Muzea Watykańskie prezentują Salę Konstantyna po renowacji

Nowe techniki i technologie

„Renowacja ujawniła wiele nowości – pod względem technik, stylu i metod – dotyczących jednego z największych przedsięwzięć renesansowych. Renowacja tę można określić jako „wzorcową”, ponieważ odzwierciedla działalność wielkiej machiny Muzeów Watykańskich w dziedzinie badań, konserwacji i renowacji” – powiedziała Barbara Jatta, dyrektor Muzeów Watykańskich, podczas prezentacji odrestaurowanej Sali Konstantyna, największej spośród sal prezentujących freski Rafaela. Były to „lata ciężkiej pracy i koordynacji ekipy konserwatorów na wzór zespołu malarzy” – dodała.

Prace restauracyjne prowadzone były przez Laboratorium Restauracji Malarstwa i Materiałów Drewnianych Muzeów Watykańskich. Kluczowy był wkład Gabinetu Badań Naukowych, kierowanego przez Fabio Morresiego, który przeprowadził dogłębną analizę z wykorzystaniem najnowocześniejszych technologii, takich jak reflektografia, podczerwień w fałszywych kolorach, fluorescencja UV i ukierunkowane analizy chemiczne. Cała interwencja została również udokumentowana za pomocą trójwymiarowego modelu uzyskanego dzięki skanowaniu laserowemu, który obecnie jest uważany za punkt odniesienia dla zintegrowanych badań dużych dekoracji artystycznych.

Zwieńczenie dziesięcioletniego projektu

Zakończenie renowacji Sali Konstantyna stanowi zwieńczenie dziesięcioletniego projektu. Rozpoczął się on bowiem w marcu 2015 r., a zakończył w grudniu 2024 r. W ten sposób zwiedzającym i badaczom przywrócono renesansowe arcydzieło, będące owocem geniuszu Rafaela, jego warsztatu, i artystów, którzy kontynuowali jego dzieło. Prac nad freskami w Sali Konstantyna nie przerwała bowiem śmierć Rafaela, która miała miejsce 6 kwietnia 1520 r. – były one dalej prowadzone przez różnych artystów za pięciu pontyfikatów, od Leona X do Sykstusa V. Po śmierci mistrza jego dzieło kontynuowali m.in. Rafaela Giulio Romano i Giovanni Francesco Penni.

Największa z tzw. Stanze di Rafaelo nazwana została na cześć wielkiego rzymskiego cesarza – Konstantyna, który zapewnił wolność religii i kultu w Cesarstwie Rzymskim. Można w niej podziwiać jedne z ostatnich dzieł Rafaela, jakimi są dwie personifikacje – Przyjaźni (Comitas) i Sprawiedliwości (Iustitia), które jako jedyne zostały namalowane w technice olejnej.