Została żoną jako dziecko. Cała Ameryka była w szoku
W 1937 roku fotografia 22-letniego Charliego Johnsa czytającego Biblię swojej 9-letniej żonie, Eunice Winstead, obiegła całą Amerykę. Ich legalny ślub w Tennessee stał się symbolem narodowego szoku i początkiem debaty, która na zawsze zmieniła postrzeganie małżeństw dzieci w Stanach Zjednoczonych.
Małżeństwo, które wstrząsnęło Ameryką
W maju 1937 roku w małej społeczności wschodniego Tennessee 22-letni Charlie Johns poślubił 9-letnią Eunice Winstead. Związek, choć dziś budzi grozę, był wówczas całkowicie legalny – w Tennessee nie istniał dolny limit wieku małżeńskiego, o ile rodzice wyrazili zgodę.
Rodzice Eunice, zmagający się z ubóstwem, uznali, że Charlie zapewni ich córce lepsze życie. Małżeństwo zostało pobłogosławione przez lokalnego pastora, a zdjęcie, na którym Charlie czyta Biblię swojej dziecięcej żonie, trafiło do gazet w całym kraju.
W tamtym czasie takie przypadki nie były odosobnione. W wiejskich rejonach Południa USA, gdzie bieda i tradycja często decydowały o losie dzieci, małżeństwa z udziałem bardzo młodych dziewcząt i starszych mężczyzn były cicho akceptowane. W przypadku Winsteadów i Johnsów, rodzinna decyzja była podyktowana nadzieją na stabilność i wsparcie dla dziecka.
Społeczne reakcje i narodowa debata
Gdy historia Charliego i Eunice trafiła na łamy ogólnokrajowych gazet, wywołała gwałtowną debatę. Część opinii publicznej była oburzona – krytycy nazywali ślub formą przemocy wobec dziecka.
W listach do redakcji i na łamach gazet domagano się natychmiastowej zmiany prawa. Z drugiej strony, wielu mieszkańców Południa broniło praktyki jako zgodnej z tradycją i koniecznością ekonomiczną, podkreślając, że rodzice najlepiej wiedzą, co dobre dla ich dzieci.
Małżeństwo Winstead i Johnsa stało się punktem zapalnym dla ogólnokrajowej dyskusji o granicach rodzicielskiej zgody i prawach dzieci. W ciągu kilku miesięcy temat był szeroko komentowany w radiu, prasie i na spotkaniach społecznych. Tennessee i inne stany zaczęły rozważać wprowadzenie minimalnego wieku małżeńskiego, choć prawdziwe reformy miały nadejść dopiero dekady później.
Tradycja kontra zmiana – kontekst historyczny
W latach 30. XX wieku amerykańskie prawo dotyczące ślubów dzieci było niezwykle liberalne. W wielu stanach, zwłaszcza na Południu i w Appalachach, nie istniały żadne przepisy określające minimalny wiek zawarcia małżeństwa. Wystarczyła zgoda rodziców lub opiekunów, by nawet kilkuletnie dziecko mogło zostać legalnie poślubione.
Praktyka ta była szczególnie rozpowszechniona w społecznościach wiejskich, gdzie bieda i brak perspektyw edukacyjnych popychały rodziny do takich decyzji.
Związki takie jak ten między Charlie’em a Eunice były postrzegane jako forma zabezpieczenia przyszłości dziewczynki. W niektórych przypadkach, jak w rodzinie Winsteadów, rodzice widzieli w starszym mężu szansę na lepszy byt i ochronę przed jeszcze większym ubóstwem. Jednak dla wielu Amerykanów, zwłaszcza mieszkańców miast i środowisk progresywnych, takie praktyki były nie do przyjęcia.
Życie po ślubie – losy Eunice i Charliego
Mimo kontrowersji, małżeństwo Charliego i Eunice przetrwało dziesięciolecia. Para doczekała się dziewięciorga dzieci i przez lata prowadziła wspólne gospodarstwo domowe. W wywiadach z lat 70. i 80. Eunice podkreślała, że nie czuła się skrzywdzona, a jej życie było "zwyczajne jak na tamte czasy".
Jednak współcześni badacze zwracają uwagę, że jej głos – podobnie jak głosy tysięcy innych dzieci w podobnej sytuacji – był kształtowany przez normy społeczne, które nie dawały im wyboru ani możliwości sprzeciwu.
Małżeństwo Winsteadów i Johnsów stało się symbolem zarówno trwałości rodzinnych więzi, jak i dramatycznych konsekwencji braku ochrony prawnej dla dzieci. Ich historia była wielokrotnie przywoływana w debatach o reformie prawa rodzinnego w USA.
Wpływ na prawo i długotrwałe skutki
Publiczne oburzenie po ślubie Eunice i Charliego skłoniło ustawodawców w Tennessee i innych stanach do pierwszych prób wprowadzenia minimalnego wieku małżeńskiego. Jednak zmiany były powolne i często połowiczne.
W Tennessee dopiero w 2018 roku wprowadzono bezwzględny zakaz ślubów osób poniżej 17. roku życia, a w wielu innych stanach do dziś istnieją wyjątki pozwalające na małżeństwa nieletnich za zgodą rodziców lub sądu.
Według badań organizacji takich jak Unchained At Last, w latach 2000–2020 w USA legalnie zawarto ponad 200 000 małżeństw z udziałem nieletnich, z czego zdecydowana większość dotyczyła dziewcząt. Dziecięce małżeństwa są dziś szeroko krytykowane przez organizacje praw człowieka jako forma przemocy i wyzysku, prowadząca do przerwania edukacji, ubóstwa i problemów zdrowotnych.
Małżeństwa dzieci w XXI wieku – problem nierozwiązany
Mimo upływu lat, małżeństwa dzieci pozostają legalne w części Stanów Zjednoczonych. W 2024 roku tylko 12 stanów wprowadziło całkowity zakaz takich związków.
W pozostałych stanach, za zgodą rodziców lub sądu, wciąż możliwe jest poślubienie osoby niepełnoletniej, czasem nawet poniżej 16. roku życia. Według danych organizacji Human Rights Watch, w ostatnich dwóch dekadach tysiące dzieci, głównie dziewcząt, zostało legalnie wydanych za mąż.
Dyskusja wokół tej praktyki pozostaje żywa. Zwolennicy tradycji argumentują, że decyzje rodzinne powinny być szanowane, przeciwnicy wskazują na ryzyko przemocy, wykluczenia i utraty dzieciństwa. W 2023 roku głośnym echem odbiła się sprawa z Missouri, gdzie sąd zezwolił na ślub 15-latki z 24-letnim mężczyzną – mimo protestów organizacji społecznych.
