Program FEnIKS. Rusza nabór dla samorządów, do wzięcia 500 mln zł

Rosnąca liczba ekstremalnych zjawisk pogodowych — intensywnych opadów, fal upałów i okresów suszy — wymaga od miast nowego podejścia do zarządzania wodami opadowymi. Dlatego ruszył nabór wniosków w ramach programu „Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (FEnIKS)”, który ma pomóc samorządom w realizacji projektów opartych na rozwiązaniach przyjaznych naturze. Środki przeznaczone są na inwestycje, które zwiększą odporność miast na skutki zmian klimatu, poprawią retencję wody i jakość życia mieszkańców.

Dofinansowanie obejmuje inwestycje związane z gospodarowaniem wodami opadowymi oraz rozwojem zielono-niebieskiej infrastruktury. Projekty mogą dotyczyć m.in. tworzenia systemów retencyjnych z udziałem roślinności. Także modernizacja sieci kanalizacyjnych, budowa zbiorników i ogrodów deszczowych i wprowadzania rozwiązań opartych na przyrodzie wchodzą w zakres projektu. Wsparcie kierowane jest również do samorządów realizujących zadania ujęte w miejskich planach adaptacji do zmian klimatu. Inwestycje muszą przyczyniać się do ograniczenia ryzyka podtopień i zalewów, a także do spowalniania odpływu wód opadowych z terenów zurbanizowanych.

O środki mogą ubiegać się jednostki samorządu terytorialnego i ich związki. Co więcej, także jednostki organizacyjne działające w imieniu samorządów oraz podmioty realizujące usługi publiczne w zakresie zadań jednostek samorządu terytorialnego mają szansę zostać beneficjentami. NFOŚiGW liczy na udział przede wszystkim miast średnich liczących powyżej 20 tys. mieszkańców. Zachęca również do udziału stolice powiatów o liczbie mieszkańców w granicach 15–20 tys. Z naboru wyłączono natomiast miasta objęte już wsparciem w ramach działania FEnIKS 1.2. Także miejscowości biorące udział w programie dla miast tracących funkcje społeczno-gospodarcze we wschodnich regionach kraju nie mogą się ubiegać o wsparcie.

Nabór wniosków potrwa od 30 września 2025 r. do 30 kwietnia 2026 r. Budżet programu wynosi 500 mln zł. Projekty muszą spełniać określone kryteria kwalifikowalności wydatków oraz odpowiadać standardom technicznym określonym w dokumentacji konkursowej. Wnioski należy składać elektronicznie za pośrednictwem systemu NFOŚiGW.

Ogłoszony konkurs ma kluczowe znaczenie dla zwiększenia odporności polskich miast na skutki zmian klimatu. Finansowanie pozwoli samorządom realizować inwestycje, które ograniczą skutki gwałtownych opadów i susz. Ponadto poprawią one estetykę przestrzeni publicznych i komfort życia mieszkańców. Zielono-niebieska infrastruktura to także sposób na efektywne gospodarowanie wodą i włączenie elementów przyrody w tkankę miejską. Niewątpliwie taki kierunek rozwoju sprzyja adaptacji do nowych warunków klimatycznych.

Nowy nabór w ramach programu FEnIKS to realna szansa dla samorządów na inwestycje w zrównoważoną gospodarkę wodną i rozwój zielono-niebieskiej infrastruktury. Szczegóły tego nowego wsparcia związanego z rozwojem zielono-niebieskiej infrastruktury można znaleźć na stronie NFOŚiGW. Projekty współfinansowane ze środków unijnych pozwolą miastom lepiej przygotować się na skutki zmian klimatu i podnieść odporność środowiskową przestrzeni miejskich. Dzięki tym działaniom możliwe będzie tworzenie miast bardziej przyjaznych mieszkańcom, bezpiecznych i odpornych na ekstremalne zjawiska pogodowe.