Dolny Śląsk: Najlepsze kasztany jadalne tylko na placu Pigalle? W tym roku na obrodziły. Podpowiadamy gdzie ich szukać
Kasztany jadalne w Parku Kościuszki w Wałbrzychu to pomniki przyrody.
Najlepsze kasztany jadalne tylko na placu Pigalle? W tym roku na Dolnym Śląsku obrodziły
Brzmienie hasła ze "Stawki większej niż życie": "W Paryżu najlepsze kasztany są na placu Pigalle" zna zapewne każdy wielbiciel serialowej klasyki. Wielu pamięta też szpiegowski odzew: "Zuzanna lubi je tylko jesienią". Dialog dotyczący owoców kasztanów jadalnych sugeruje, że to ekskluzywne i egzotyczne przysmaki, tymczasem drzewa te (Castanea sativa Mill.) to wywodzący się z Alp krewni naszych rodzimych buków.
Sadzonki kasztanów jadalnych osiągających wysokość 35 metrów znane i cenione były już w starożytności, powędrowały z rzymską armią do ogrodów na podbijanych terenach i są dziś powszechne nie tylko w Alpach, ale też w basenie Morza Śródziemnego, a nawet na Kaukazie. Przysmaki i ciasta z tych kasztanów cenią m.in. Włosi (ciasta) oraz Austriacy (lody), zupę z nich serwują Niemcy, a miód tych roślin dostępny jest m.in. w Italii i Słowenii. To prawdziwe rarytasy.
Kasztany jadalne rosną też w Polsce, gdzie dobrze się zadomowiły i żyją czasem nawet w miejscach poza uprawą. Najczęściej spotkamy je w parkach na Pomorzu Zachodnim i na Dolnym Śląsku.
- Poznamy je po gęstej i kulistej koronie, brunatnej, spękanej korze
- oraz wydłużonych, ząbkowanych liściach.
- Ich kwiaty męskie nie są tak spektakularne jak kwiatostany kasztanowców - to długie, nawet 35-centymetrowe "kotki".
- Jednak jesienne dary kasztanów jadalnych przebijają owoce wszystkich kasztanowców. Kolczaste i kłujące owocnie skrywają po 2-3 błyszczące brązowe jadalne orzechy.
- Są dobre na surowo, pieczone, a także używane w kuchni i przemyśle cukierniczym po wysuszeniu oraz stosownej obróbce.
Kasztanowce różowe i białe w rozkwicie
Kasztany jadalne na Dolnym Śląsku - gdzie rosną pomnikowe egzemplarze?
Kasztany jadalne, podobnie jak ich krewni z rodziny bukowatych, mają lepsze i gorsze lata, w których owocują słabiej lub też pozwalają się nam cieszyć urodzajem. Takim urodzajnym rokiem dla kasztanów jadalnych na Dolnym Śląsku była jesień 2024 roku. Drzewa kasztanów uginają się pod ciężarem owoców, kolczaste owocnie opadają i malowniczym nieładem zdobią okolice tych drzew.
Kasztany jadalne można spotkać w wielu większych założeniach parkowych na Dolnym Śląsku. Wszędzie gdzie rosną uważane są za rarytasy dendrologiczne.
- Dwa siedliska ich są w centrum Legnicy - placu Powstańców Wielkopolskich i w tamtejszej Palmiarni
- Takim okazem szczyci się też Arboretum w Wojsławicach.
- Mamy dorodny kasztan jadalny w dawnych ogrodach księżnej Daisy przy Zamku Książ w Wałbrzychu. Jest bardzo stary i można go znaleźć w Ogrodzie Idy, czyli niedaleko Alei Lipowej - zaznacza Mateusz Myktytszyn z wałbrzyskiego zamku. W tej okolicy Książa rosną też piękne okazy różaneczników.
Wiele kasztanów jadalnych na Dolnym Śląsku to dorodne, stare egzemplarze o znacznych walorach estetycznych. Zyskały więc miano pomników przyrody. Gdzie znajdziemy pomnikowe egzemplarze?
- Grupa 3 drzew kasztana jadalnego (Castanea sativa Mill.) o pniach z obwodami 176, 282, 285 cm znajduje się w wałbrzyskiej dzielnicy Sobięcin - w Parku Kościuszki przy ul. Jordana.
- Grupa 4 drzew kasztana jadalnego o pniach 120, 127, 140, 118 cm zdobi zespół dworsko-parkowo-folwarczny w Warcie Bolesławieckiej.
- Kasztan jadalny ze znacznymi ubytkami (dziuple) o pniu z obwodem 243 cm, rośnie we Wrocławiu. Lokalizacja: Park Szczytnicki przy alejce od strony placu zabaw.
- Okazała równomiernie rozwinięta korona i obwód pnia 290 cm charakteryzuje drzewo kasztana jadalnego z Karpacza.
- 206 cm obwodu ma pień drzewa kasztana jadalnego - pomnika przyrody ze Szczawna-Zdroju, Rośnie on w Parku Zdrojowym, w lesie, nieopodal pomnika przyrody nr 109.
