Gliwice: Spacer śladami Horsta Bienka podczas XXIII Dni Dziedzictwa
Gliwice na nowo. Spacer śladami Horsta Bienka pokazał miasto z literackiej perspektywy
Śladami Horsta Bienka po Gliwicach. "Kwadrat dzieciństwa" pisarza odkryty na nowo
Gliwice po raz kolejny udowodniły, że historia miasta kryje się nie tylko w muzealnych salach, ale też w codziennych ulicach i zakątkach. W niedzielę, 21 września, uczestnicy XXIII Gliwickich Dni Dziedzictwa Kulturowego wyruszyli na spacer po dzielnicy Zatorze, śladami Horsta Bienka. To właśnie tutaj znajduje się jego "kwadrat dzieciństwa".
Bienek wraca do Gliwic
Horst Bienek urodził się w 1930 roku w Gleiwitz. Jego twórczość, zwłaszcza tetralogia "Pierwsza polka", "Wrześniowe światło", "Czas bez dzwonów" i "Ziemia i ogień", do dziś pozostaje jednym z najważniejszych literackich świadectw Górnego Śląska. W 2025 roku przypadają dwie ważne rocznice: 95. urodziny pisarza oraz 50-lecie wydania "Pierwszej polki". To właśnie one stały się impulsem do przygotowania nowego cyklu "Kulturalne spacery".
"Kwadrat dzieciństwa" - szkoła, kościół i las
Spacer rozpoczął się w dzielnicy Zatorze, w miejscu szczególnym dla Bienka. To tutaj, między jego rodzinnym domem, lasem pełnym dziecięcych przygód, szkołą i kościołem pw. Chrystusa Króla, wyznaczał swój "kwadrat dzieciństwa". Te punkty, tak mocno obecne w jego wspomnieniach i twórczości, stały się dziś przewodnikiem dla uczestników spaceru.
- To właśnie ta dzielnica, codzienna i pozornie zwyczajna, była dla Bienka źródłem tematów i inspiracji. W jego oczach zyskiwała rangę literackiego uniwersum - podkreślali przewodnicy podczas oprowadzania.
Bienek i śląska wielokulturowość
Trasa prowadziła także do dawnego żydowskiego domu przedpogrzebowego, w którym mieści się dziś Dom Pamięci Żydów Górnośląskich. To miejsce nieprzypadkowe, Bienek w swojej twórczości wielokrotnie podkreślał, że Żydzi są integralną częścią historii Śląska, a ich dorobek stanowi nieodłączny element lokalnej tożsamości.
Gliwickie Dni Dziedzictwa Kulturowego z nową energią
XXIII edycja Gliwickich Dni Dziedzictwa Kulturowego pokazała, że śląska przeszłość nie musi być odległa i muzealna, można ją odkrywać podczas spaceru, patrząc na domy, ulice i drzewa, które zapamiętał Bienek. Nowością tegorocznej odsłony była też premiera IX tomu z serii "Gliwice znane i nieznane", poświęconego dzielnicy Zatorze.
Spacer w niedzielne popołudnie zamienił się w podróż przez czas i literaturę, w której uczestnicy mogli doświadczyć Gliwic widzianych oczami pisarza, miasta trudnego, ale jednocześnie niezwykle bogatego kulturowo.
