Młodzi mężczyźni z guzem jądra wielkości grejpfruta. Z doktorem Adamem Madejem, urologiem, rozmawiamy o męskiej profilaktyce

Kolejny raz w listopadzie podkreślamy rolę badań profilaktycznych. Czy widzi pan różnicę w podejściu pacjentów do tego tematu?

Zajmuję się na co dzień chorobami dróg moczowych i męskich narządów płciowych i wydaje mi się, że akcje profilaktyczne zaczynają przynosić efekty. Mężczyźni coraz częściej i coraz chętniej przychodzą do urologa na badania. Ale aby nie było zbyt słodko - nadal trafiają do nas chorzy, którzy zaniedbali własne zdrowie i zgłaszają się dopiero gdy rozwijający się w ich jądrze guz ma wielkość grejpfruta. Kilkakrotnie sam takie usuwałem. Z moich obserwacji wynika, że bardzo często są to pacjenci wysoko funkcjonujący,myślę, ze świadomi wielu spraw, a jednak coś spowodowało, że odwlekali wizytę u urologa. Dlatego uważam, że póki takie sytuacje się zdarzają musimy mówić o profilaktyce i przypominać mężczyznom, że trzeba się badań.

Ile lat miał pana najmłodszy pacjent u którego zdiagnozował pan doktor raka jądra?

18 lat. Na szczęście ten rak nie występuje często. Najczęściej diagnozujemy go u mężczyzn w trzeciej, czwartej dekadzie życia. Rak jądra jest w stu procentach wyleczalny. Jeśli go wcześnie wykryjemy, to pacjent po leczeniu chirurgicznym, usuwamy jądro, może być całkowicie zdrowy i nie wymagać chemio ani radioterapii.

Czy usunięcie jądra zawsze jest konieczne?

Jest to podstawowe leczenie. Chciałbym uspokoić pacjentów, że w większości przypadków będą nadal płodni, a po usunięciu jądra zachowane zostaną funkcje seksualne. Pacjent po takiej operacji normalnie funkcjonuje. Jeśli będzie zainteresowany, to zaproponujemy mu wszczepienie implantu jądra.

Ważne jest aby mężczyzna nie odkładał rozpoczęcia leczenia. Guz jądra będzie się rozwijał, dojdzie do przerzutów, a wtedy leczenie będzie dla niego bardziej obciążające.

Kiedy pana zdaniem powinno się zacząć rozmawiać z chłopcami o męskiej profilaktyce?

Jak najwcześniej. Mam dwóch synów i rozmawiamy o tym, że trzeba się badać. Narządy płciowe i ich choroby nie powinny być tematami tabu. Lepiej aby dzieci dowiadywały się o takich sprawach od rodziców niż kolegów.

Jak często młodzi mężczyźni powinni sobie badać jądra?

Takie badanie powinno się wykonywać raz w miesiącu od 15 roku życia w poszukiwaniu guzków, stwardnień lub nieregularnych struktur. Każda zmiana, którą mężczyzna wyczuje powinna być sygnałem, że należy się zgłosić do lekarza.

Jak powinna wyglądać męska profilaktyka u dojrzałych mężczyzn?

Rak prostaty, który najczęściej rozwija się u mężczyzn po 50 roku życia nie daje żadnych objawów. Możemy go wykryć jedynie robiąc pacjentowi badanie PSA z krwi, badając chorego palcem przez odbytnicę lub wykonując mu rezonans magnetyczny. Dlatego każdy mężczyzna, który ukończył pięćdziesiąty rok życia powinien się zgłosić raz w roku do urologa na badania. Natomiast pacjenci, których ojcowie, dziadkowie lub bracia mieli zdiagnozowanego raka prostaty na taką wizytę powinni się zgłosić już po 45 roku życia.

Apelowałbym do dojrzałych mężczyzn aby nie bagatelizowali też łagodnego rozrostu stercza. W starszym wieku prostata się powiększa co powoduje problemy z oddawaniem moczu. Może to doprowadzić do zniszczenia dróg moczowych, do niewydolności nerek, zatrzymania moczu, kamicy pęcherza i innych powikłań. Jest to choroba, która bardzo często występuje u starszych, sześćdziesięcio-, siedemdziesięcioletnich mężczyzn i nie należy jej lekceważyć. Jeśli pacjent wstaje kilka razy w nocy aby oddać mocz, jeśli ma uczucie niepełnego opróżniania pęcherza, odczuwa przy tym ból, to należy zwrócić się z tym problemem do urologa.

Aby umówić się na wizytę u urologa potrzebna jest skierowanie od lekarza rodzinnego.

W Łodzi na wizytę w ramach NFZ czeka się od kilku tygodni do kilku miesięcy. Co poradzi pan pacjentom, którzy zaobserwowali u siebie niepokojący objaw?

W poradniach poza Łodzią czas oczekiwania jest krótszy. Poza tym zachęcam pacjentów, którzy zauważyli u siebie niepokojące objawy podczas samobadania jądra aby udali się do urologa w poradni i mu o tym powiedzieli. Jestem przekonany, że taki pacjent zostanie skierowany na oddział urologiczny i zoperowany w ciągu tygodnia. To nie jest tak, że wszyscy lekarze odsyłają pacjentów z kwitkiem i odmówią przyjęcia poza kolejką.