Kromieryż: Mają tu globus z nieznanym światem i piękne ogrody

Kromieryż (Kroměříž) jest malutkim miasteczkiem kraju zlińskiego, w którym mieszka mniej niż 30 tysięcy ludzi - to mniej więcej tyle, ile w polskich Zgierzu czy Grodzisku Mazowieckim. Zapewniamy jednak, że atrakcji w nim tyle, że swobodnie można spędzić tam co najmniej kilka dni. Dość dodać, że maleńki Kromieryż doczekał się aż trzech zabytków na liście UNESCO! To kolejno:

• Pałac arcybiskupów nazywany też zamkiem - został zbudowany w XIII wieku, dwieście lat później przebudowano go w duchu renesansu. Wszystko dlatego, że arcybiskupi rezydujący w Ołomuńcu chcieli mieć imponującą letnią rezydencję. Arcibiskupský zámek Kroměříž zyskiwał więc coraz to nowszy kostium architektoniczny, wyposażano go w imponujące obrazy i księgi. To tutaj rozstrzygano spory szlacheckie, to tutaj zgromadzono niesamowitą bibliotekę mieszczącą także księgi zakazane. Do dzisiaj stoją w niej globusy pokazujące świat znany (i nieznany) w epoce wielkich odkryć geograficznych. Jeden taki globus był kiedyś jak markowy samochód w garażu współczesnych celebrytów! Będąc w pałacu, warto trochę się napocić i wejść na wieżę widokową, skąd widać piękną panoramę.

• Ogrody przy pałacu (nazywane też zamkowymi) - barok "zajął się" także otoczeniem bogatych pałaców, więc wokół zamku arcybiskupów możemy dziś podziwiać ponad 60 hektarów pięknej zieleni. Na razie wstęp do ogrodów jest darmowy, nie trzeba zatem kupować biletu do zamku, by go zobaczyć!
• Osobne ogrody kwiatowe (inaczej Květná zahrada) - te ogrody umiejscowione są na drugim końcu Kromieryża: z centrum dojdziecie tam pieszo w 15-20 minut łagodnego spaceru; to całe założenie parkowe, z unikalną rotundą (pawilonem ogrodowym) o bogatym wystroju oraz kolumnadą z punktem widokowym, z którego rozpościera się panorama labiryntów z żywopłotu. Tutaj wstęp jest już płatny, a najdroższy bilet kosztuje ok. 38 złotych. Obowiązuje jednak sporo zniżek i biletów łączonych, można też skorzystać z darmowych oprowadzań. Bilety można kupić online pod tym linkiem.

W Kromieryżu warto zobaczyć także wszystko, co dookoła: ratusz, muzeum mieszczące się w byłej szkole jezuitów, synagogę czy cmentarz żydowski. Idąc w kierunku starego miasta, widać przekrój historii architektury: mamy i małe kupieckie kamieniczki, i modernistyczne plomby. Na rogu rozłożył się budynek w stylu okrętowym, z pasami okien i opływową bryłą - teraz zdobią go znaki fabryki Baťy, chociaż z potęgi obuwniczej Europy zostało już naprawdę niewiele.

Gdy będziecie w pałacu arcybiskupów ołomunieckich, po prawej za bramą możecie dostrzec tablicę upamiętniającą pobyt Bartosza Paprockiego, który na Morawy zbiegł przed prześladowaniami za popieranie Habsburgów. Arcybiskup Stanisław Pawłowski zapewnił mu wikt i opierunek, przy okazji wspierając go w rozwijaniu badań nad czeską heraldyką. Wcześniej Paprocki napisał bowiem "Herby rycerstwa polskiego", księgę, którą uznaje się za podwaliny polskiej heraldyki. W ten sposób Polacy i Czesi mają jeszcze jeden punkt wspólny.

Kromieryż wręcz kipi od baroku i rokoko, co wykorzystano w kultowym "Amadeuszu" Formana. Wiedeń grała Sala zgromadzeń, na końcu której - to kolejna ciekawostka - współcześnie umiejscowiono makietę sejmu, a w spisie posłów nie brakuje i polskich nazwisk. Natomiast w Sali zgromadzeń uczniowie odbierają dyplomy podczas oficjalnych uroczystości. To właśnie tutaj sufit zdobi gigantyczne płótno (tak, płótno, a nie malowidło!) z apoteozą jednego z biskupów.

Galeria obrazów na zamku jest przebogata, chociaż to i tak nie wszystko: mieści w sobie bowiem... obraz Tycjana. "Marsjasz obdzierany ze skóry" długo uchodził za nieskończony obraz mistrza renesansu, ponieważ malarz pod koniec życia właśnie w ten sposób formował swoje dzieła. Mało tego, długo nikt nawet nie wiedział, że to "prawdziwy" Tycjan wisi w Kromieryżu. Wydało się dopiero w latach 80. XX wieku (!), gdy podczas konserwacji odkryto sygnaturę mistrza.

Materiał powstał we współpracy z Czech Tourism.