Odwiedź Galerię Zdzisława Beksińskiego w Muzeum Historycznym w Sanoku

Największa na świecie – licząca ok. 600 prac – ekspozycja prezentuje bogatą i różnorodną twórczość jednego z najciekawszych, najbardziej intrygujących artystów współczesnych. Wystawa posiadająca – w dużym stopniu – autorski profil jest retrospektywą odzwierciedlającą rozwój i przemiany stylistyczno-formalne, jakim ta sztuka podlegała w czasie.

Otwierająca ekspozycję sala sanocka – obok znakomitych fotografii z lat 50. – prezentuje wczesne prace, tworzone na gruncie abstrakcji wraz z serię unikatowych obrazów malowanych na szkle czy równie interesujących realizacji rzeźbiarskich.

Kolejna sala, stanowiąca wiernie odtworzoną warszawską pracownię, wprowadza widza w sugestię przestrzeni, w której powstawały te znakomite dzieła, dając możliwość bezpośredniego wniknięcia w intymny, codzienny świat Mistrza, jego sposób myślenia i tworzenia.

Szerokie spektrum prac szkicowych, rysunkowych i graficznych z różnych okresów, umieszczonych w szufladach gablot, obrazuje bezustanne doskonalenie warsztatu – w poszukiwaniu własnych, autonomicznych form wyrazu.

Nie brakuje też prac komputerowych, jednak wyrazistym akcentem ekspozycji są dwie sale ulokowane na niższych kondygnacjach, prezentujące najważniejszą w całym dorobku twórczość malarską.

Obrazy, poprzez które artysta wyrażał się najpełniej – zarówno te z okresu fantastycznego, jak i z ostatnich 20 lat twórczości – stanowią okazję do duchowej wędrówki labiryntem niezwykłego talentu i nieograniczonej wyobraźni. Można tu także zobaczyć dzieło wyjątkowe – ostatni obraz, ukończony w dniu śmierci artysty.

Towarzyszące ekspozycji pokazy multimedialne przybliżają sylwetkę twórcy, a całość dopełnia rozbrzmiewająca muzyka ulubionych kompozytorów.

Zdzisław Beksiński urodził się 24 lutego 1929 r. w Sanoku. Tutaj też kończył gimnazjum i liceum. W 1947 r. rozpoczął studia na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej. Po ich ukończeniu, w 1952 r. zobowiązany nakazem pracy musiał pozostać najpierw w Krakowie, potem przenieść się do Rzeszowa, by w 1955 r. powrócić do Sanoka.

W 1951 r. ożenił się z Zofią Heleną z d. Stankiewicz (ur. 25 marca 1928 r. w Dynowie, zm. w Warszawie 22 września 1998 r.), która w latach 50. XX w. pozowała do wielu fotografii artystycznych męża.

W 1958 r. urodził się Tomasz Beksiński – jedyne dziecko Zofii i Zdzisława (zm. 24 grudnia 1999 r.).

W rodzinnym mieście Zdzisław Beksiński uprawiał fotografikę, okazując się samodzielnym i nowatorskim twórcą, wyprzedzając wiele odkryć awangardy europejskiej. Dorobek fotograficzny zamyka serią fotomontaży polegających na zestawieniu różnych fotografii nie mających ze sobą uchwytnego związku.

Jeszcze pracując w Rzeszowie, zaczął dużo rysować. W Sanoku tworzył rzeźby pełnoplastyczne i reliefy. Uprawiał abstrakcję, która dominowała wówczas w sztuce światowej, a w Polsce stała się najsilniejszą reakcją na narzucany socrealizm. W twórczości abstrakcyjnej Beksiński również szedł własną drogą, odległą od dominującego taszyzmu.

W 1960 r. pokazane przy okazji kongresu Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki AICA prace Beksińskiego zwracają uwagę ówczesnego prezesa AICA i zarazem dyrektora Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku, który proponuje Beksińskiemu półroczne stypendium w USA. Artysta świadomy już swojej własnej drogi twórczej pozostaje w Sanoku, nie chcąc, by wyjazd rozpraszał jego własne poszukiwania. Pierwszym znaczącym sukcesem tej sztuki staje się urządzona w 1964 r. przez Janusza Boguckiego wystawa w Starej Pomarańczarni w Warszawie.

