizacja.

Na Dolnym Śląsku ponad 200 placówek medycznych realizuje program profilaktyki raka szyjki macicy. Ich listę można znaleźć na stronie internetowe NFZ w zakładce "Badania profilaktyczne"