Od sierpnia duża zmiana. Dla wielu rolników to cios
Nowe limity acetamiprydu od sierpnia 2025 dotyczą 38 produktów rolnych
Od 19 sierpnia 2025 roku wchodzą w życie nowe przepisy Unii Europejskiej (Rozporządzenie Komisji Europejskiej (UE) 2025/158) dotyczące najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości (NDP/MRL) substancji czynnej acetamipryd w 38 produktach rolnych. Już pod koniec kwietnia zapowiadało tę zmianę ministerstwo rolnictwa.
Acetamipryd to substancja czynna insektycydów, czyli środków owadobójczych. Należy do grupy neonikotynoidów. Jest szeroko stosowany w rolnictwie, sadownictwie, warzywnictwie, uprawie roślin ozdobnych, a nawet w leśnictwie, do zwalczania szerokiego spektrum szkodników.
Zmiany te mają istotne znaczenie szczególnie dla producentów owoców i warzyw, gdyż nowe limity będą znacznie niższe niż dotychczasowe.
Dla niektórych roślin, np. porzeczek, sałat, szpinaku, boćwiny, dopuszczalny poziom acetamiprydu zostanie obniżony niemal do zera (do 0,01 mg/kg).
Dla jabłoni i gruszy nowy limit wynosi 0,07 mg/kg (wcześniej 0,4 mg/kg),
- dla czereśni limit spada z 1,5 mg/kg do 0,8 mg/kg,
- dla moreli z 0,8 mg/kg do 0,08 mg/kg,
- dla brzoskwiń i winogron z odpowiednio 0,2 i 0,5 mg/kg do 0,08 mg/kg.
Produkty roślinne, w których wykryje się zbyt wysoką ilość acetamiprydu, nie będą mogły być sprzedawane w Polsce ani w innych krajach Unii Europejskiej. Rolnikom zaleca się ścisłe przestrzeganie okresów karencji.
Co oznacza Najwyższy Dopuszczalny Poziom Pozostałości?
NDP/MRL to skrót oznaczający Najwyższy Dopuszczalny Poziom Pozostałości (ang. Maximum Residue Level). Odnosi się to do maksymalnej, prawnie dopuszczalnej ilości pozostałości substancji czynnej (np. pestycydów, leków weterynaryjnych) w żywności lub paszy.
NDP/MRL są ustalane w celu ochrony zdrowia konsumentów. Ich zadaniem jest zapewnienie, że spożywana żywność jest bezpieczna i nie zawiera szkodliwych ilości pozostałości chemicznych.
Poziomy te są ustalane na podstawie szczegółowych badań toksyczności danej substancji czynnej oraz oceny ryzyka dla zdrowia ludzkiego. Proces ten obejmuje analizę danych naukowych dotyczących sposobu, w jaki substancja rozkłada się w środowisku i w żywności, a także jej potencjalnego wpływu na organizmy żywe.
Gdzie się stosuje: NDP/MRL mają zastosowanie do substancji czynnych używanych w:
- Środkach ochrony roślin (pestycydy): Dotyczy to pozostałości środków stosowanych do ochrony upraw przed szkodnikami, chorobami czy chwastami.
- Lekach weterynaryjnych: Chodzi o pozostałości leków podawanych zwierzętom hodowlanym, które mogą znaleźć się w produktach pochodzenia zwierzęcego (np. mięsie, mleku, jajach).
- Innych substancjach chemicznych: W zależności od regulacji, mogą dotyczyć także innych substancji, które mogą znaleźć się w żywności.
W Unii Europejskiej NDP/MRL są regulowane przez Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady. Oznacza to, że produkty spożywcze wprowadzane do obrotu w UE muszą spełniać te normy, niezależnie od tego, czy zostały wyprodukowane w kraju, czy importowane.
Ustalenie lub obniżenie NDP/MRL ma bezpośredni wpływ na rolników i producentów żywności. Muszą przestrzegać zasad dobrej praktyki rolniczej (DPR) i stosować środki ochrony roślin oraz leki weterynaryjne w taki sposób, aby poziomy pozostałości w produktach końcowych nie przekraczały ustalonych limitów. Przekroczenie tych limitów może skutkować tym, że plony lub produkty nie będą mogły być sprzedawane.
Istnieją systemy monitorowania, które sprawdzają zawartość pozostałości substancji czynnych w żywności, aby upewnić się, że normy NDP/MRL są przestrzegane.
Podsumowując, NDP/MRL dla substancji czynnej to kluczowe narzędzie w zapewnianiu bezpieczeństwa żywności. Określa maksymalne, prawnie dopuszczalne ilości pozostałości tych substancji w produktach spożywczych.