Kiedy w 1972 r. Bogucki ponownie pokazuje obrazy Beksińskiego w Warszawie, artysta zaskakuje widzów całkowitym zerwaniem z awangardą. Eksponowane tam głównie pejzażowe i figuralne kompozycje wprowadzają w tzw. "okres fantastyczny", który umacniać będzie jego pozycję w sztuce współczesnej, pokazując całkowicie indywidualną i w gruncie rzeczy samotną drogę twórczą, jakby na przekór wszystkim awangardowym prądom i kierunkom.

 Sukces artystyczny poprawia jego sytuację materialną, pozwalając mu żyć wyłącznie z samej twórczości. Jego obrazy zyskują coraz wyższe ceny. "Okres fantastyczny" związany jest przede wszystkim z pobytem artysty w Sanoku. Jednakże władze miasta planują wyburzenie rodzinnego domu artysty. Beksiński decyduje się przeprowadzić do Warszawy i w 1976 r. organizuje mieszkanie i pracownię w bloku na Ursynowie. Latem 1977 r. Beksiński ostatecznie likwiduje swoje sanockie mieszkanie i przenosi się do Warszawy.

Kontakty z mieszkającym we Francji marszandem Piotrem Dmochowskim i podpisany z nim kontrakt przyniosą próbę wylansowania artysty na Zachodzie. Początkowo dobrze rozwijająca się współpraca będzie przemieniać się w konflikt, kiedy artysta zacznie odchodzić od sposobu malowania charakterystycznego dla "okresu fantastycznego", który przyniósł mu taki sukces. Motywy jego obrazów zawężają się do figur lub głowy jednej lub kilku postaci. Coraz rzadziej widzimy pejzaże, na dodatek pozbawione już owej wizyjnej iluzyjności. Artysta skupia się bardziej na środkach artystycznych, mniej na temacie.

Na początku lat 90. Beksiński kupuje kserokopiarkę i wraca po latach do rysunku, tworzonego z wykorzystaniem kopiowanych etapów pracy, prowadzonych ku różnym rozwiązaniom. W kilku ostatnich latach artysta uprawia twórczość, którą zwykliśmy nazywać grafiką komputerową. Wraca tutaj w pewnym sensie do fotografii, zwłaszcza do montażu fotograficznego. Jego grafika komputerowa powstaje wyłącznie z przetwarzania zdjęć, nigdy poprzez wprowadzanie własnego rysunku.

21 lutego 2005 r. Zdzisław Beksiński został brutalnie zamordowany w swoim warszawskim mieszkaniu. Zgodnie z zapisem testamentowym artysty Muzeum Historyczne stało się jego jedynym spadkobiercą, przejmując kilka tysięcy prac, w tym fotografie, rysunki, grafiki i obrazy.

W 2006 r. urządzono w Muzeum Narodowym w Gdańsku wielką pośmiertną retrospektywę Beksińskiego, obejmującą przekrój całego dorobku artysty. Wszystkie pokazywane prace pochodziły ze zbiorów sanockiego muzeum.

19 maja 2012 r. w odbudowanym południowym skrzydle zamku otwarto nową Galerię Zdzisława Beksińskiego wraz z odtworzoną pracownią warszawską.

Godziny otwarcia:

• od 16 kwietnia do 15 listopada

pon. 8:00 – 12:00 
wt. 9:00 – 17:00
śr. 9:00 – 17:00
czw. 9:00 – 17:00
pt. 9:00 – 17:00
sob. 9:00 – 17:00
niedz. 9:00 – 17:00

od 16 listopada do 15 kwietnia

pon. 8:00 – 12:00
wt. 9:00 – 16:00
śr. 9:00 – 16:00
czw. 9:00 – 16:00
pt. 9:00 – 16:00
sob. 9:00 –15:00
niedz. 9:00 – 15:00

W poniedziałki wstęp bezpłatny

Bilety:

