Jad kiełbasiany. Cichy zabójca w żywności. Objawy, leczenie i profilaktyka botulizmu

Jad kiełbasiany, znany również jako toksyna botulinowa, to substancja produkowana przez bakterie Clostridium botulinum. Choć wykorzystywana w medycynie estetycznej, w żywności może stanowić śmiertelne zagrożenie. Zatrucie nią, czyli botulizm, rozwija się podstępnie i wymaga natychmiastowej interwencji. Sprawdź, jak rozpoznać objawy, kiedy reagować i jak chronić siebie oraz bliskich przed tym cichym zagrożeniem.
botulism, clostridium botulinum, foodborne illness, toxin production, neurotoxin, 3d medical illustration, pathophysiology, infectious disease, digestive system infection, bacterial poisoning, toxin mechanism, nerve paralysis, food contamination, botulinum toxin, gastrointestinal infection, neurological symptoms, bacterial toxin, clinical microbiology, medical visualization, toxicology, nerve signal disruption, toxin action, digestive tract, muscle paralysis, visual science, public health, spore-forming bacteria, botulism outbreak, foodborne toxin, visual pathology, neuroparalytic disease, clinical disease model, bacterial food poisoning, toxin absorption, infection pathway, toxin-mediated disease, 3d digestive anatomy, toxin diffusion, microbial pathogenesis, disease processWirtualna Polska
Źródło zdjęć: © Adobe Stock
Katarzyna Wąś-Zaniuk

Czym jest jad kiełbasiany i jak działa na organizm?

Jad kiełbasiany, w rzeczywistości jest to toksyna botulinowa wytwarzana przez gram-dodatnią bakterię Clostridium botulinum. Nazwa"jad kiełbasiany" pochodzi od przypadków zatruć w XIX wieku związanych z nieprawidłowo przygotowaną kiełbasą.

Jad kiełbasiany działa na organizm przede wszystkim poprzez blokowanie przewodnictwa nerwowo-mięśniowego. Toksyna wiąże się z zakończeniami nerwów obwodowych i hamuje wydzielanie neuroprzekaźnika acetylocholiny, który jest niezbędny do skurczu mięśni.

Warto mieć świadomość, że jad kiełbasiany jest najbardziej toksyczną biologicznie substancją, jaką poznano. Już minimalna ilość, 1-3 ng na kilogram masy ciała, może być śmiertelna.

Nie wszyscy mają świadomość, że kilka dni temu we Włoszech doszło do dramatycznego zatrucia pokarmowego. Jeden mężczyzna stracił życie, dziewięć osób wymaga hospitalizacji w oddziałach intensywnej opieki, a kilkanaście kolejnych otrzymało pomoc medyczną w trybie ambulatoryjnym.

Wspólnym mianownikiem wszystkich przypadków były posiłki podane w food trucku, w których wykryto toksynę botulinową, powszechnie znaną jako jad kiełbasiany.

Jak można się zatruć jadem kiełbasianym? Najczęstsze źródła

Clostridium botulinum w żywności rozwija się przede wszystkim w warunkach beztlenowych, takich jak domowe konserwy, wędliny czy słoiki z przetworami. W takich środowiskach bakteria może wytwarzać jad kiełbasiany. Zatrucie jadem kiełbasianym, czyli botulizm, występuje głównie w wyniku spożycia skażonej żywności, w której toksyna już się wytworzyła.

Do najczęstszych źródeł zakażenia należą:

  • domowe konserwy mięsne i warzywne, szczególnie te niewłaściwie pasteryzowane lub przechowywane w temperaturze sprzyjającej rozwojowi bakterii.
  • konserwy rybne,
  • wędliny i mięso, które były przechowywane w warunkach beztlenowych i nieodpowiednio przygotowane.
  • przetwory warzywne w słoikach, takie jak kiszonki czy marynaty, w których brak odpowiedniej sterylizacji.
  • miód.

Reasumując, jeśli zastanawiasz się, czy jad kiełbasiany może występować w domowych przetworach, odpowiedź brzmi: tak. Szczególnie niebezpieczne są produkty przechowywane w warunkach beztlenowych, niewłaściwie pasteryzowane lub zanieczyszczone.

Jak rozpoznać botulizm? Objawy zatrucia toksyną botulinową

Botulizm to ciężkie, potencjalnie zagrażające życiu zatrucie wywołane przez toksynę botulinową, produkowaną przez bakterie Clostridium botulinum. Toksyna ta blokuje przekazywanie impulsów nerwowych do mięśni, co prowadzi do ich wiotkiego paraliżu. Zatrucie jadem kiełbasianym objawia się najczęściej:

  • dolegliwościami bólowymi głowy,
  • upośledzeniem wytwarzania potu,
  • opadaniem powiek, podwójnym, nieostrym widzeniem,
  • światłowstrętem,
  • rozszerzeniem źrenic, zezem zbieżnym,
  • suchością w ustach,
  • zaburzeniami mowy,
  • problemami z przełykaniem,
  • osłabieniem mięśni,
  • bólami brzucha.

