Część z nas zastępuje tą rybą karpia. Powód jest prosty

- Mamy szczyt sezonu, w 3 tygodnie musimy sprzedać rybę hodowaną przez cały roku - słyszymy w gospodarstwie rybackim położonym na granicy województwa łódzkiego i małopolskiego.

- Karp króluje, ale w różnych formach. Starsi wciąż wolą żywego, ale młodsze pokolenie preferuje przetwory, rybę pociętą, filety. Zanika umiejętność obróbki karpia - przyznaje pracownica stawów. - Drapieżniki schodzą na pniu, ile byśmy nie mieli, wszystkie są wykupowane.

Na liście tych rybich drapieżników, jest m.in. sum, szczupak i sandacz.

W Polsce i Europie sandacz zajmuje zaszczytne miejsce wśród ryb słodkowodnych, co zawdzięcza przede wszystkim swoim niezrównanym cechom kulinarnym:

• Mięso jest białe, chude, zwarte i jędrne. Ma bardzo delikatny smak, pozbawiony intensywnego, "mulistego" zapachu, który bywa przypisywany innym rybom słodkowodnym.
• Sandacz ma niewiele ości międzymięśniowych, a te, które posiada, są stosunkowo duże i łatwo odchodzą od mięsa, co czyni go bardzo wygodnym w jedzeniu.

W kuchni jest niezwykle wszechstronny. Mniejsze lub średnie okazy idealnie nadają się do eleganckiego pieczenia w całości z ziołami i cytryną. Filety z sandacza, często serwowane ze skórą (dla zachowania soczystości), są cenione w najlepszych restauracjach jako symbol elegancji i delikatności smaku.

Inna ryba o podobnych cechach to np. pstrąg (zwłaszcza tęczowy). Również szlachetny, o delikatnym mięsie i stosunkowo niewielkiej ilości ości. Często pieczony w całości. Jednak jego mięso bywa jaśniejsze lub lekko różowe (pstrąg łososiowy). Królewska ryba to także jesiotr o niemal całkowitym braku ości (ma chrzęstne płyty), z chudym, jędrnym mięsem.

Sandacz jest największym europejskim przedstawicielem rodziny okoniowatych. Ten drapieżnik zamieszkuje wolno płynące rzeki, jeziora oraz portowe akweny w Europie. Choć historycznie jego ojczyzną była Europa Wschodnia, obecnie, dzięki intensywnemu zarybianiu, można go spotkać niemal we wszystkich wodach Europy Zachodniej, a także w słonawych wodach Morza Bałtyckiego.

Sandacze prowadzą życie w głębszych warstwach wody, szybko rosnąc. Osiągają imponujące rozmiary - do 130 cm długości i wagi 12-18 kilogramów - i mogą żyć od 10 do 20 lat, a podczas pogoni za ofiarą potrafią rozwinąć znaczne prędkości. Jest to wyjątkowo popularny i cenny gatunek w wędkarstwie.

Sandacze są intensywnie poławiane zarówno na Bałtyku, jak i w wodach śródlądowych, a w wielu miejscach obserwuje się oznaki przełowienia, wskazuje WWF. Szacuje się, że bez systematycznego zarybiania utrzymanie populacji w wielu akwenach byłoby niemożliwe. Globalne połowy tej ryby wynoszą około 20 tysięcy ton rocznie. Pomimo to, Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody zaklasyfikowała sandacza jako gatunek najmniejszej troski.

Sandacza hoduje się również w stawach. Wadą jest jednak to, że sandacze, jako drapieżniki, wymagają dużej ilości białka - na wyprodukowanie jednego kilograma hodowlanego sandacza potrzeba aż 3 kg dziko żyjących ryb na paszę, zwraca uwagę WWF.

Z kolei firma z branży rybnej tłumaczy, że hodowla ryb w systemie recyrkulacji wody (RAS) zapewnia pełną kontrolę nad środowiskiem, umożliwiając precyzyjną optymalizację takich parametrów jak temperatura, natlenienie, oświetlenie oraz dawkowanie i częstotliwość karmienia. Opanowanie techniki kontrolowanego tarła poza sezonem pozwala na utrzymanie stabilnej i ciągłej produkcji ryb handlowych przez cały rok.

W optymalnych warunkach hodowlanych sandacz może osiągnąć masę od 1,1 kg do 1,4 kg w ciągu zaledwie 12 miesięcy.

System recyrkulacji, wykorzystujący wodę w obiegu do 93%, jest nie tylko przyjazny dla środowiska, ale również ekonomiczny, ponieważ ogranicza zużycie świeżej wody do zaledwie 7% całkowitej objętości basenów dziennie, jednocześnie gwarantując rybom najlepsze warunki bytowania i wzrostu.

Czytaj też: Polska liderem w produkcji karpia w UE. Hodowcy postawili na jedną rzecz

Ministerstwo zdrowia razem z Narodowym Funduszem Zdrowia przekonują, że ryby stanowią niezwykle wartościowy element diety głównie dzięki wysokiej zawartości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3.

Ponieważ ludzki organizm nie jest w stanie sam ich wytwarzać, muszą być one regularnie dostarczane z pożywieniem. Związki te wykazują wszechstronne działanie prozdrowotne:

• chronią przed rozwojem cukrzycy typu 2, nadwagą i otyłością,
• a także znacząco zmniejszają ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego, takich jak nadciśnienie, choroba wieńcowa i udary, ponieważ nie podnoszą poziomu złego cholesterolu LDL,
• mogą zwiększać poziom dobrego cholesterolu HDL.

Dodatkowo, kwasy omega-3 obniżają ryzyko rozwoju nowotworów, demencji, choroby Alzheimera oraz chorób o podłożu zapalnym, jak łuszczyca czy reumatoidalne zapalenie stawów. Są też kluczowe dla prawidłowego rozwoju dzieci, wspierając układ nerwowy, wzrok i funkcje mowy, a także wzmacniają ogólną odporność.

Jako produkt praktycznie pozbawiony węglowodanów, ryby są idealne dla osób na diecie niskoglikemicznej. Ponadto, dania rybne są bogatym źródłem pełnowartościowego i łatwo przyswajalnego białka oraz niezbędnych składników mineralnych, takich jak magnez, wapń, żelazo, fosfor, selen i jod.

Ryby dostarczają również witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, w tym witaminy A, która jako silny antyoksydant chroni oczy, oraz witaminy D, niezbędnej dla zdrowia kości i zębów.