Mężczyzno, rób to regularnie. To najlepszy prezent na Dzień Ojca. Te badania powinien wykonywać każdy z panów już od 20. roku życia

Dzień Ojca 23 czerwca to świetna okazja, aby zadbać o zdrowie i wyrobić sobie nawyk zapisywania się na badania profilaktyczne. Zrobisz je za darmo w swoim ośrodku zdrowia. Wystarczy uzyskać skierowanie od lekarza pierwszego kontaktu.

Podstawowe badania jakie powinien wykonywać każdy mężczyzna bez względu na wiek to:

Raz w miesiącu:

• samobadanie jąder.

Raz w roku:

• podstawowe badania profilaktyczne: morfologia, OB, stężenie glukozy we krwi oraz badanie ogólne moczu,
• pomiar ciśnienia tętniczego,
• kontrola wagi,
• pomiar obwodu w pasie,
• ogólne badanie u lekarza internisty,
• przegląd stanu uzębienia u stomatologa.

Jak informuje Ministerstwo Zdrowia mężczyźni w Polsce żyją krócej niż kobiety. Przeciętna długość życia kobiet to 82 lata, a mężczyzn niespełna 74. Dodatkowo panowie w naszym kraju żyją o ok. 4 lata krócej niż obywatele innych krajów. Częściej umierają oni na nowotwory złośliwe, choroby układu krążenia oraz choroby naczyń mózgowych, prowadzące do udaru mózgu.

Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego wskazuje także, że Polacy w zdrowiu żyją tylko do 59. roku życia. Aby zmienić te statystyki i zadbać o zdrowie panowie powinni przede wszystkim zatroszczyć się o prawidłowe odżywianie, zrezygnować z używek, zadbać o aktywność fizyczną i robić regularne badania profilaktyczne dla mężczyzn.

Od od 5 maja 2025 r. realizowany jest program profilaktyczny „Moje Zdrowie Bilans Zdrowia Osoby Dorosłej”, który zastąpił „Profilaktyka 40 Plus”. Z nowego programu mogą skorzystać osoby od 20. roku życia. Natomiast częstość wykonywania zależy od wieku:

• osoby w wieku 20-49 lat mogą skorzystać z badań nie częściej niż raz na 5 lat,
• osoby powyżej 49. roku życia, nie częściej niż raz na 3 lata.

W pakiecie badań „Moje Zdrowie Bilans Zdrowia Osoby Dorosłej” znajduje się:

• morfologia krwi,
• stężenie glukozy,
• poziom kreatyniny, wraz z oszacowaną wartością eGFR,
• lipidogram, uwzględniający cholesterol całkowity, LDL, HDL oraz trójglicerydy,
• hormon tyreotropowy (TSH).

W zależności od wieku pacjenta oraz wyników przeprowadzonej ankiety możliwe będzie zlecenie dodatkowych badań diagnostycznych. Wśród nich znajdą się m.in.:

• próby wątrobowe (aminotransferaza alaninowa – ALAT, aminotransferaza asparaginianowa – ASPAT, gammaglutamylotranspeptydaza – GGTP),
• oznaczenie poziomu PSA całkowitego (w celu oceny przerostu prostaty u mężczyzn),
• test na obecność przeciwciał anty-HCV (w kierunku wirusowego zapalenia wątroby typu C),
• oznaczenie stężenia lipoproteiny.

Jednorazowe badanie lipoprotein jest zalecane osobom w wieku 20-40 lat w ramach oceny ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.

W ciągu 14 dni od otrzymania wyników badań, odbędzie się wizyta podsumowująca w gabinecie lekarza lub pielęgniarki. Podczas wizyty zostaną zmierzone:

• ciśnienie tętnicze,
• tętno,
• waga i wzrost (do obliczenia BMI),
• obwód talii i bioder (do obliczenia WHR).

Dodatkowo, osoby powyżej 60. roku życia będą miały ocenione funkcje poznawcze przy użyciu skali Mini-COG.

Panowie już po 40. roku życia mogą mieć problemy w sferze zdrowia intymnego dotyczące potencji. Aby im zapobiegać i cieszyć się sprawnością seksualną mogą wykonać badania hormonów tarczycy oraz zbadać poziom testosteronu. Raz w roku warto także wykonywać próby wątrobowe oraz co 2 lata EKG.

Raz na dwa lata lub w przypadku palenia papierosów raz w roku, należy też sprawdzić poziom cholesterolu i funkcjonowanie gospodarki lipidowej za pomocą lipidogramu. Raz w roku warto także pamiętać o kontroli dermatologicznej z oceną znamion.

Co 2 lata wskazana jest także wizyta u okulisty, aby zapobiec jaskrze lub innym problemom ze wzrokiem.

Im starszy mężczyzna tym częściej powinien wykonywać badania profilaktyczne. Po 50. roku życia wzrasta ryzyko zmian w gruczole krokowym oraz rozwoju raka prostaty. Dlatego mężczyźni 50+, ale też 60+ czy 70+ i starsi raz w roku, ewentualnie raz na 2 lata powinni odwiedzać urologa w celu zbadania prostaty per rectum (palpacyjne badanie przez odbyt) oraz wykonywać badanie laboratoryjne PSA (poziom swoistego antygenu sterczowego).

Panowie po 50. raz w roku powinni także robić:

• badanie EKG,
• lipidogram,
• poziom cukru we krwi,
• badanie na krew utajoną w kale,
• badanie okulistyczne,
• przegląd stanu zębów u stomatologa.

Warto pamiętać też o kolonoskopii, dzięki której możliwe jest wykrycie polipów, a nawet raka jelita grubego.