• normalny – 29 zł
• ulgowy – 19 zł
• rodzinny 2+1 – 72 zł
• rodzinny 2+2 – 88 zł
• rodzinny 2+3 i więcej – 100 zł
• bilet na 1 wystawę czasową (dla osób które nie zwiedzają ekspozycji stałych) – 5 zł
• audioprzewodnik – 12 zł

Instrukcja obsługi audioprzewodnika

• przewodnik w języku polskim – 100 zł (1 przewodnik może oprowadzać grupę do 25 osób)
• przewodnik w języku angielskim, francuskim lub niemieckim – 150 zł (po wcześniejszym ustaleniu w kasie lub tel. + 48 13 46 306 09 wew. 35)
  

Rezerwacje przewodników (oprowadzanie indywidualne i grupowe) prosimy kierować na adres e-mail: rezerwacja.mhs@interia.pl

Kasa muzeum nie prowadzi sprzedaży biletów on-line.

Muzeum Muzeum Historyczne w Sanoku
ul. Zamkowa 2
38-500 Sanok

Tel./Fax 13 46 306 09

e-mail: sekretariat.muzeum@interia.pl
lub: sanok.muzeum@gmail.com

Aktualnie z głębi Polski do Sanoka można się dostać samochodem bądź autobusem a także pociągiem. Bezpośrednie autobusy i busy firm prywatnych oraz PKS kursują z kilku dużych ośrodków miejskich, ale po drodze przejeżdżają też przez mniejsze miejscowości. Kolej utrzymuje bezpośrednie pociągi łączące Zagórz i Sanok m.in. z Krosnem, Jasłem, Rzeszowem, Tarnowem i Krakowem oraz Ustrzykami Dolnymi. Na okres wakacji uruchamiane jest połączenie kolejowe z Rzeszowa i Sanoka do Łupkowa i dalej do Medzilaborec na Słowacji. Trasa jest ciekawa widokowo – biegnie przełomami rzek, mija pięknie wpisane w krajobraz zabytkowe cerkwie, kościoły, ruiny... 

Na terenie miasta działa komunikacja miejska (MKS). Autobusy miejskie dojeżdżają także do kilku pobliskich miejscowości m.in. linia nr 5 do Zagórza, gdzie zwiedzić można wspaniale położone na wzgórzu Mariemont nad doliną Osławy ruiny warownego klasztoru Karmelitów Bosych (XVIII w.) z wieżą widokową.

W kilku punktach miasta ulokowano postoje taksówek. Obok sanockiego zamku przy ul. Zamkowej znajduje się całodobowy, strzeżony parking.

W pobliżu muzeum, pod staromiejską skarpą tuż przy Schodach Zamkowych, ulokowano bezpłatny parking przeznaczony głównie dla autokarów wycieczkowych. W muzeum funkcjonuje winda i toalety przystosowane dla osób niepełnosprawnych.

Sanok to urocze miasto w województwie podkarpackim, w Dolinie Sanu oraz Dolinie Sanockiej. W zasadzie każdy, kto jedzie w Bieszczady, przejeżdża także przez Sanok. Miasto zamieszkane jest obecnie przez ok. 40 tys. osób i jest uroczym przystankiem do lub z bieszczadzkich wojaży i wędrówek. Z czego najbardziej znany jest Sanok? Oczywiście ze słynnych autobusów Autosan! Co jeszcze warto zobaczyć w Sanoku i okolicach?

• Sanok Rynek i Starówka
• Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku
• Obiekty związane z tzw. Linią Mołotowa
• Zamek Sobień (obecnie zamknięty do końca roku, trwają prace konserwatorskie)
• Góry Słonne

Tutaj znajduje się jedna z najdłuższych serpentyn w Polsce, wybudowana jeszcze przez władze austriackie w 1852 roku. Corocznie w czerwcu organizuje się tutaj Bieszczadzki Wyścig Górski. Na serpentynach znajduje się punkt widokowy z parkingiem, na którym można zatrzymać się samochodem. Roztacza się stąd piękny widok na Bieszczady

• Deskale Arkadiusza Andrejkowa
• Ruiny Klasztoru Karmelitów bosych w Zagórzu
• Cerkwie Szlaku Architektury Drewnianej