Jak zapobiegać zatruciu jadem kiełbasianym? Praktyczne wskazówki

Wiele osób zastanawia się, jak uniknąć zatrucia jadem kiełbasianym. Jad kiełbasiany w konserwach, miodzie czy domowych słoikach może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia, dlatego należy starannie oceniać produkty przed ich spożyciem. Czasami można wyczuć kwaśny lub nieprzyjemny zapach, typowy dla zepsutej żywności, ale nie wszystkie sygnały są łatwo dostrzegalne. Przyprawy lub sposób przygotowania potrafią ukryć niebezpieczne zmiany.

Należy bezwzględnie unikać spożywania domowych konserw i przetworów, które były niewłaściwie pasteryzowane lub mają napęczniałe, wybrzuszone wieczka. Dodatkowo podczas przygotowywania domowych przetworów należy dbać o czystość naczyń, garnków i rąk, dokładną sterylizację słoików i pokrywek, a także o odpowiednią pasteryzację lub gotowanie przetworów, aby zniszczyć ewentualne zarodniki Clostridium botulinum.

Dodatkowo szczególną ostrożność należy zachować przy żywności przeznaczonej dla niemowląt. Nie powinno się im podawać miodu ani domowych przetworów, które mogą doprowadzić do niebezpiecznego zatrucia.

Pierwsza pomoc i leczenie botulizmu

Botulizm jest poważnym zatruciem spowodowanym toksyną wytwarzaną przez Clostridium botulinum. Wymaga szybkiej diagnozy i hospitalizacji, ponieważ postęp choroby może być gwałtowny.

Podstawą terapii jest szybkie podanie antytoksyny botulinowej (typy A, B i E), która neutralizuje krążącą toksynę i ogranicza dalsze uszkodzenia nerwów.

Dodatkowe działania mogą obejmować:

  • płukanie żołądka i lewatywę w celu usunięcia resztek toksyny z przewodu pokarmowego,
  • wspomaganie oddychania, jeśli dochodzi do niewydolności oddechowej,
  • leczenie wspomagające, obejmujące monitoring funkcji życiowych i rehabilitację neurologiczną w cięższych przypadkach.

Nie ryzykuj! Poznaj zasady bezpiecznego przygotowywania i przechowywania żywności. Udostępnij ten artykuł, by zwiększyć świadomość zagrożeń związanych z jadem kiełbasianym i pomóc innym uniknąć zatrucia!

Zatrucia toksyną botulinową, czyli jadem kiełbasianym GOV.PL

Wybrane dla Ciebie

Poznań: Zapisz się! Biegnij, by wspierać akcję Movember
Poznań: Zapisz się! Biegnij, by wspierać akcję Movember
Gdańsk: Nowy Port w obiektywie. Migawki z dzielnicy - miejsca oczywiste i nieoczywiste
Gdańsk: Nowy Port w obiektywie. Migawki z dzielnicy - miejsca oczywiste i nieoczywiste
Dziś na Netflix poruszająca nowość z Cillianem Murphym. Film jest tak intensywny, że przez 93 minuty „ciężko złapać oddech”
Dziś na Netflix poruszająca nowość z Cillianem Murphym. Film jest tak intensywny, że przez 93 minuty „ciężko złapać oddech”
W połowie października Game Pass straci 4 gry. PS Plus lada moment przejmie jedną z nich
W połowie października Game Pass straci 4 gry. PS Plus lada moment przejmie jedną z nich
Rekordowe zbiory zbóż w UE. Komisja Europejska znów podnosi prognozy
Rekordowe zbiory zbóż w UE. Komisja Europejska znów podnosi prognozy
Wrocław: Laureat Oscara kręci film w mieście. Powstają tu sceny z Los Angeles i Cannes. O czym będzie "1949"? Byliśmy za kulisami produkcji
Wrocław: Laureat Oscara kręci film w mieście. Powstają tu sceny z Los Angeles i Cannes. O czym będzie "1949"? Byliśmy za kulisami produkcji
Są pierwsze przypadki zatruć grzybami w Kujawsko-Pomorskiem. Konieczne były przeszczepy wątroby
Są pierwsze przypadki zatruć grzybami w Kujawsko-Pomorskiem. Konieczne były przeszczepy wątroby
Wykopki na lubuskiej wsi. Pracowaliśmy całymi rodzinami, pomagali sąsiedzi
Wykopki na lubuskiej wsi. Pracowaliśmy całymi rodzinami, pomagali sąsiedzi
Zielona Góra: Nocny zakaz sprzedaży alkoholu? Jest projekt takiej uchwały
Zielona Góra: Nocny zakaz sprzedaży alkoholu? Jest projekt takiej uchwały
Kraków: Budowa S7. Jezdnie połączone, pełna obwodnica miasta coraz bliżej. Węzeł Mistrzejowice zaczyna nabierać kształtów
Kraków: Budowa S7. Jezdnie połączone, pełna obwodnica miasta coraz bliżej. Węzeł Mistrzejowice zaczyna nabierać kształtów
Jak wygląda ochrona lasu przed pożarem? Zajrzeliśmy za kulisy Lasów Państwowych pod Poznaniem
Jak wygląda ochrona lasu przed pożarem? Zajrzeliśmy za kulisy Lasów Państwowych pod Poznaniem
Bydgoszcz: Fizycy medyczni świętują. Zobaczcie zdjęcia z uroczystej gali w Młynach Rothera
Bydgoszcz: Fizycy medyczni świętują. Zobaczcie zdjęcia z uroczystej gali w Młynach Rothera