Ibrox Park. Najbardziej przeklęty stadion w Europie?

Pierwsza katastrofa 1902 roku

5 kwietnia 1902 roku w Ibrox Park odbywał się reprezentacyjny mecz Szkocji przeciwko Anglii przy rekordowej frekwencji ponad sześćdziesiąt osiem tysięcy widzów. Zachodnia trybuna drewniana została autoryzowana przez inspektora Govan Burgh w marcu, ale prasa już wcześniej donosiła o problemach ze stabilnością konstrukcji. Niewiele po rozpoczęciu spotkania fragment trybuny załamał się jak zapadnia.

Powstała dwudziestometrowa dziura spowodowała upadek około stu dwudziestu pięciu osób z wysokości piętnastu metrów. Większość spadających przeżyła, ponieważ wpadała na wcześniejsze ofiary, ale dwadzieścia pięć osób straciło życie. Pięćset siedemnaście innych doznało różnych obrażeń w wyniku paniki i ucisku.

Dwudziestu jeden zmarłych przewieziono do Western Infirmary w Glasgow. Historycy tej instytucji odnotowali, że większość śmiertelnych obrażeń powstała w wyniku bezpośredniego uderzenia o drewniane i stalowe belki oraz kozły konstrukcyjne. Lekarze wyrażali zdziwienie dużą liczbą ran głowy u ofiar.

Świadkowie opisywali przerażające sceny bezpośrednio po wypadku. Większość widzów na stadionie nie zdawała sobie sprawy z zaistniałej tragedii. Nawet po katastrofie ludzie ponownie zajmowali uszkodzony sektor pomimo niebezpieczeństwa kolejnego zawalenia. Definitywna przyczyna katastrofy nie została ustalona ze względu na brak publicznego śledztwa.

Druga katastrofa 1971 roku

2 stycznia 1971 roku podczas meczu między Rangers a Celtic na schodach numer trzynaście doszło do śmiertelnego ucisku tłumu. Schody te cieszyły się popularnością ze względu na bliskość stacji metra Copland Road i parkingów dla autokarów kibiców Rangers. Sześćdziesiąt sześć osób zginęło, a ponad dwieście zostało rannych.

W latach poprzedzających główną tragedię schody te wielokrotnie były miejscem wypadków. We wrześniu 1961 roku dwóch kibiców straciło życie w ucisku. W 1967 roku ośmiu widzów odniosło obrażenia podczas opuszczania stadionu. W 1969 roku dwadzieścia sześć osób zostało rannych w wypadku na schodach numer trzynaście.

Rangers FC nie podjął żadnych działań w celu skonsultowania się z profesjonalną firmą na temat potencjalnych zagrożeń na tych schodach. Po wypadku z 1961 roku klub wydał łącznie sto pięćdziesiąt tysięcy funtów na modernizację Ibrox, co stanowiło znaczną sumę jak na tamte czasy.

Wszystkie ofiary śmiertelne były w wieku poniżej pięćdziesięciu lat. Sześćdziesiąt jeden zmarłych liczyło mniej niż czterdzieści lat, czterdzieści dziewięć poniżej trzydziestu, trzydzieści trzy poniżej dwudziestu, a jedna ofiara miała mniej niż dziesięć lat. Najmłodszą ofiarą był dziewięcioletni Nigel Pickup z Liverpoolu.

Konsekwencje prawne i społeczne

Po katastrofie z 1971 roku rząd brytyjski rozpoczął gruntowną reformę bezpieczeństwa na obiektach sportowych. W lutym 1971 roku szkocki sędzia Lord Wheatley otrzymał zadanie przeprowadzenia śledztwa. Jego ustalenia opublikowane w maju 1972 roku stały się podstawą dla przewodnika bezpieczeństwa na obiektach sportowych.

Sheriff James Irvine Smith w maju 1974 roku orzekł winę Rangers FC w śmierci jednej z ofiar. Sędzia stwierdził, że klub nigdy nie rozważył kwestii bezpieczeństwa na konkretnych schodach i najwyraźniej liczył, że problem sam zniknie, jeśli będzie go ignorować wystarczająco długo.

Rangers nie kwestionował ustaleń sędziego w sześćdziesięciu sprawach wniesionych przez rodziny zmarłych. Klub jedynie kwestionował wysokość odszkodowań, co można wywnioskować z orzeczenia głównego szeryfa. Katastrofa doprowadziła do całkowitej modernizacji Ibrox Park pod kierownictwem menedżera Willie Waddella.

Po trzech latach prac rekonstrukcyjnych trzy czwarte stadionu zastąpiono nowoczesnymi trybunami z miejscami siedzącymi. Do 1981 roku Ibrox przekształcono w czterdziestoczterotysięczny stadion. Dalsze prace w latach dziewięćdziesiątych zwiększyły pojemność do pięćdziesięciu tysięcy miejsc.