Szczepionki przeciw COVID będą w połowie września. A co z grypą?

Te szczepionki będą darmowe. Eksperci radzą zaszczepić się przede wszystkim dzieciom, młodzieży i seniorom oraz dorosłym narażonych na cięższy przebieg choroby.

Jak podaje Ministerstwo Zdrowia decyzja o szczepieniach przeciwko COVID-19 zpadła na podstawie rekomendacji Zespołu ds. Szczepień Ochronnych, wytycznych Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych, zaleceń WHO, oraz Grupy zadaniowej ds. sytuacji nadzwyczajnych (ETF) działającej przy Europejskiej Agencji Leków (EMA).

Szczepionki i wykonanie jej zostanie sfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ).

Szczepionkę będą mogły przyjąć zarówno dzieci w wieku poniżej 12 lat, jak i starsze. Granica wiekowa jest tutaj jednak istotna, bo na tej podstawie różnicowana jest dawka, jaką otrzyma dana osoba (dla młodszych dzieci będzie ona o połowę niższa). W obu przypadkach zostaną zaszczepione szczepionką Spikevax LP.8.1. Co do zasady będzie jednodawkowa - jedynie w przypadku dzieci o znacznie obniżonej odporności (a więc zazwyczaj chorujących na schorzenia przewlekłe) konieczne może być powtórzenie szczepienia po upływie dwóch miesięcy. O tym każdorazowo będzie decydował lekarz. U młodszych dzieci zalecane będzie utrzymanie co najmniej trzymiesięcznego odstępu od przyjęcia ostatniej dawki.

Jak wynika z wytycznych, dzieci i młodzież z chorobami współistniejącymi są uznawane za pozostające w grupie ryzyka cięższego przebiegu COVID-19, dlatego w ich przypadku szczepienie jest szczególnie zalecane.

Inną narażoną grupą są seniorzy (w wieku 60 lat lub starsze). Zaszczepić powinni się także dorośli z chorobami współistniejącymi (np. otyłością, cukrzycą, przewlekłymi chorobami płuc, przewlekłą chorobą nerek, chorobami układu sercowo-naczyniowego, zaburzeniami neurorozwojowymi, aktywną chorobą nowotworową, z immunosupresją -wynikającą z choroby lub leczenia).

Szczepienia są także szczególnie wskazane dla pensjonariuszy placówek opieki długoterminowej i ich opiekunów, kobiet w ciąży, pracowników ochrony zdrowia mający bezpośredni kontakt z pacjentami lub pensjonariuszami opieki długoterminowej.

Jak zaznacza resort zdrowia, sezonowe podanie szczepionki przeciw COVID-19 i połączenie jej ze szczepionką przeciwko grypie jest postępowaniem powszechnie zalecanym i bezpiecznym. Szczepionkę przeciw COVID-19 można podawać w dowolnym czasie przed podaniem lub po podaniu innych szczepionek, w tym "żywych", inaktywowanych, a także szczepionek zalecanych kobietom w ciąży.

Szczepienia przeciw COVID-19 będą przeprowadzane na podstawie e-skierowania, które zostanie wystawione automatycznie na pierwsze szczepienie Spikevax LP.8.1. Skierowanie będzie dostępne na Internetowym Koncie Pacjenta (IKP).
O podaniu każdej kolejnej dawki decyduje lekarz, który wystawia skierowanie.
W przypadku braku automatycznie wystawionego e-skierowania osoba uprawniona w punkcie szczepień może je samodzielnie wystawić oceniając wiek oraz odstęp od przyjęcia ostatniej dawki.
•   Wystawianie skierowań rozpocznie się od dnia 9 września 2025 r.
•   Zapisy na wizyty w terminach podanych przez punkty szczepień w pierwszym tygodniu szczepień (22-26.09.2025 r.) będą możliwe od 15 września 2025 r.
•   Szczepienia będą mogły być wykonywane w punktach szczepień
w dniu 22.09.2025 r. od godz. 16.00.

• przychodnie POZ (każdy POZ może realizować szczepienia zalecane u dorosłych i dzieci z wykorzystaniem szczepionki zapewnionej przez Ministra Zdrowia);
• punkty szczepień w aptekach ogólnodostępnych, które zawarły umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia na realizację usługi szczepień.
  

Pacjenci mogą zapisać się na szczepienie za pośrednictwem IKP (w przypadku gdy punkt szczepień udostępni terminy w e-Rejestracji) lub bezpośrednio w punkcie szczepień.

Wykaz punktów POZ i aptek ogólnodostępnych zostanie opublikowany stronie pacjent.gov.pl. Wykaz obejmuje placówki, które zamówiły szczepionkę do szczepień.
Informacji o terminach szczepień udziela punkt szczepień.

Szczepienie wykonane szczepionką kupioną samodzielnie przez pacjenta (dopuszczoną do obrotu na terytorium RP):

• w aptece ogólnodostępnej podlega rozliczeniu przez NFZ na takich samych zasadach jak usługa wykonana szczepionką zakupioną przez Ministra Zdrowia,
• w POZ koszt świadczenia jest wykonany w ramach stawki kapitacyjnej (przychodnia w której pacjent złożył deklarację) i nie podlega odrębnemu rozliczeniu przez NFZ.
  

Kwestionariusz wstępnego wywiadu przesiewowego przed szczepieniem
przeciw COVID-19 nie obowiązuje. Wpis o kwalifikacji do szczepienia oraz informacja o podaniu szczepionki jest wprowadzana do e-Karty Szczepień.

W sezonie 2025/2026 dostępne są tylko inaktywowane szczepionki przeciw grypie, podawane we wstrzyknięciu. W każdej sytuacji przed wykonaniem szczepienia potrzebna jest recepta. Aby skorzystać z refundacji na szczepionkę potrzebna jest recepta od lekarza, pielęgniarki, położnej lub farmaceuty.

Szczepionki dostępne są:

• w ramach refundacji (w każdym przypadku wymagana jest recepta od lekarza, pielęgniarki, położnej lub farmaceuty),
• niektóre samorządy realizują bezpłatne programy szczepień seniorów i/lub dzieci.

Szczepienia mogą być wykonywane w podmiotach leczniczych (dzieci i dorośli) i wybranych aptekach (dorośli).

Badanie kwalifikacyjne przed szczepieniem osoby dorosłej może wykonać: lekarz, felczer, lekarz dentysta, pielęgniarka, położna, farmaceuta, ratownik medyczny, fizjoterapeuta, diagnosta laboratoryjny, higienistka szkolna.

Badanie kwalifikacyjne przed szczepieniem dziecka może wykonać: lekarz.

Kwalifikacja do szczepienia i podanie szczepionki jest bezpłatne w POZ i w aptece realizującej szczepienia.

Wykonanie szczepienia jest odnotowane w elektronicznej Karcie Szczepień.

Szczepienia przeciw grypie powinny być zalecane i wykonywane przez cały sezon jesienno-zimowy. Optymalny czas szczepienia przeciw grypie powinien mieć miejsce przed rozpoczęciem okresu zwiększonej zachorowalności na grypę, który w Polsce występuje od października do maja, szczyt zachorowań na grypę ma miejsce najczęściej od stycznia do marca).