Ta branża nie może spać spokojnie. Nadchodzi czas wielkich zmian

Polska branża przetwórstwa tworzyw sztucznych jest silnie powiązana z sytuacją gospodarczą w Unii Europejskiej – szczególnie z kluczowymi partnerami handlowymi, takimi jak Niemcy, Czechy, Francja i Włochy. To właśnie Niemcy, największy odbiorca tych polskich produktów, odgrywają dominującą rolę w strukturze eksportu sektora. Niestety, tamtejsze spowolnienie gospodarcze skutkuje spadkiem zamówień i ograniczeniem możliwości rozwoju sprzedaży zagranicznej.

Zgodnie z danymi Plastics Europe oraz GUS, Polska znajduje się w czołówce krajów europejskich pod względem zużycia tworzyw sztucznych i produkcji opakowań, jednak dynamika wzrostu w ostatnich kwartałach uległa wyraźnemu zahamowaniu.

Pomimo wyraźnego spadku cen surowców petrochemicznych od końca 2022 roku – w tym polipropylenu i polietylenu – branża nie odnotowała proporcjonalnego wzrostu rentowności. Główne sektory odbiorcze, takie jak budownictwo, motoryzacja i przemysł AGD, nadal notują niską aktywność inwestycyjną i produkcyjną.

Z raportu European Plastic Converters (EuPC) wynika, że w 2024 roku aż 68 proc. firm przetwórczych w UE sygnalizowało spadek zamówień i opóźnienia w dostawach. Te zjawiska nie omijają również Polski – producenci zmagają się z wahaniami popytu, utrudnionym planowaniem produkcji i presją kosztową.

Segmentem najbardziej odpornym na kryzysy pozostają opakowania jednostkowe – szczególnie w branży spożywczej i farmaceutycznej. Choć ten obszar działalności mierzy się z coraz bardziej rygorystycznymi przepisami unijnymi, w tym dyrektywą Single Use Plastics (SUP), Rozszerzoną Odpowiedzialnością Producenta (EPR) oraz planowanym Pakietem PPWR, opakowania z tworzyw wciąż dowodzą swojej funkcjonalności, higieniczności i niskiego śladu węglowego w porównaniu z alternatywami.

Krytyka medialna i presja ze strony opinii publicznej często nie uwzględniają pełnego cyklu życia produktów – co branża próbuje równoważyć kampaniami informacyjnymi oraz inwestycjami w ekoprojektowanie i recykling. Planowane wdrożenie ogólnopolskiego systemu kaucyjnego (RDS) w 2025 roku może stanowić przełom, zarówno pod względem środowiskowym, jak i wizerunkowym.

W obliczu rosnących wymagań rynkowych i regulacyjnych wiele polskich firm inwestuje w modernizację parków maszynowych, automatyzację oraz cyfryzację produkcji. Technologie Przemysłu 4.0, takie jak Internet Rzeczy (IoT), analiza danych czy robotyzacja, stają się standardem wśród średnich i dużych przetwórców.

Firmy podkreślają, że ich kompetencje technologiczne dorównują – a w niektórych obszarach przewyższają – zachodnich konkurentów. Przykładem są innowacyjne metody formowania wtryskowego czy recyklingu chemicznego, wdrażane przez liderów rynku krajowego.

Prognozy makroekonomiczne na 2025 rok przewidują wzrost PKB Polski na poziomie 3–4 proc., przy jednoczesnym ożywieniu konsumpcji prywatnej i inwestycji publicznych, m.in. dzięki funduszom unijnym z Krajowego Planu Odbudowy (KPO). To może stworzyć sprzyjające warunki do odbudowy popytu na produkty z tworzyw sztucznych.

Kluczowe dla przyszłości branży będą:

• utrzymanie tempa inwestycji w technologie niskoemisyjne,
• dostosowanie się do nowych przepisów unijnych,
• rozwój materiałów biodegradowalnych i recyklatów,
• oraz wzmacnianie lokalnych łańcuchów dostaw.

Jak wskazuje raport Deloitte „Plastics industry outlook 2025”, firmy, które już dziś inwestują w elastyczność operacyjną i śledzenie śladu węglowego swoich produktów, zyskają przewagę konkurencyjną w nadchodzącej dekadzie.

Podsumowując, polska branża przetwórstwa tworzyw sztucznych stoi przed koniecznością redefinicji swojej roli w gospodarce – z producenta masowych wyrobów na dostawcę innowacyjnych, zrównoważonych rozwiązań. Choć nadchodzące lata przyniosą wiele wyzwań, branża wydaje się dobrze przygotowana, by przekształcić presję w impuls do modernizacji i trwałego wzrostu.