Poznań: W Forcie VII zainaugurowano Miesiąc Pamięci Narodowej
W Forcie VII w Poznaniu odbyła się uroczystość upamiętniająca ofiary niemieckiej okupacji z lat 1939–1945, połączona z inauguracją Miesiąca Pamięci Narodowej. W tym roku szczególne miejsce w obchodach poświęcono postaci generała Wincentego Nowaczyńskiego – powstańca wielkopolskiego i oficera Wojska Polskiego, który zginął właśnie w murach tego tragicznego miejsca.
Fort VII, znajdujący się na poznańskich Jeżycach, w czasie II wojny światowej pełnił funkcję pierwszego na ziemiach polskich obozu koncentracyjnego. To tutaj więziono i mordowano tysiące mieszkańców Wielkopolski.
3 kwietnia 2025 roku pod Ścianą Śmierci złożono kwiaty, oddając hołd wszystkim, którzy zostali tu bestialsko zamordowani. W ceremonii udział wzięli przedstawiciele władz państwowych, samorządowych oraz środowisk kombatanckich.
Podczas uroczystości przewodniczący Rady Miasta Poznania, Grzegorz Ganowicz, podkreślił znaczenie pamięci historycznej jako fundamentu do budowania przyszłości.
– Spotykamy się tutaj nie tylko, by wspominać, ale też wyciągać wnioski – mówił. – Fort VII przypomina nam, czym kończy się nienawiść i pogarda. To lekcja, która powinna na nowo wybrzmiewać w czasach, gdy pokój nie jest już oczywistością.
W centrum tegorocznych obchodów znalazła się postać Wincentego Nowaczyńskiego – nauczyciela, oficera, działacza społecznego i patrioty. Urodzony w 1883 roku, po latach służby w wojsku niemieckim w czasie I wojny światowej, po powrocie do Polski aktywnie uczestniczył w Powstaniu Wielkopolskim. Dowodził kompanią, a później batalionem 57 pułku piechoty. Walczył również na froncie wojny polsko-bolszewickiej, gdzie odniósł ciężkie rany. Jego postawa została wielokrotnie uhonorowana, m.in. Orderem Virtuti Militari oraz Krzyżem Walecznych.
Po odejściu z czynnej służby wojskowej w 1932 roku, osiadł w Izdebnie w powiecie międzychodzkim. Tam zaangażował się w działalność gospodarczą i patriotyczną, był m.in. prezesem rady nadzorczej lokalnej spółdzielni rolniczo-handlowej. Po wybuchu II wojny światowej zgłosił się ochotniczo do obrony Warszawy. Po kapitulacji miasta wrócił do domu, lecz już kilka dni później został aresztowany przez Gestapo.
Po pobycie w kilku więzieniach, na początku 1940 roku trafił do Fortu VII, gdzie w ostatnich dniach stycznia został zamordowany. Do dziś nie wiadomo, gdzie spoczywają jego szczątki. Uważa się, że był najwyższym rangą oficerem zamordowanym w tym miejscu.
Generał Wincenty Nowaczyński pośmiertnie otrzymał szereg odznaczeń, a w 2018 roku – z okazji 100-lecia odzyskania niepodległości – został awansowany przez Prezydenta RP do stopnia generała brygady.
Obchody Miesiąca Pamięci Narodowej potrwają przez cały kwiecień. W ich ramach planowane są kolejne wydarzenia upamiętniające bohaterów i ofiary niemieckiego terroru, w tym wystawy, wykłady i spotkania edukacyjne.
