Zakopane wymiera. Dramatyczny spadek liczby mieszkańców i działalności gospodarczych

Zakopane od lat zmaga się z malejącą liczbą mieszkańców. Problem narasta, ale brakuje debaty i zdecydowanych działań.

– Nasz główny problem, to coś, o czym prawie nie rozmawiamy. Niestety. Zarówno w kraju, jak i naszym mieście. Głównym problemem Zakopanego jest demografia. Dramatycznie ubywa nam mieszkańców. To ogromny problem społeczny i gospodarczy – alarmuje Bartłomiej Bryjak, wiceburmistrz Zakopanego.

Dane są bezlitosne.

– W 2024 roku urodziło się 152 dzieci. Zmarło 294. Prawie dwa razy więcej zgonów niż urodzeń. To bardzo słaby wynik. Minus 142 mieszkańców – wylicza Bryjak.

Trend jest niepokojący od lat.

– 31 grudnia 2024 roku, czyli pół roku temu, było nas oficjalnie 25 tys. W 2014 roku było nas 27,6 tys. W 2004 – 29,3 tys. W ciągu 20 lat ubyło ponad 4,3 tys. mieszkańców. To jest dramat przy naszej wielkości gminy – podkreśla wiceburmistrz.

Zakopane traci nie tylko mieszkańców, ale też swoją tożsamość. Coraz mniej młodych ludzi decyduje się związać z miastem swoją przyszłość. Problemem jest brak mieszkań oraz możliwości budowy.

– Brak możliwości zabudowy jednorodzinnej. Troje z czwórki moich dzieci przeprowadza się do Gminy Poronin – mówi były radny Jacek Kalata.

Podobne spostrzeżenia ma radny Kazimierz Konarski:

– Ok. 80 rodzin czeka na mieszkanie. To podstawowe kwestie bytowe. Trzeba zauważyć potrzeby ludzi, którzy tutaj żyją.

Nie tylko mieszkańcy, ale i przedsiębiorcy znikają z Zakopanego.

– 2024 rok był pierwszym rokiem, gdzie więcej wykreślono, niż wpisano nowych działalności. Mamy pierwszy raz spadek zarejestrowanych działalności gospodarczych – informuje wiceburmistrz.

Trend ten trwa od dekady.

– Od co najmniej 10 lat spada liczba rejestracji nowych działalności, a wzrasta liczba wykreślanych. Niestety, w zeszłym roku zostaliśmy już na minusie.

W miejsce rodzinnych biznesów wyrastają apartamentowce i pseudohotele, które często działają w szarej strefie.

– Buduje się hotele, potem dzieli na mieszkania i rozsprzedaje po kawałku. Później jest tam zarejestrowana jednoosobowa działalność albo nic. Problem jest z kontrolą i walką z szarą strefą. Ustawodawca nie daje narzędzi do możliwości wyjścia i zweryfikowania – dodaje Bryjak.

Takie obiekty nie muszą płacić podatków od nieruchomości, opłat za odbiór śmieci, czy podatków z tytułu uzyskanych przychodów oraz składek związanych z zatrudnieniem pracownika. Dzięki temu mogą zaoferować dużo niższą cenę, niż legalnie działające obiekty. To odbija się na kondycji finansowej legalnie działających obiektów.

Zakopane coraz bardziej staje się miejscem do przyjeżdżania, a nie do życia. Władze miejskie stoją dziś przed wyzwaniem, które zadecyduje o przyszłości miasta.

– Musimy myśleć, jak nasze miasto powinno wyglądać po następnych burmistrzach i radach. Od tego nie uciekniemy – zaznacza Bartłomiej Bryjak. – Jak zachęcić młodych, żeby tu zostali i nie wyjeżdżali? Jak zachęcić, żeby tu przyjeżdżali i zostali na dłużej, nie tylko na wakacje?

Zakopane wymiera. I jeśli szybko nie zostaną podjęte konkretne działania – ten proces będzie trudny nie tylko trudny do wyhamowania, ale wręcz nie do odwrócenia.