Gołuchów: Noc Nietoperzy za nami. Jak chronić latające ssaki?

Wszystkie inicjatywy zorganizowane w ramach przedsięwzięcia to aktywna edukacja na temat biologii i zachowań nietoperzy. Opowiedzieliśmy o działaniach na rzecz czynnej ochrony gatunku. Przygotowaliśmy prelekcje i zajęcia połączone z aktywnościami na świeżym powietrzu.

Gości powitali Adam Kozyra, dyrektor Ośrodka Kultury Leśnej w Gołuchowie oraz Alicja Antonowicz, kierownik Działu Edukacji Ośrodka Kultury Leśnej w Gołuchowie.

- Moi Drodzy, miło Was widzieć i cieszę się, że podczas gołuchowskiej Nocy Nietoperzy będziecie mogli doświadczyć bliskości niezwykle pożytecznych intrygujących, zwierząt. Jakie są jeszcze? Co robią? Po co je chronimy? A w końcu dlaczego o nietoperzach tyle mówi się w Gołuchowie? Te pytania nie zostaną bez odpowiedzi, a to dzięki naszym gościom: ekspertom, badaczom, edukatorom, animatorom, bibliotekarzom i leśnikom, którym ogromnie dziękuję za przyjęcie zaproszenia - mówił dyrektor Adam Kozyra. - Dzisiejsze działanie przypada podczas Międzynarodowej Nocy Nietoperzy. W całej Polsce trwa jednocześnie akcja Lasów Państwowych Las do góry nogami, podczas której leśnicy na przełomie sierpnia i września zapraszają na spacery, prezentacje i warsztaty. Nietoperze i ludzie są dziś w centrum naszej uwagi.

Wydarzenie zostało zrealizowane w ramach projektu edukacyjnego "NIETOPERZYMY, który w Ośrodku trwa przez cały rok. Przygotowaliśmy wiele atrakcji dla każdego.

Agata Lichocka z Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych omówiła założenia projektu LIFE Podkowiec Towers +.

Chiropterolodzy zaprosili na edukacyjne spacery po parku-arboretum. Poprowadzili je przedstawiciele Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Nietoperzy - prezes Błażej Wojtowicz i dr Anna Bator-Kocoł. Uczestnicy spaceru mieli okazję obserwować nietoperze w ich naturalnym środowisku, słuchając dźwięków echolokacji za pomocą detektorów ultradźwiękowych. Prezes Błażej Wojtowicz zaprezentował także projekt Nocne życie lasu.

O gołuchowskich nietoperzach opowiedział Radosław Jaros z Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody "Salamandra".

Prof. UPP dr hab. inż. Andrzej Węgiel, Profesor Uczelni z Katedry Urządzania Lasu Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu przekazał cenną wiedzę na temat ochrony nietoperzy w Polsce.

Nie zabrakło zabaw dla rodzin z dziećmi, które wzięły udział w quizie pt. "BatBitwa, czyli niesieni na skrzydłach wiedzy" oraz grze terenowej. Teatr Kulturka zaprezentował spektakl "Nietoperz niezły akrobata". Piotr Firlej z Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Przyrody "pro Natura" przedstawił nietoperze na wesoło w formie prezentacji z niespodzianką. Przygotowaliśmy także "Leśne kino" i zabawę taneczną silent disco. W Muzeum Leśnictwa - Powozowni można było zwiedzać wystawy stałe oraz czasową "NIETOPERZyMY - natura i kultura". Nie zabrakło oczywiście również stoisk edukacyjnych.

Wydarzenie honorowym patronatem objął Wielkopolski Kurator Oświaty. Wspólnie z Ośrodkiem Kultury Leśnej w Gołuchowie Noc Nietoperzy przygotowali: Nadleśnictwo Kalisz, Nadleśnictwo Oborniki, Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego, Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy w Gostyniu, Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody pro NATURA, Kraina Podkowca, Sekcja Teriologiczna Koła Naukowego Wydziału Leśnego w Poznaniu, Ośrodek Rozwojowo-Wdrożeniowy Lasów Państwowych, który rejestruje filmowo wydarzenie.

"Las do góry nogami" to akcja edukacyjna Lasów Państwowych , która odbywa się na przełomie sierpnia i września, obejmując kilkadziesiąt nadleśnictw w różnych częściach kraju. W programie przewidziano m.in.: wykłady otwarte, zajęcia przyrodnicze dla najmłodszych, wieczorne spacery po lesie, obserwacje nocnych wylotów nietoperzy, wykrywanie i analizowanie ultradźwięków emitowanych przez nietoperze za pomocą specjalnych detektorów.

Nietoperze od zawsze fascynowały ludzi i wywoływały skrajne emocje. Zawdzięczają to swojej niezwykłej zdolności echolokacji, dzięki której potrafią unikać przeszkód i skutecznie polować w ciemności. To właśnie one zjadają ogromne ilości owadów - w tym uciążliwych komarów i szkodników leśnych.

Są jedynymi ssakami, które - obok ptaków - nauczyły się aktywnego lotu. Ich przednie kończyny przekształciły się w błoniaste skrzydła, pozwalające na niezwykle sprawne manewrowanie w powietrzu. Podczas lotu nietoperze wysyłają ultradźwięki, które odbijają się od przeszkód i wracają do ich uszu, tworząc akustyczny obraz otoczenia.

W Polsce nietoperze nie budują własnych kryjówek. Wybierają naturalne dziuple, jaskinie, specjalne budki, a także chętnie korzystają z przestrzeni tworzonych przez człowieka - strychów, piwnic, opuszczonych domów czy wież. To sprzymierzeńcy człowieka: kiedy śpimy, one pilnują równowagi ekosystemu, ograniczając liczebność owadów.

W Polsce występuje 28 gatunków nietoperzy. Lasy Państwowe we współpracy z chiropterologami - ekspertami od nietoperzy, od lat podejmują liczne inicjatywy mające na celu ich ochronę.

Od października 2021 roku wspólnie z Polskim Towarzystwem Przyjaciół Przyrody "pro Natura" realizujemy międzynarodowy projekt "LIFE PODKOWIEC PLUS: powrót do lasu - ochrona siedlisk rozrodczych nietoperzy w ujęciu całościowym" LIFE20 NAT/PL/001427", którego działania na rzecz nietoperzy są podejmowane równolegle w czterech krajach jednocześnie: Polsce, Czechach, Słowacji i Rumunii. Głównym celem projektu jest zachowanie krajowych populacji najbardziej zagrożonych gatunków nietoperzy, ze szczególnym uwzględnieniem: podkowca małego, nocka orzęsionego i nocka dużego poprzez stworzenie warunków do wzrostu ich liczebności. Dlatego w ramach projektu m. in. w różnych miejscach w Polsce zbudujemy wieże z podziemnymi zimowiskami oraz schronienia przejściowe dla nietoperzy. Projekt finansowany jest ze środków Programu LIFE oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej."