Jak chronić uszy przed infekcjami latem? Otolaryngolog radzi, co robić, by zadbać o słuch w czasie urlopu

Latem często więcej pływamy, spędzamy czas na plaży, w basenie czy nad jeziorem. Niestety to właśnie wtedy częściej pojawiają się kłopoty z uszami, które potrafią zepsuć nawet najlepiej zaplanowany urlop. Jak się przed nimi uchronić i kiedy konieczna jest wizyta u lekarza?

- Jakie problemy uszne mogą nas zaskoczyć podczas urlopu? Przede wszystkim zapalenie ucha zewnętrznego: czyli problem lokalizujący się w przewodzie słuchowym - mówi dr n. med. Emilia Karchier, otolaryngolog z Grupy LUX MED.

Przewód słuchowy to niewielki kanał o średnicy kilku milimetrów i długości około 2-3 cm, prowadzący do błony bębenkowej. Jego ścianki wyścieła skóra z gruczołami woskowinowymi, które wytwarzają naturalną barierę ochronną.

Ekspertka podkreśla, że nasze uszy potrafią same się oczyszczać - złuszczający się naskórek przesuwa się w kierunku ujścia przewodu słuchowego, usuwając woskowinę. Jeśli ten mechanizm działa prawidłowo, nie potrzebujemy żadnych dodatkowych zabiegów, a w większości przypadków wystarczy standardowe mycie ucha dłonią.

- Mechanizm ten może być jednak zaburzony, na przykład poprzez nadmierne manipulowanie w uchu tak zwanym "patyczkiem", wkładaniem do uszu np. słuchawek, stoperów, wkładek, aparatów słuchowych, ale również w przebiegu niektórych chorób skóry, np. alergii, łuszczycy, ale także w wyniku wrodzonej predyspozycji - tłumaczy dr Karchier.

W takich przypadkach czasem konieczne jest profesjonalne oczyszczanie ucha u laryngologa. Lekarka nie zaleca też używania popularnych w internecie przyrządów, dostępnych w aptekach preparatów czy też świecowania uszu, które mogą być niebezpieczne, a nawet prowadzić do stanu zapalnego lub grożąc perforacją błony bębenkowej.

Latem do rozwoju zapalenia ucha zewnętrznego przyczyniają się wysoka temperatura, wilgoć i częste kąpiele w wodzie - zarówno w jeziorach, morzu, jak i na basenie. To idealne środowisko do namnażania bakterii. Dr Karchier mówi, że w 90 proc. przypadków za infekcje odpowiadają bakterie gram-ujemne, w 10 proc. - gronkowiec złocisty.

- Niestety zapalenie ucha zewnętrznego jest bardzo bolesne, choć to zwykle ograniczona do skóry infekcja przewodu słuchowego, niepowodująca żadnych trwałych szkód. Natomiast przebieg choroby bywa dramatyczny - mówi specjalistka.

Zapalenie ucha objawia się obrzękiem, pogorszeniem słuchu, wyciekiem z ucha i silnym bólem promieniującym do szyi, głowy, a nawet twarzy. Ból bywa tak duży, że pacjenci mają problem z jedzeniem czy nagryzaniem.

Podstawą leczenia są leki przeciwzapalne - najlepiej ibuprofen (u dorosłych 3 × 400 mg, u dzieci 3 × 10 mg/kg masy ciała przez 7 dni). Paracetamol może być stosowany dodatkowo jako lek przeciwbólowy, ale nie działa przeciwzapalnie.

- Oczywiście w okresie stosowania tych preparatów nie wolno spożywać alkoholu pod żadną postacią (wina, piwa, drinków) - przypomina lekarka.

Bez pomocy laryngologa trudno jednak całkowicie wyleczyć zapalenie ucha. Zwykle konieczne jest osuszenie przewodu słuchowego, podanie antybiotyku w kroplach lub maści oraz odpowiedni opatrunek. U niektórych pacjentów, np. z cukrzycą, lekarz może włączyć antybiotyki doustne.

Dr Karchier podkreśla, że "lepiej zapobiegać niż leczyć". Jak zatem chronić uszy latem, żeby nie dostać zapalenia ucha?

Ekspertka radzi, aby:

• osuszać uszy po kąpieli i sportach wodnych,
• unikać przeciągów i zimnego powietrza z klimatyzacji,
• chronić uszy przed falą wody np. podczas surfowania,
• ograniczać czas używania słuchawek dokanałowych,
• zaplanować wizytę u laryngologa przed wyjazdem, zwłaszcza gdy mamy skłonność do gromadzenia woskowiny, atopowe zapalenie skóry czy świąd uszu.

Latem nasze uszy są szczególnie narażone na infekcje z powodu wilgoci, ciepła i częstych kąpieli, dlatego warto o nie dbać. W przypadku bólu, wycieku czy pogorszenia słuchu najlepiej jak najszybciej skonsultować się z laryngologiem, by uniknąć powikłań i szybko wrócić do pełni zdrowia.