Ulga IKZE. Sposób na niższy PIT

Ulga IKZE to atrakcyjny mechanizm wspierający oszczędzanie na emeryturę poprzez obniżenie należnego podatku. W dobie niepewności systemu emerytalnego coraz więcej osób decyduje się na samodzielne gromadzenie kapitału w ramach III filaru. IKZE, czyli Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego, oferuje nie tylko długoterminowe korzyści finansowe, ale i natychmiastową ulgę podatkową. W artykule przybliżamy zasady działania tego rozwiązania, limity, formy rozliczenia oraz obowiązki dokumentacyjne.

Z ulgi IKZE mogą skorzystać osoby fizyczne osiągające dochody opodatkowane według:

• skali podatkowej (PIT-37, PIT-36),
• podatku liniowego (PIT-36L),
• ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (PIT-28).

Odliczenia dokonuje się w załączniku PIT/O do odpowiedniego zeznania rocznego. Ulga nie przysługuje osobom rozliczającym się kartą podatkową, ponieważ nie ustalają one podstawy opodatkowania. Z IKZE mogą korzystać również osoby, które ukończyły 16 lat, pod warunkiem że w danym roku uzyskały dochody z pracy (np. z umowy o pracę). Odliczenia można dokonać wyłącznie za rok, w którym dokonano wpłaty — niewykorzystanej kwoty nie da się przenieść na kolejne lata podatkowe. Wpłaty na IKZE muszą być udokumentowane, np. potwierdzeniem przelewu lub zestawieniem z instytucji finansowej prowadzącej konto.

W 2024 roku limit wpłat na IKZE wynosił 9 388,80 zł dla osób fizycznych oraz 14 083,20 zł dla osób prowadzących działalność gospodarczą. W 2025 roku limity wzrosły odpowiednio do 10 407,60 zł i 15 611,40 zł.

Wysokość limitu jest corocznie ogłaszana przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego i odpowiada odpowiednio 1,2-krotności oraz 1,8-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia.

Całą kwotę wpłat można odliczyć od podstawy opodatkowania, co bezpośrednio zmniejsza należny PIT. Korzyść podatkowa jest tym większa, im wyższe są dochody — szczególnie przy stawce 32%.

Wypłata środków z IKZE po ukończeniu 65. roku życia (i po dokonaniu wpłat w co najmniej pięciu różnych latach kalendarzowych) jest objęta zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 10%. Zgromadzony kapitał nie podlega podatkowi Belki (19%) od zysków kapitałowych.

W przypadku wcześniejszego zwrotu środków, całość wypłaty należy wykazać jako przychód z innych źródeł i opodatkować według skali podatkowej w roku, w którym dokonano wypłaty. Nie ma możliwości częściowego zwrotu, środki wypłaca się w całości.

Warto pamiętać, że nie można przenosić środków z IKE do IKZE ani z IKZE do IKE. Dopuszczalny jest wyłącznie transfer między różnymi instytucjami prowadzącymi IKZE.

Aby skorzystać z ulgi IKZE, należy wskazać łączną kwotę wpłat w odpowiednim formularzu PIT (np. PIT-37, PIT-36, PIT-36L lub PIT-28) i dołączyć załącznik PIT/O. Należy posiadać dowody wpłat — mogą to być potwierdzenia przelewów, zestawienia z instytucji finansowej lub inne dokumenty umożliwiające jednoznaczne przypisanie wpłaty do podatnika i konta IKZE.

Przepisy nie określają sztywnego wzoru dowodu wpłaty, jednak podczas ewentualnej kontroli fiskus może żądać potwierdzenia jej dokonania. Dokumenty należy przechowywać przez 5 lat od końca roku, w którym złożono zeznanie.

Ulga IKZE to efektywne i w pełni legalne narzędzie, które pozwala jednocześnie zmniejszyć podatek dochodowy i budować kapitał emerytalny. Działa niezależnie od formy zatrudnienia i obejmuje szeroką grupę podatników – od pracowników po przedsiębiorców. Przy zachowaniu limitów i odpowiedniej dokumentacji, IKZE daje realne oszczędności i stanowi bezpieczny element indywidualnej strategii finansowej.

Źródła: podatki.gov.pl , Co trzeba wiedzieć o IKZE- gov 

Kto może skorzystać z ulgi IKZE?

Ulga IKZE przysługuje osobom fizycznym oraz przedsiębiorcom rozliczającym się według skali podatkowej, podatku liniowego lub ryczałtu. Nie mogą z niej korzystać osoby na karcie podatkowej.

Jakie są limity wpłat na IKZE w 2025 roku?

W 2025 roku limit wpłat wynosi 10 407,60 zł dla osób fizycznych i 15 611,40 zł dla osób prowadzących działalność gospodarczą.

Jak rozliczyć ulgę IKZE w PIT?

Należy ująć sumę wpłat w zeznaniu PIT i dołączyć załącznik PIT/O. Wymagane są również dokumenty potwierdzające dokonanie wpłat.

Co z opodatkowaniem wypłaty środków z IKZE?

Wypłata po 65. roku życia podlega 10% podatkowi zryczałtowanemu. Wcześniejsza wypłata wymaga rozliczenia według skali podatkowej.