Wzrost zakażeń RSV w Polsce w 2025. Kto jest najbardziej narażony?

W 2024 r. w województwie pomorskim oficjalnie odnotowano ponad 3,4 tys. zakażeń RSV - wynika z danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH. Nie każdy jednak poddaje się testom diagnostycznym. Szczególnie, że objawy infekcji wywołanej RSV mogą przypominać inne choroby, a tym samym, statystyki mogą być znacząco wyższe.

Wirus jest szczególnie niebezpieczny m.in. po 60. roku życia, a jak potwierdzają dane GUS z 2024 r., osoby w tym wieku i starsze stanowią już prawie 17 proc. populacji całego województwa.

W pierwszej połowie 2025 roku sytuacja epidemiologiczna w Polsce uległa znacznemu pogorszeniu. Od początku stycznia do połowy lipca odnotowano aż 91 653 przypadki zakażeń RSV - to ponad 140% więcej niż w analogicznym okresie 2024 roku, kiedy liczba ta wynosiła 37 8106.

Niemal 2,5-krotny wzrost nie pozostawia złudzeń - ryzyko zachorowania staje się coraz bardziej realne. W obliczu tak gwałtownego wzrostu warto zrozumieć, czym jest RSV (syncytialny wirus oddechowy).

RSV (syncytialny wirus oddechowy) to jeden z głównych sprawców infekcji dróg oddechowych. Przenosi się drogą kropelkową - głównie poprzez kaszel, kichanie, ale także przez dotyk. Wystarczy kontakt z zakażoną powierzchnią, np. klamką czy telefonem. Jeden nosiciel może zakazić średnio trzy inne osoby i zarażać nawet przez tydzień. Co ważne, RSV jest wirusem całorocznym, co oznacza, że wywołane nim zachorowania i hospitalizacje odnotowywane są bez względu na porę roku.

Objawy zakażenia RSV przypominają przeziębienie, grypę czy COVID-19 i mogą mieć różny stopień nasilenia - od łagodnych po ciężkie, przez co wirus może być trudny do szybkiego rozpoznania. U osób dorosłych, w pełni sił i zdrowia, najczęściej występuje zatkany nos, katar, kichanie, gorączka, spadek apetytu, kaszel czy świszczący oddech. Jednak, u niektórych osób, przebieg infekcji może mieć znacznie cięższy przebieg.

Zakażenie RSV może wystąpić u każdego, ale szczególnie niebezpieczne jest dla:

• osób powyżej 60. roku życia,
• niemowląt do 6. miesiąca życia i wcześniaków.

W przypadku seniorów, u których występuje już naturalnie osłabiona odporność, RSV może prowadzić do ciężkiego przebiegu zakażenia i poważnych konsekwencji zdrowotnych, takich jak zapalenie płuc czy zaostrzenie objawów chorób przewlekłych (m.in. POChP, cukrzycy, niewydolności serca, astmy).

Badania pokazują, że u osób starszych zakażenie RSV może mieć też bardziej skomplikowany przebieg niż powszechnie znana społeczeństwu grypa - włączając w to nie tylko rozwój zapalenia płuc, ale również konieczność leczenia szpitalnego czy wdrożenia tlenoterapii. Niestety, dla wielu z nich infekcja wywołana RSV nie kończy się na kilku dniach złego samopoczucia i może oznaczać długotrwałe osłabienie czy pogorszenie ogólnego stanu zdrowia. W samym 2019 r. RSV spowodował ponad 273 000 hospitalizacji wśród osób w wieku 60 lat i starszych oraz doprowadził do prawie 20 000 zgonów szpitalnych w Unii Europejskiej.

Na RSV nie ma dedykowanego lekarstwa, co oznacza, że w przebiegu infekcji łagodzi się wyłącznie jej objawy.

Lekarz internista i kardiolog, prof. dr hab. n. med. Artur Mamcarz zaznacza, że najskuteczniejszą strategią zapobiegania poważnym skutkom zakażenia RSV jest szczepienie ochronne:

- Profilaktyka w postaci szczepienia pozostaje najskuteczniejszą metodą ochrony przed ciężkimi powikłaniami wywołanymi przez RSV i jest ona szczególnie istotna ze względu na stały przyrost liczby zakażeń RSV -  tłumaczy. - Dla osób z grup podwyższonego ryzyka - m.in. tych po 60. roku życia - profilaktyka ma kluczowe znaczenie, ponieważ przebieg infekcji może być w ich przypadku wyjątkowo ciężki i nieść za sobą poważne, długotrwałe konsekwencje zdrowotne. Decyzję o szczepieniu warto podejmować bez względu na porę roku. Tym bardziej, że - zgodnie z aktualnymi zaleceniami - nie ma potrzeby corocznego szczepienia przeciw RSV.

Szczepienie przeciw RSV znajduje się na liście szczepień zalecanych. Można je wykonać w:

• placówkach POZ (NFZ),
• gabinetach prywatnych,
• wybranych aptekach współpracujących z NFZ.

Farmaceuci mogą kwalifikować pacjentów i wykonywać szczepienia. To rozwiązanie istotnie usprawnia dostęp do profilaktyki, szczególnie wśród osób po 60. roku życia, którzy są szczególnie podatni na ciężki przebieg zakażenia.